Bài giảng Hóa học Lớp 12 - Tiết 3: Lipit - Vương Thế Thành

hung là triglixerit hay triaxylglixerol . 
Chất béo : là thành phần chính của dầu mỡ động , thực vật . Khi thủy phân chất béo thì thu được glixerol và axit béo 
- axit béo : l à monocacboxylic có số chẵn nguyên tử cacbon ( khoảng từ 12C đến 14C) không phân nhánh 
I- KHÁI NIỆM ,PHÂN LOẠI VÀ TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN 
1.Khái niệm và phân loại 
 Chất béo có công thức chung là : 
I- KHÁI NIỆM ,PHÂN LOẠI VÀ TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN 
1.Khái niệm và phân loại 
- Một số axit béo thường gặp : 
CH3 - [CH2]14 - COOH CH3 - [CH2]16 - COOH 
axit panmitic axit stearic 
 axit oleic C 17 H 33 COOH axit linoleic C 17 H 31 COOH 
-No : 
- Khơng no : 
I- KHÁI NIỆM ,PHÂN LOẠI VÀ TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN 
1.Khái niệm và phân loại 
2. Trạng thái tự nhiên : 
Dầu Oliu 
Dầu đậu phộng 
 Chất béo là thành phần chính của dầu thực vật . 
I- KHÁI NIỆM ,PHÂN LOẠI VÀ TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN 
- Mỡ động vật 
I- KHÁI NIỆM ,PHÂN LOẠI VÀ TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN 
2.Trạng thái tự nhiên 
II- TÍNH CHẤT CỦA CHẤT BÉO 
1. Tính chất vật lí 
Phiếu học tập số 1 
Chất béo rắn 
Chất béo lỏng 
Nêu các dạng tồn tại của chất béo ? So sánh đặc điểm cấu tạo và lấy ví dụ minh hoạ ? 
- L à c ác triglixerit chứa chủ yếu các gốc axit béo no 
VD: mỡ động vật ( mỡ bò , mỡ cừu ,). 
- L à c ác triglixerit chứa chủ yếu các gốc axit béo không no được gọi là dầu . 
-VD : Nó thường có nguồn gốc thực vật ( dầu lạc , dầu vừng ,) hoặc từ động vật máu lạnh ( dầu cá ). 
 a) Phản ứng thủy phân trong môi trường axit 
 H + , t 0 
+ 3H 2 O 
+ 
II- TÍNH CHẤT CỦA CHẤT BÉO 
2. Tính chất hóa học 
b) Phản ứng xà phòng hóa 
+ 3NaOH 
glixerol 
triglixerit 
+ 
xà phòng 
Muối natri hoặc kali của các axit béo chính là xà phòng 
II- TÍNH CHẤT CỦA CHẤT BÉO 
2. Tính chất hóa học 
 Phiếu học tập số 2 
So sánh phản ứng thuỷ phân chất béo trong hai mơi trường axit bazơ ?: 
Mơi trường axit 
Mơi trường bazơ 
- Chiều phản ứng : 
- Hiệu suất phản ứng : 
- Tốc độ phản ứng : 
<100% 
=100% 
Thuận nghịch 
Một chiều 
chậm 
Nhanh hơn 
 c ) Phản ứng hiđro hóa  
Chất béo có chứa các gốc axit béo không no tác dụng với hiđro . Khi đó hiđro cộng vào nối đôi C = C : 
+ 3H 2 
II- TÍNH CHẤT CỦA CHẤT BÉO 
2. Tính chất hóa học 
Ý nghĩa:Sản xuất bơ nhân tạo từ dầu thực vật 
 d) Phản ứng oxi hóa  
Nối đôi C = C ở gốc axi không no của chất béo bị oxi hóa chậm bởi oxi không khí tạo thành peoxit , chất này bị phân hủy thành các sản phẩm có mùi khó chịu(an dehit ) . 
Đó là nguyên nhân của hiện tượng dầu mỡ để lâu bị ôi . 
II- TÍNH CHẤT CỦA CHẤT BÉO 
2. Tính chất hóa học 
III - VAI TRÒ CỦA CHẤT BÉO 
1.Vai trị của chất béo trong cơ thể 
Sơ đồ chuyển hĩa lipit trong cơ thể 
Phần chất béo cịn dư tích luỹ vào mơ mỡ 
Chất béo 
Enzim , dịch mật 
Thủy phân 
b ị thuỷ phân 
CO 2 + H 2 O + Q 
Cơ thể hoạt động 
bị oxi hố 
glixerol 
Axit béo 
t/d mật 
Dạng tan 
hấp thụ trực tiếp 
qua mao trạng ruột 
Vào thành ruột 
Chất béo mới 
nhờ máu chuyển tới 
tế bào 
Chất béo còn là nguyên liệu để tổng hợp một số chất khác cần thiết cho cơ thể . Nó còn có tác dụng bảo đảm sự vận chuyển và hấp thụ các chất hòa tan được trong chất béo . 
 2 . Ứng dụng trong công nghiệp 
chất béo dùng để điều chế xà phòng , glixerol .ø chế biến thực phẩm , làm nhiên liệu cho động cơ điezen . 
III - VAI TRÒ CỦA CHẤT BÉO 
1.Vai trị của chất béo trong cơ thể 
Bài tập củng cố 
Câu 1:nhận định nào sau đây là đúng ? 
A: Lipit là chất béo . 
B.Lipít là tên gọi chung cho các loại dầu mỡ động vật , thực vật . 
C.Lipit là este của glixerol với các axit béo 
D. Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống , không hòa tan trong nước nhưng tan trong các dung môi hữu cơ không phân