Bài giảng Lịch sử Lớp 10 - Bài 21: Những biến đổi của nhà nước phong kiến trong các thế kỷ XVI - XVIII

 Sau khi lên cầm quyền , nh à Mạc đã thi hành những chính sách gì ? 
- Năm 1527, nh à Mạc đư ợc thành lập . 
- Chính sách của nh à Mạc: 
 + Xây dựng chính quyền theo mô hình cũ của nh à Lê . 
 + Tổ chức thi cử . 
 + Xây dựng quân đ ội mạnh. 
 + Giải quyết vấn đề ruộng đ ất cho nông dân . 
=> Bước đ ầu ổn đ ịnh lại đ ất nước . 
b.Sự thành lập nh à Mạc 
Câu hỏi : Mặc dù có những chính sách tích cực trên , nhưng trong thời gian cầm quyền nh à Mạc đã gặp phải rất nhiều khó khăn , sức ép . Vậy nguyên nhân do đâu? 
- Nh à Mạc chịu nhiều khó khăn , sức ép : 
 + Do sự chống đ ối của cựu thần nh à Lê. 
 + Do cắt đ ất thần phục quân Minh => nhân dân phản đ ối . 
=> Nh à Mạc bị cô lập . 
Thành nh à Mạc ở Lạng Sơn 
Câu hỏi : Em hãy nêu nguyên nhân của cuộc chiến tranh Nam - Bắc triều ? 
- Nguyên nhân : do cựu thần nh à Lê chống Mạc ( Nguyễn Kim). 
=> Hình thành Nam triều ( Nh à Lê- Thanh Hoá), Bắc triều ( Nh à Mạc- Thăng Long ). 
2.Đất nước bị chia cắt. 
* Chiến tranh Nam-Bắc triều . 
- Chiến tranh bùng nổ từ năm 1545 và đ ến năm 1592 chiến tranh kết thúc . 
=> Kết qu ả: Nh à Mạc bị lật đổ, đ ất nước đư ợc thống nhất . 
* Chiến tranh Trịnh - Nguyễn . 
Câu hỏi : Nguyên nhân nào dẫn đ ến cuộc chiến tranh Trịnh - Nguyễn ? 
Thuận Hoá- nơi dấy nghiệp của họ Nguyễn - Nguyễn Hoàng 
Đ ất Thuận Hoá- Phú Xuân - Huế xưa 
 - Nguyên nhân :  + ở Thanh Hoá, Nam triều họ Trịnh nắm quyền lực . + ở mạn Nam, họ Nguyễn cát cứ xây dựng chính quyền riêng . 
- 1627, Chiến tranh Trịnh - Nguyễn bùng nổ . 
=> Hậu qu ả : Đ ất nước chia cắt thành Đà ng Trong và Đà ng Ngoài . 
Câu hỏi : Cuộc chiến tranh này để lại hậu qu ả ntn ? 
Câu hỏi :Kết qu ả của cuộc chiến tranh Trịnh - Nguyễn là gì? 
=> Kết qu ả: năm 1672 giảng hoà, lấy sông Gianh làm giới tuyến . 
S.Gianh-giới tuyến chia cắt đ ất nước thành 2 đà ng . 
3 . N h à nước phong kiến ở Đà ng Ngoài . 
Câu hỏi : Nh à nước phong kiến ở Đà ng Ngoài có tổ chức chính quyền nh ư thế nào ?( cấp trung ươ ng , đ ịa phương ) 
- Tổ chức chính quyền : 
Triều đì nh 
 nh à Lê 
( Bù nhìn ) 
Phủ chúa Trịnh 
(Nắm quyền ) 
Quan văn 
Quan võ 
6 Phiên 
Trấn 
Phủ 
Huyện , 
Châu 
Xã 
Em có nhận xét gì về bộ máy nh à nước thời Lê- Trịnh ? 
Nh ư thời Lê sơ, nhưng quyền lực tập trung trong tay chúa Trịnh , vua Lê chỉ là bù nhìn . 
- Chế độ tuyển dụng quan lại: nh ư thời Lê( thi cử ). 
- Luật pháp : Quốc triều hình luật ( luật Hồng Đ ức ). 
- Quân đ ội : Quân thường trực , ngoại binh . 
- Đ ối ngoại: Hoà hiếu với nh à Thanh . 
Em hãy nêu đ ặc đ iểm về giáo dục , luật pháp , quân đ ội , đ ối ngoại của nh à nước phong kiến Đà ng Ngoài ? 
4 . Chính quyền ở Đà ng Trong . 
Câu hỏi : Chính quyền ở Đà ng Trong đư ợc tổ chức nh ư thế nào ? 
- Tổ chức chính quyền : 
Chúa Nguyễn 
12 Dinh 
Phủ 
Huyện 
Xã 
Tổng 
Câu hỏi :Đ iểm khác biệt của chính quyền Đà ng Trong với nh à nước Lê- Trịnh ở Đà ng Ngoài là gì? 
 => Đà ng Ngoài : Nh à nước phong kiến Đà ng Ngoài 
=> Đà ng Trong : Chính quyền Đà ng Trong 
- Tuyển chọn quan lại: theo dòng dõi , đề cử , học hành . 
- Quân đ ội : quân thường trực . 
Củng cố 
Câu 1: 
Mạc Đă ng Dung bắt ép cung hoàng đế nhường ngôi lập ra nh à Mạc vào thời gian nào ? 
A. Năm 1524 C. Năm 1526 
B. Năm 1525 D. Năm 1527 
Câu 2: 
Ai là người đã quy tụ đư ợc đô ng đảo các lực lượng cựu thần nh à Lê chống lại Nh à Mạc ? 
Nguyễn Hoàng C. Trịnh Kiểm 
Nguyễn Kim D. Lê Duy Ninh 
Câu 3: 
Từ năm 1527 đ ến năm 1592, đ ất nước ta diễn ra cục 
diện Nam- Bắc triều . Đó là cuộc tranh giành quyền lực giữa hai tập đoàn phong kiến nào? 
A. Lê( Nam triều )- Trịnh ( Bắc triều ) 
B. Trịnh ( Nam triều )- Mạc( Bắc triều ) 
C. Mạc ( Nam triều )- Nguyễn ( Bắc triều ) 
D. Lê, Trịnh ( Nam triều )- Mạc( Bắc triều ) 
Câu 4: 
Từ đ ầu thế kỉ XVII, Sông Gianh , Luỹ Thầy ( Quảng Bình ) 
 là giới tuyến chia đ ất nước ta thành Đà ng Trong và Đà ng Ngoài. Cát cứ hai miền là hai tập đoàn phong kiến nào ? 
A. Trịnh ( Đà ng Ngoài )- Lê ( Đà ng Trong ) 
B