Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 11: Liên kết gen và hoán vị gen

 
2- Thí nghiệm 
- Lai phân tích 
Thân xám Cánh dài 
Thân đen Cánh ngắn 
P t/c 
F1 
100%Thân xám Cánh dài 
Bài 11  LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN 
* Trường hợp 1 
♂ Xám-Dài 
♀ Đen-Ngắn 
F B 
Tỉ lệ KH 
50% Xám-Dài 
50% Đen-Ngắn 
P B : 
Bài 11  LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN 
F B : 
♀ Xám-Dài 
♂ Đen-Ngắn 
 Xám-Dài 
 41% 
 Đen-Ngắn 
 41% 
 Xám-Ngắn 
 9% 
Đen-Dài 
 9% 
 82% kiểu hình giống P 
 18% kiểu hình khác P 
* Trường hợp 2 
P B : 
	 Bài 11  LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN 
II- GIẢI THÍCH 
Em có nhận xét gì về 
kết quả thu được ở F1 
1- Ở F1 : 100% Xám -Dài 
Tính trạng thân xám là trội so với TT thân đen; Dài > Ngắn( ĐL 1 Mendel) 
 Giả sử: + Gen A: quy định màu xám; Alen a: qđịnh màu đen 
	+ Gen B: qđịnh thân dài; Alen b: qđịnh thân cụt 
Vì sao KQ thu được ở FB trong thí nghiệm của Menđen khác với BT(KTBC)? 
2- Sơ đồ lai: 
P TC : 
B 
A 
A 
B 
AB 
AB 
(Xám-Dài) 
a 
b 
a 
b 
ab 
ab 
(Đen-Ngắn) 
G P : 
AB 
A 
B 
b 
a 
ab 
F 1 : 
b 
a 
A 
B 
AB 
ab 
100% Xám-Dài 
A 
B 
b 
a 
b 
a 
A 
B 
♂F 1 
AB 
ab 
a 
b 
a 
b 
♀ 
ab 
ab 
(Đen-Ngắn) 
(Xám-Dài) 
b 
a 
P B : 
G PB : 
50% AB 
 ab 
 50% 
 ab 
100% 
b 
a 
A 
B 
a 
b 
a 
b 
F B : 
50% AB 
 ab 
 ab 
 ab 
50% (Xám-Dài) 
50% (Đen-Ngắn) 
50% 
♀ 
♂F 1 
	 Bài 11  LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN 
A- Trường hợp 1 
- SĐL: 
Bài 11  LIÊN KẾT GEN VÀ HOÁN VỊ GEN 
- Kết luận: 
* Bổ sung cho ĐL PLĐL của Menđen 
Trên NST, Các gen phân bố thành hàng dọc, mỗi gen ở một vị trí xác định : locút. Nên các gen trên cùng một NST phân li cùng nhau và có sự DT của từng nhóm TT. 
- Số nhóm gen liên kết ở mỗi loài ứng với số NST đơn bội của loài. 
Ở ngườicó 23 cặp NST sẽ tạo thành bao nhiêu nhóm gen liên kết? 
- Khi các gen liên kết hoàn toàn ở cả giao tử đực và cái thì tỉ lệ phân tính KH ở F2 do các gen trên cùng nhóm lên kết QĐ sẽ là 3: 1. 
P B : 
♂ Đen-Ngắn 
 	 ♀ Xám- Dài 
G PB : 
 ab 
 ♀ 
♂ 
F B : 
 ab 
Xám-Dài 
 0,415 
Đen-Ngắn 
 0,415 
Xám-Ngắn 
 0,085 
Đen-Dài 
 0,085 
ab 
ab 
ab 
ab 
AB 
ab 
Ab 
aB 
ab 
0,415 
AB 
0,415 
Ab 
0,085 
aB 
0,085 
AB = ab = 0,415 
Ab = aB = 0,085 
b 
B 
G Liên kết 
G Hoán vị 
B- Trường hợp 2 
- SĐL: 
▲ Cơ sở tế bào học của hiện tượng hoán vị gen là : 
+ Do sự trao đổi chéo giữa .......trong cặp. 
+ Xảy ra ở kỳ đầu của giảm phân I trong quá trình sinh giao tử 
Các crômatit 
NST kép tương đồng 
- Theo thuyết NST: 
▲ + Tỉ lệ % các loại giao tử phụ thuộc vào tần số HVG,kí hiệu là f%. 
+ f% = 
+ HVG xảy ra ở ruồi giấm cái, tằm đực.. 
+ Ở đậu Hà lan, người HVG xảy ra ở cả 2 giới. 
HVG là hiện tượng . nằm trên cặp NST tương đồng có thể . cho nhau do . giữa các crômatit trong quá trình phát sinh giao tử. 
Khoảng cách giữa 2 gen/NST càng lớn thì lực liên kết càng nhỏ và TSHVG càng cao nhưng không vượt quá 50%. 
TSHVG phản ánh khoảng cách tương đối giữa 2 gen/NST. 
- Kết luận: 
Hoán vị gen là gì ? 
2 gen-alen 
đổi chỗ 
Sự trao đổi chéo 
2. Ý nghĩa của HVG: 
+ Làm tăng các biến dị tổ hợp tăng tính đa dạng của sinh giới. 
+ Nhờ hoán vị gen những gen quí nằm trên các NST khác nhau có thể tổ hợp với nhau một nhóm liên kết có ý nghĩa trong tiến hoá và chọn giống. 
III. Ý nghĩa của hiện tượng liên kết gen và hoán vị gen: 
1. Ý nghĩa của hiện tượng liên kết gen: 
+ Hạn chế sự xuất hiện biến dị tổ hợp 
+ Đảm bảo sự di truyền bền vững từng nhóm tính trạng chọn được các giống có những nhóm tính trạng tốt luôn đi kèm với nhau 
* Bản đồ di truyền (Bản đồ gen): 
Khái niệm: 
+ Là sơ đồ sắp xếp vị trí tương đối của các gen trong nhóm liên kết. 
+ Đơn vị : 1% HVG ≈ 1xentiMorgan (cM) 
+ Bản đồ gen được thiết lập cho mỗi cặp NST tương đồng 
+ Các nhóm liên kết được đánh số theo thứ tự của NST trong bộ NST của loài. 
2. Ý nghĩa: 
+ Dự đoán trước tính chất di truyền của các t/t mà gen được sắp xếp trên bản đồ. 
+ Giúp nhà tạo