Bài giảng Lịch sử Lớp 10 - Bài 17: Quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến (Từ thế kỷ X đến XV)

. 
Liên quan đến một nhân vật mà dân gian gọi ông là “anh hùng cờ lau” 
Sự kiện 4. 
Liên quan đến vị Thập đạo tướng quân đã nhận áo long cổn do Thái hậu họ Dương trao và dẹp tan cuộc kháng chiến chống Tống xâm lược lần thứ nhất (980) 
Ngô Quyền xưng vương 
“Loạn 12 sứ quân” 
Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn, 
lên ngôi Hoàng đế 
Lê Hoàn xây dựng nhà nước quân chủ sơ khai 
3 NHÂN VẬT 
Ngô Quyền (Ngô Vương) 
Đinh Bộ Lĩnh (Đinh Tiên Hoàng) 
Lê Hoàn (Lê Đại Hành) 
Chiến thắng Bạch Đằng 
Dẹp Loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước 
Thắng lợi trong kháng chiến chống Tống lần thứ nhất, bảo vệ nền độc lập dân tộc 
3 TRIỀU ĐẠI 
Ngô (939-944) 
Đinh (968-980) 
Tiền Lê (980-1009) 
Mở nền độc lập, tự chủ lâu dài 
Thống nhất đất nước 
Xây dựng chính quyền quân chủ sơ khai 
2 KINH ĐÔ 
Cổ Loa (Đông Anh – Hà Nội) 
Hoa Lư (Ninh Bình) 
Vì sao? 
1 TÊN NƯỚC 
 Đại Cồ Việt 
Thời gian: 968 – 1054 
Người đặt: Đinh Tiên Hoàng 
Ý nghĩa: “nước Việt lớn” 
I /BƯỚC ĐẦU XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC ĐỘC LẬP Ở THẾ KỈ X 
939, Ngô Quyền xưng vương, đóng đô ở Cổ Loa (Đông Anh – Hà Nội) 
944, Ngô Quyền mất  “Loạn 12 sứ quân” chia cắt đất nước  Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước, lên ngôi Hoàng đế, đặt tên nước là Đại Cồ Việt, dời đô về Hoa Lư (Ninh Bình) 
980, nhà Tiền Lê thành lập, xây dựng nhà nước quân chủ sơ khai 
Chính quyền quân chủ sơ khai 
II /PHÁT TRIỂN VÀ HOÀN CHỈNH NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN Ở CÁC THẾ KỈ XI - XV 
Tổ chức bộ máy nhà nước 
Luật pháp và quân đội 
Hoạt động đối nội và đối ngoại 
Tên nước: Đại Việt (1054–1400 và 1427- 1834) 
Kinh đô: Thăng Long 
Các triều đại: Lý, Trần, Hồ, Hậu Lê 
Bộ máy Nhà nước dần dần hoàn chỉnh 
* Bộ máy Nhà nước thời Lý - Trần 
Vua (Hoàng đế) 
Tể tướng 
Các quan đại thần 
Đài 
Viện 
Sảnh 
Lộ - trấn 
Phủ - Huyện - Châu 
Xã (xã quan) 
Trung 
ương 
Địa 
phương 
Tổ chức bộ máy nhà nước 
* Bộ máy Nhà nước từ thời Lê Thánh Tông 
Thượng thư 6 bộ 
Hình 
Công 
Hộ 
13 đạo – thừa tuyên 
Phủ - Huyện - Châu 
Xã (Xã trưởng) 
Trung 
ương 
Địa 
phương 
Lễ 
Lại 
Binh 
Vua (Hoàng đế) 
Ngự sử đài 
Hàn lâm viện 
Phương thức tuyển chọn quan lại 
Tập ấm (quý tộc, hoàng thân quốc thích) 
Đề cử 
Thi cử 
“Hiền tài 
là nguyên khí quốc gia” 
Thời Trần 
Thời Lý 
Thời Lê 
2 .Luật pháp và quân đội 
Hình thư 
Hình luật 
Quốc triều Hình luật 
(Luật Hồng Đức) 
Thời Lý 
Thời Lê 
Thời Trần 
Luật của ai? 
Dưới đây là các điều luật trong bộ luật Hồng Đức. Em có nhận xét gì về các điều luật này? 
Khi xa giá vua đi qua mà xông vào hàng người đi theo thì xử tội đồ, nếu xông vào đội cận vệ thì xử chém. Lầm lỡ thì giảm một bậc 
Bán ruộng đất ở biên cương cho người ngoại quốc thì xử chém 
Đào trộm đê đập làm thiệt hại nhà cửa, lúa má thì xử đồ, lưu, bắt đền tổn hại. 
Của thừa kế con gái cũng được chia đều như con trai. Goá phụ có thể đi lấy chồng khác. 
Quân đội 
Tổ chức: 
Cấm quân 
Ngoại binh (lộ binh) 
Dân binh 
Chế độ tuyển quân “Ngụ binh ư nông” 
3 .Hoạt động đối nội và đối ngoại 
Đối nội: 
Giữ gìn an ninh đất nước 
Chăm lo đời sống nhân dân 
Đoàn kết các dân tộc 
Đối ngoại: 
Thực hiện chính sách đối ngoại hoà hiếu, thân thiện 
Kiên quyết bảo vệ độc lập dân tộc 
Kẻ nào dám lấy một thước, một tấc đất của Thái Tổ để lại làm mồi cho giặc thì sẽ bị trừng trị nặng 
(Lê Thánh Tông) 
Khi hoøa hieáu 
luùc xung ñoät 
Hoøa hieáu vaø 
caûnh giaùc 
Ñoái Ngoaïi 
Ý nghĩa của những thành tựu này 
là gì? 
Bài học kết thúc, bây giờ là phần củng cố  
Mời các em tham gia trò chơi ô chữ 
M 
U 
O 
N 
D 
O 
I 
N 
U 
O 
C 
V 
I 
E 
T 
T 
H 
U 
H 
T 
G 
N 
O 
U 
M 
t 
o 
m 
I 
O 
U 
O 
H 
G 
N 
D 
U 
C 
I 
H 
N 
H 
T 
H 
U 
E 
L 
H 
O 
A 
N 
O 
H 
A 
L 
U 
N 
U 
N 
B 
T 
H 
N 
E 
I 
H 
T 
N 
A 
D 
A 
T 
E 
I 
V 
O 
C 
I 
O 
D 
A 
N 
K 
E 
T 
A 
D 
I 
V 
I 
E 
T 
I 
H 
N 
H 
L 
U 
A 
T 
T 
H 
G 
N 
O 
L 
G 
N 
A 
I 
H 
E 
N 
T 
A 
I 
G 
N 
O 
Q 
U 
Y 
E 
N 
1 
2