Bài giảng Ngữ văn 6 - Bài: So sánh

ống nhau? 
So sánh thông thường: 
 Giá trị thông báo 
 Không tạo ra giá trị biểu cảm. 
VD : Nam cao hơn Công Phượng. 
So sánh tu từ: 
 Thông báo + Tăng giá trị biểu cảm. 
Làm cho đối tượng miêu tả trở nên sinh động, mới mẻ, hấp dẫn hơn. VD: “Đẹp như ngọc nữ uốn mình trên không.” (Thế Lữ ) 
 So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. 
Mời 2 nhóm lên diễn lại tình huống đã chuẩn bị trước!!! 
Sự vật được 
so sánh 
Những nét 
tương đồng 
Sự vật dùng 
để so sánh 
Vế A 
Phương diện 
so sánh 
Từ 
so 
sánh 
Vế B 
II. Cấu tạo của phép so sánh 
Ví dụ: 
Trên trời, mây trắng như bông 
- Vế A: Mây 
 PDSS: trắng 
 TNSS: như 
 Vế B: bông 
Vế B 
thường cụ 
thể, quenthuộc 
Vế B là 
chuẩn so sánh 
V: Con thông minh như bố 
X: Bố thông minh như con 
Cái chàng dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như 
một gã nghiện thuốc phiện 
II. Cấu tạo của phép so sánh: 
 1. Ví dụ 
a , 
 “Trẻ em như búp trên cành 
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.” 
b, 
 “Trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. 
Điền những tập hợp chứa hình ảnh so sánh trong các câu đã dẫn ở phần I vào bảng mô hình phép so sánh (Phiếu BT) 
Vế A 
Phương diện 
so sánh 
Từ so sánh 
Vế B 
Trẻ em 
Rừng đước 
Vế A 
Phương diện 
so sánh 
Từ so sánh 
Vế B 
Trẻ em 
Như 
Búp trên cành 
Rừng đước 
Dựng lên cao ngất 
Như 
Hai dãy tường thành 
VD2: Tìm những câu so sánh trong VD sau và điền vào mô hình cấu tạo của phép so sánh . 
a, 
“Trường Sơn: chí lớn ông cha 
Cửu Long: lòng mẹ bao la sóng trào.” 
b , 
 “Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất.” 
VD2 : 
a, 
“Trường Sơn: chí lớn ông cha 
Cửu Long: lòng mẹ bao la sóng trào.” 
b , 
 “Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất.” 
Vế A 	 
Phương diện 
so sánh 
Từ so sánh 
Vế B 
chí lớn ông cha 
Trường Sơn 
lòng mẹ	 
bao la sóng trào 
Cửu Long 
con người	 
không chịu khuất 
như 
tre mọc thẳng 
L à , như là, tựa như là, y như, hệt như, giống như, tựa như, bao nhiêu bấy nhiêu 
Cấu tạo của những phép so sánh trong VD2 có gì đặc biệt? 
 + Sử dụng dấu hai chấm thay cho từ so sánh. 
 + Sử dụng cấu trúc đảo ngữ. 
Tìm thêm các từ ngữ có thể thay thế vào vị trí từ như trong các bảng trên. 
MR: Cấu tạo phép so sánh: 
Dạng đầy đủ: 
Vế A + PDSS + TNSS + Vế B 
VD: Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận . 
Dạng biến đổi: 
 Vế A + TNSS + Vế B 
VD: Trẻ em như búp trên cành 
 Vế A + Vế B 
VD: Tấc đất tấc vàng 
 TNSS + Vế B + Vế A 
VD: Như tre mọc thẳng , con người không chịu khuất phục 
 Vế B + Vế A 
VD: Trường Sơn : Chí lớn công cha 
PDSS + TNSS + Vế B 
VD: Đẹp như tiên 
III. Luyện tập 
Dựa vào những thành ngữ đã biết, hãy viết tiếp vế B vào những chỗ trống để tạo thành phép so sánh : 
Khỏe như 
Đen như 
Trắng như 
Cao như 
 - Kh ỏe như 
voi 
trâu 
- Đen như 
than 
Gỗ mun 
Trắng như 
bông 
tuyết 
- Cao nh ư 
núi 
cây tre 
Xem video và tìm phép so sánh 
1 
2 
3 
4 
5 
1 
2 
3 
4 
5 
CHÚC MỪNG ĐỘI BẠN THỎ 
CONGRATULATIONS RABBIT TEAM 
CHÚC MỪNG ĐỘI BẠN CỌP 
CONGRATULATIONS TIGER TEAM 
AI LÊN CAO HƠN 
Câu 1. So sánh tu từ là gì? 
So sánh tu từ là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. 
RABBIT TEAM 
Câu 2. Trong câu: “ Từ xa nhìn lại cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ”, từ ngữ nào chỉ phương diện so sánh? 
Cây gạo 
Sừng sững 
Như 
Tháp đèn 
RABBIT TEAM 
Câu 3. Tìm phép so sánh và từ so sánh trong câu ca dao sau: 
Ai ơi chớ bỏ ruộng hoang 
Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu. 
 Phép so sánh: 
Bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu 
Từ so sánh: 
bao nhiêubấy nhiêu 
RABBIT TEAM 
Câu 4 . Hãy viết tiếp các câu sau để tạo thành các câu có hình ảnh so sánh. 
	Mặt trời 
Ví dụ: Mặt trời đỏ như quả cầu lửa. 
RABBIT TEAM 
Câu 5. Viết lại câu văn sau cho sinh động bằng cách sử