Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 4 - Tuần 15 - Bài: Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi

 nhận xét gì về các câu hỏi sau: 
– Tại sao cả tháng nay chẳng thấy cậu mặc chiếc áo mới nào? 
Theo em, để giữ lịch sự, cần tránh hỏi những câu hỏi có nội dung như thế nào? 
3 
– Nhà chị không có xe hay sao mà cứ sang nhà em mượn xe vậy? 
– Chú ơi, sao chú cứ dùng mãi chiếc ti vi cũ này thế? 
I. Nhận xét 
*Khi hỏi chuyện người khác, cần: 
 - Tránh những câu hỏi thừa, biết rồi mà vẫn hỏi. 
 - Những câu hỏi xúc phạm đến người khác, 
 - Những câu hỏi tò mò thái quá. 
 - Những câu hỏi thiếu tôn trọng 
Qua 3 nhận xét trên, khi hỏi chuyện người khác các em cần phải giữ phép lịch sự như thế nào? 
I. Nhận xét 
II. Ghi nhớ 
Khi hỏi chuyện người khác, cần giữ phép lịch sự. Cụ thể là: 
1.	Cần thưa gửi, xưng hô cho phù hợp với quan hệ giữa mình và người được hỏi. 
2.	Cần tránh những câu hỏi làm phiền lòng người khác. 
III. Luyện tập. 
 a. Ông bố dắt con đến gặp thầy giáo để xin học. Thầy Rơ-nê đã già, mái tóc ngả màu xám, da nhăn nheo, nhưng đi lại vẫn nhanh nhẹn Thầy hỏi: 
	 – Con tên là gì? 
	Ông Giô-dép liếc mắt nhìn Lu-i, có ý bảo con trả lời. 
	 – Thưa thầy, con là Lu-i Pa-xtơ ạ. 
	 – Con đã muốn đi học chưa hay còn thích chơi? 
	 – Thưa thầy con muốn đi học ạ. 
Theo ĐỨC HOÀI 
Cách hỏi và đáp trong mỗi đoạn đối thoại dưới đây thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách của mỗi nhân vật như thế nào? 
1 
b. Một lần I-u-ra chạm trán tên sĩ quan phát xít. Tên sĩ quan hỏi: 
 – Thằng nhóc tên gì? 
 – I-u-ra. 
 – Mày là đội viên hả? 
 – Phải. 
 – Sao mày không đeo khăn quàng? 
 – Vì không thể quàng khăn trước mặt bọn phát xít. 
 Theo VĂN 4 (1984 ) 
 Lu-i Pa-xtơ (1822 – 1895) 
 BiÕt ®­ưîc tÝnh c¸ch, mèi quan hÖ cña nh©n vËt. 
 Qua c¸ch hái ®¸p ta biÕt ®ư­îc ®iÒu g× vÒ nh©n 
 vËt ? 
Luyện từ và câu. 
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi. 
VỞ BÀI TẬP ( Bài 1) 
Quan hệ Tính cách 
a. Thầy- trò 
b. Tên sĩ quan phát xít – cậu bé yêu nước. 
Thầy Rơ – nê: ân cần trìu mến, yêu trò 
 Trò ( Lu – i Pa –xtơ ): Lễ phép, ngoan ngoãn, kính trọng thầy. 
b. Tên sĩ quan phát xít: Hách dịch, xấc xược. 
 Cậu bé : Yêu nước, căm ghét, khinh bỉ tên xâm lược. 
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi. 
III. Luyện tập 
Luyện từ và câu 
So sánh các câu hỏi trong đoạn văn sau. Em thấy câu các bạn nhỏ hỏi cụ già có thích hợp hơn những câu hỏi khác không? Vì sao? 
Sau một cuộc dạo chơi, đám trẻ ra về. Tiếng nói cười ríu rít. Bỗng các em dừng lại khi thấy một cụ già đang ngồi ở vệ cỏ ven đường. Trông cụ thật mệt mỏi, cặp mắt lộ rõ vẻ u sầu. 
– Chuyện gì xảy ra với ông cụ thế nhỉ ? - Một em trai hỏi. 
Đám trẻ tiếp lời, bàn tán sôi nổi: 
– Chắc là cụ bị ốm ? 
– Hay cụ đánh mất cái gì ? 
– Chúng mình thử hỏi xem đi ! 
Các em tới chỗ ông cụ, lễ phép hỏi : 
– Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ ? 
Theo XU-KHÔM-LIN-XKI 
2 
NÕu chuyÓn nh÷ng c©u hái mµ c¸c b¹n tù hái nhau 
 ®Ó hái cô giµ th× hái nh ­ư thÕ nµo ? 
Luyện từ và câu 
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi 
1 –Thưa cụ, chuyện gì xảy ra với cụ thế ạ? 
2 – Thưa cụ, chắc là cụ bị ốm ạ? 
3 – Thưa cụ, có phải cụ đánh mất cái gì không ạ? 
 4 – Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ ? 
– Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ ? 
Luyện từ và câu 
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi. 
Trò chơi 
đóng vai 
Tình huống: Em sang nhà bạn chơi khi đó em mới biết bà của bạn bị ốm, khi đó em sẽ hỏi thế nào? 
* Ghi nhớ: 
Khi hỏi chuyện người khác, cần giữ phép lịch sự. Cụ thể là: 
1.	Cần thưa gửi, xưng hô cho phù hợp với quan hệ giữa mình và người được hỏi. 
2.	Cần tránh những câu hỏi làm phiền lòng người khác. 
Giữ phép lịch sự khi đặt câu hỏi 
Luyện từ và câu 
Dặn dò 
– Học thuộc ghi nhớ trang 152/SGK. 
– Viết 2 câu hỏi thể hiện thái độ lịch sự. 
– Xem trước bài Mở rộng vốn từ: Đồ chơi – Trò chơi trang 157/SGK.