Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Tiết 3: Thoát hơi nước

ên mặt đất ; tạo môi tr ường liên kết các bộ phận của cây; tạo độ cứng cho thực vật thân thảo 
 - Nhờ có thoát h ơ i n ước , khí khổng mở ra cho khí CO 2 khuếch tán vào lá làm nguyên liệu cho quá trình quang hợp. 
 - Thoát h ơ i n ước giúp hạ nhiệt độ của lá cây vào những ngày nắng đảm bảo cho các quá trình sinh lí xảy ra bình th ường . 
I- Vai trò của quá trình thoát h ơ i n ước 
 - Nghiên cứu SGK cho biết thoát h ơ i n ước có vai trò gì đối với cây? 
- Quan sát hình 3.1. Cho biết vị trí xảy ra sự khuếch tán của CO 2 và thoát h ơ i n ước ở lá cây? 
 - Vận dụng kiến thức đã biết hãy giải thích vì sao d ưới bóng cây mát h ơ n d ưới mái che bằng vật liệu xây dựng? 
 Vật liệu xây dựng hấp thụ nhiệt làm cho nhiệt độ t ă ng cao, còn lá cây thoát h ơ i n ước làm hạ nhiệt độ môi tr ường xung quanh lá. Nhờ vậy, không khí d ưới d ưới bóng cây vào những ngày hè nóng bức mát h ơ n so với không khí duới mái nhà che bằng vật liệu xây dựng. 
BÀI 3: THOÁT H Ơ I N ƯỚC 
I- Vai trò của quá trình thoát h ơ i n ước 
1- Lá là c ơ quan thoát h ơ i n ước 
II- Thoát h ơ i n ước qua lá 
- Mục đích Graô thiết kế thí nghiệm trong hình 3.2 để làm gì? 
Áp kế 
Phễu chụp thuỷ tinh 
Giá đỡ 
Cốc đựng hoá chất 
Áp kế 
Lá cây thí nghiệm 
Kết quả thực nghiệm của Garô 
- Quan sát bảng kết quả cho biết: 
1. Khí khổng phân bố ở đâ u của lá? 
2. So sánh số l ượng khí khổng ở 2 mặt của lá? 
3. Số l ượng khí khổng có liên quan gì đến sự thoát h ơ i n ước ? 
4. Số liệu về số l ượng khí khổng và c ường độ thoát h ơ i n ước ở mặt trên của lá cây đ oạn nói lên đ iều gì? Hãy giải thích? 
5. Quan sát kết quả của Garô. So sánh sự thoát h ơ i n ước giữa mặt trên và mặt d ưới của lá? 
- Những số liệu nào trong bảng cho phép khẳng định rằng, số l ượng khí khổng có vai trò quan trọng trong sự thoát h ơ i n ước của lá cây? 
- Vì sao mặt trên của lá cây đ oạn không có khí khổng nh ư ng vẫn có sự thoát h ơ i n ước ? 
 Số liệu về SL khí khổng trên 1mm 2 ở mặt trên và d ưới của lá với c ường độ thoát h ơi n ước mg trong 24h của mỗi lá: mặt d ưới có nhiều khí khổng h ơ n mặt trên, luôn có c ường độ thoát h ơ i n ước cao h ơ n ở cả 3 loài cây. 
 Mặt trên của lá cây đ oạn không có khí khổng nh ư ng vẫn có thoát h ơ i n ước chứng thực rằng quá trình thoát h ơ i n ước không chỉ xảy ra qua khí khổng mà còn xảy ra qua cutin (khi lá ch ư a bị lớp cutin dày che phủ). H ơ i n ước có thể khuếch tán qua bề mặt lá (lớp biểu bì của lá) và được gọi là thoát h ơ i n ước qua cutin. C ường độ thoát h ơ i n ước qua bề mặt lá giảm theo mức độ phát triển của cutin (thoát h ơ i n ước qua cutin mạnh ở lá non, giảm dần ở lá tr ưởng thành và t ă ng lên ở lá già do sự rạn nứt ở cutin). 
 Có 2 con đường thoát h ơ i n ước ở lá. So với thoát h ơ i n ước ở cutin thì thoát h ơ i n ước ở khí khổng là chủ yếu. 
- Có bao nhiêu con đường thoát h ơ i n ước ở lá? Con đường nào là chủ yếu? 
BÀI 3: THOÁT H Ơ I N ƯỚC 
I- Vai trò của quá trình thoát h ơ i n ước 
1- Lá là c ơ quan thoát h ơ i n ước 
II- Thoát h ơ i n ước qua lá 
2- Hai con đường thoát h ơ i n ước : qua khí khổng 
 và qua cutin 
Con đường thoát h ơ i n ước qua khí khổng 
- Q/s hình vẽ về cấu tạo của lố khí: 
1- Yếu tố nào đảm bảo khi tế bào khí khổng no n ước thì lỗ khí mở ra và ng ược lại khi mất n ước thì đóng lại 
2- Tác nhân chủ yếu đ iều tiết độ mở của khí khổng là tác nhân nào? 
4- Nêu đặc điểm của con đường thoát h ơ i n ước qua khí khổng ? 
3- Tại sao khí khổng không bao giờ đóng hoàn toàn? 
H 2 O 
 Khi no n ước , thành mỏng của tế bào khí khổng c ă ng ra làm cho thành dày cong theo thành mỏng và lỗ khí mở ra. Khi mất n ước , thành mỏng hết c ă ng và thành dày duỗi thẳng, khí khổng đóng lại. 
Con đường thoát h ơ i n ước qua cutin 
- Vì sao nói lớp cutin dày, thoát h ơ i n ước càng giảm và ng ược lại? 
- Những loài cây th ường sống trên đồi và những loài cây th ường sống trong v ườn , loài cây nào thoát h ơ i n ước qua cutin mạnh h ơ n? 
 Loài cây sống trong v ườn thoát h ơ i n ước qua cuitn mạnh h ơ n v