Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Bài: So sánh (Tiếp theo)

rần Quốc Minh 
B ÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo) 
 Ghi nhớ 1 
 Có hai kiểu so sánh: 
 - So sánh ngang bằng; 
 - So sánh không ngang bằng. 
B à i tập 1: 
a. Quê hương tôi c ó con sông xanh biếc 
Nước gương trong soi t ó c những h à ng tre 
Tâm hồn tôi l à một buổi trưa h è 
Tỏa nắng xuống dòng sông lấp lo á ng. 
(Tế Hanh) 
b. Con đi trăm n ú i ng à n khe 
Chưa bằng muôn nỗi t á i tê lòng bầm 
Con đi đ á nh giặc mười năm 
Chưa bằng kh ó nhọc đời bầm s á u mươi. 
(Tố Hữu) 
c. Anh đội viên mơ m à ng 
Như nằm trong giấc mộng 
B ó ng B á c cao lồng lộng 
Ấm hơn ngọn lửa hồng. (Minh Huệ) 
Em hãy xác định phép so sánh và cho biết chúng thuộc kiểu so sánh nào, trong các khổ thơ sau? 
Tâm hồn tôi l à một buổi trưa h è 
Con đi đ á nh giặc mười năm 
Chưa bằng kh ó nhọc đời bầm s á u mươi 
b. Con đi trăm n ú i ng à n khe 
Chưa bằng muôn nỗi t á i tê lòng bầm 
c. Anh đội viên mơ m à ng 
Như nằm trong giấc mộng 
B ó ng B á c cao lồng lộng 
Ấm hơn ngọn lửa hồng. 
=> So s á nh ngang bằng. 
=> So s á nh không ngang bằng. 
=> So s á nh không ngang bằng. 
=> So s á nh ngang bằng. 
l à 
Chưa bằng 
Chưa bằng 
Như 
hơn 
 Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơm, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mền mại. (Khái Hưng) 
B ÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo) 
B ÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo) 
1) Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. 
2) Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. 
3) Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: 
4) cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. 
5) Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. 
Bài tập 1: 
Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích? 
a.Quê hương tôi có con sông xanh biếc 
Nước gương trong soi tóc những hàng tre. 
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè. 
Tỏa nắng xuống dòng sông lập loáng. 
 ( Tế Hanh ) 
. b. Con đi trăm núi ngàn khe. 
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm 
 Con đi đánh giặc mười năm .. 
Chưa bằng khó bầm nhọc đời sáu mươi . (Tố Hữu) 
.c.Anh đội viên mơ màng 
 Như nằm trong giấc mộng 
 Bóng Bác cao lồng lộng 
 Ấm hơn ngọn lửa hồng 
 (Minh Huệ) 
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè 
Con đi trăm núi ngàn khe 
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm. 
Con đi đánh giặc mười năm 
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi. 
Anh đội viên mơ màng 
Như nằm trong giấc mộng 
Bóng Bác cao lồng lộng 
Ấm hơn ngọn lửa hồng. 
a . Tâm hồn “tôi” rất nhạy cảm, yêu thiên nhiên, yêu quê hương tha thiết. 
b. Sự biết ơn sâu sắc của người con trước công 
lao to lớn của mẹ. 
B ÀI 21. TIẾT 86. SO SÁNH (tiếp theo) 
 Ghi nhớ 2 
 So sánh vừa có tác dụng gợi hình, giúp cho việc miêu tả sự vật, sự việc được cụ thể, sinh động ; vừa có tác dụng biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc . 
Hãy nêu những câu văn có sử dụng phép so sánh tron