Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 17: Hô hấp ở động vật

qua. 
- Bề mặt trao đổi khí có nhiều mao mạch và máu có sắc tố hô hấp . 
- Có sự lưu thông khí tạo ra sự chênh lệch nồng độ O 2 và CO 2 để các khí đó dễ dàng khuyếch tán qua bề mặt trao đổi khí . 
3- Hiệu quả trao đổi khí : 
- Bề mặt trao đổi khí quyết định hiệu quả trao đổi khí . 
- Bề mặt trao đổi khí ở động vật khác nhau thì khác nhau nên hiệu quả trao đổi khí cũng khác nhau . 
Hệ thống mạch máu 
O 2 
CO 2 
I- Khái niệm về hô hấp 
II- Bề mặt trao đổi khí 
III- Các hình thức hô hấp ở động vật 
Các hình thức hô hấp 
 Một số đại diện 
 Đặc điểm 
Hô hấp qua bề mặt cơ thể 
- ĐV đơn bào . 
- ĐV đa bào có tổ chức thấp như : Thuỷ tức , giun . 
- Chưa có cơ quan hô hấp . 
- Trao đổi khí trực tiếp qua bề mặt cơ thể . 
Hô hấp bằng hệ thống ống khí 
Côn trùng 
- Cơ quan hô hấp là hệ thống ống khí . 
- Trao đổi khí trực tiếp giữa tế bào với ống khí nhỏ nhất 
Hô hấp bằng mang 
Cá , Trai , Ốc , Tôm , Cua 
- Cơ quan hô hấp là mang . 
- Trao đổi khí diễn ra giữa các phiến mang với môi trường . 
Hô hấp bằng phổi 
Lưỡng Cư , Bò sát , Chim , Thú,người 
- Cơ quan hô hấp là phổi . 
- Trao đổi khí diễn ra ở phế nang . 
Hệ thống mạch máu 
O 2 
CO 2 
Củng cố : 
1- So sánh sự trao đổi khí ở thực vật và động vật 
 Nội dung 
 Thực vật 
 Động vật 
Con đường vận chuyển 
Bộ phận thực hiện trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường 
Cơ chế thực hiện 
Giống nhau 
Khí khuyếch tán qua khoảng gian bào 
Ở động vật đa bào Khí khuyếch tán qua máu . 
Trao đổi khí qua khí khổng và biểu bì . 
Trao đổi khí qua da , mang , phổi 
Thụ động 
Chủ động , được điều hoà bằng thần kinh và thể dịch . 
2- Trả lời câu hỏi SGK 
Hệ thống mạch máu 
O 2 
CO 2 
Cách sắp xếp mao mạch trong mang 
 Mao mạch , chảy song song và ngược chiều với dòng nước 
Cá xương có thể lấy hơn 80% lượng O 2 có trong nước đi qua mang 
Miệng và nắp mang đóng mở nhịp nhàng dòng nước chảy một chiều : 
Từ miệng qua mang 
 - Thở ra : cá ngậm miệng lại , nền hầu nâng đưa nước ra khe mang , nấp mang ép lại , cơ co bóp , nấp mang mở ra nước thoát ra ngoài . 
- Thở vào : Xoang miệng và hầu hạ xuống , thể tích xoang hầu tăng , áp lực giảm , nước đi vào miệng . 
Trao đổi Oxy và CO 2 qua các phiến mang theo cơ chế ngược dòng . 
Cá có thể nhận 80% Oxy hòa tan. 
Sao biển , mang phân bố khắp cơ thể 
Mang kéo dài ở mỗi đốt thân , hoặc ở đầu và đuôi 
Mang phân bố hạn chế trên 1 phần cơ thể 
Hệ thống ống khí 
+ Cấu tạo từ những ống dẫn chứa không khí 
+ Ống dẫn phân nhánh nhỏ dần 
+ Ống nhỏ nhất tiếp xúc với tế bào cơ thể 
+ Hệ thống ống chứa khí thông ra ngòai nhờ lỗ thở 
 3. Hô hấp bằng hệ thống ống khí 
Côn trùng , sống trên cạn 
4. Trao đổi khí qua phế nang trong phổi