Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Bài 33: Thân nhiệt

 kẹp nhiệt kế ở nách (36,5 0 C) hoặc cho vào hậu môn (37,5 0 C) 
Thân nhiệt phản ánh tình trạng sức khỏe 
Ngậm nhiệt kế ở miệng 
I. Thân nhiệt 
Ở người khỏe mạnh nhiệt độ cơ thể khi trời nóng và khi trời lạnh là bao nhiêu và thay đổi như thế nào ? 
Thân nhiệt luôn ổn định ở 37 0 C do sự cân bằng giữa quá trình sinh nhiệt và tỏa nhiệt 
Vậy tại sao khi sốt nhiệt độ lại tăng ? 
- Làm giảm sự phát triển của vi khuẩn hay siêu vi, do chúng rất nhạy cảm với sự gia tăng nhiệt độ dù tăng ít . 
- Giúp bạch cầu đến bộ phận bị nhiễm nhanh hơn , để chống lại sự xâm nhập của vi trùng . 
II. Sự điều hòa thân nhiệt 
Nhiệt do hoạt động của cơ thể sinh ra đã đi đâu và để làm gì ? 
Được máu phân phối khắp cơ thể và tỏa ra môi trường để đảm bảo cho thân nhiệt ổn định 
1. Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt 
II. Sự điều hòa thân nhiệt 
1. Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt 
Khi lao động nặng cơ thể có những phương thức tỏa nhiệt nào ? 
- Qua hơi nước ở hoạt động hô hấp 
- Qua da 
- Qua sự bốc hơi của mồ hôi 
Người lao động nặng thì hô hấp mạnh và đổ mồ hôi 
II. Sự điều hòa thân nhiệt 
1. Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt 
Vì sao da người hồng hào về mùa hè và da thường tái hoặc sởn gai ốc về mùa đông ( trời lạnh )? 
Mao mạch da dãn , lưu lượng máu qua da nhiều tạo điều kiện cho cơ thể tăng cường tỏa nhiệt 
Mao mạch da co lại , lưu lượng máu qua da ít nên da tím tái . Đồng thời cơ chân lông co lại nên sởn gai ốc làm giảm thiểu sự tỏa nhiệt qua da 
Khi trời lạnh 
Khi trời nóng 
II. Sự điều hòa thân nhiệt 
1. Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt 
Khi trời nóng , độ ẩm không khí cao , trời oi bức , cơ thể ta có những phản ứng gì và có cảm giác như thế nào ? 
Khi trời oi bức : mồ hôi tiết ra nhiều nhưng lại khó bay hơi nên mồ hôi chảy thành dòng , sự tỏa nhiệt khó khăn ta cảm thấy bức bối , khó chịu 
II. Sự điều hòa thân nhiệt 
1. Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt 
Tại sao khi rét chúng ta lại run? 
Vì khi đó các cơ co giãn liên tục , gây phản xạ run giúp tạo ra nhiệt , làm cho thân nhiệt tăng lên 
II. Sự điều hòa thân nhiệt 
1. Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt 
Da là cơ quan đóng vai trò quan trọng nhất trong điều hòa thân nhiệt . 
- Khi trời nóng và khi lao động nặng , mao mạch ở da dãn giúp tỏa nhiệt nhanh , đồng thời tăng cường tiết mồ hôi , mồ hôi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể . 
- Khi trời rét , mao mạch ở da co lại , cơ chân lông co để giảm sự tỏa nhiệt 
2. Vai trò của hệ thần kinh trong điều hòa thân nhiệt 
Hệ thần kinh đóng vai trò chủ đạo trong hoạt động điều hòa thân nhiệt 
 Sự tăng , giảm quá trình dị hóa ở tế bào 
 Phản ứng co, dãn mạch máu dưới da 
 Tăng , giảm tiết mồ hôi 
 Co, duỗi cơ chân lông để 
Để điều tiết sự tỏa nhiệt 
III. PHƯƠNG PHÁP PHÒNG CHỐNG NÓNG, LẠNH 
 t 0 môi trường cao nhưng không thông thoáng , sự tỏa nhiệt và thoát mồ hôi bị ngưng trệ làm nhiệt độ cơ thể tăng cao dễ bị cảm nóng 
 Đi nắng hay vừa lao động nặng xong , thân nhiệt đang cao mà tắm ngay hay ngồi nghỉ nơi gió lùa có thể bị cảm sốt 
 Mùa rét , cơ thể mất nhiều nhiệt mà không giữa cho cơ thể đủ ấm cảm lạnh 
Bệnh cúm là bệnh của loài chim và động vật có vú do siêu vi trùng . Biểu hiện : tăng nhiệt , đau đầu , đau cổ họng , đau nhức bắp thịt khắp cơ thể , ho , mệt mỏi . 
Bệnh cúm khác cảm 
giống ở giai đoạn đầu là đều gây đau cổ họng , tứ chi ê ẩm và nhức đầu . 
- cảm ít gây sốt và hiếm khi làm thân nhiệt cao hơn 38,8 độ C 
cúm thường thân nhiệt trên 39,4 độ C.  
III. PHƯƠNG PHÁP PHÒNG CHỐNG NÓNG, LẠNH 
Để đề phòng cảm nóng , cảm lạnh , trong lao động và sinh hoạt hàng ngày ta cần phải chú ý những điểm gì ? 
III. PHƯƠNG PHÁP PHÒNG CHỐNG NÓNG, LẠNH 
Giải thích câu : 
“ Trời nóng chóng khát , trời mát chóng đói ” 
Trời nóng chóng khát : trời nóng đổ mồ hôi nhiều để tỏa nhiệt cơ thể mất nhiều nước khát 
Trời mát ( rét ) chóng đói : vì cơ thể tăng cường chuyển hóa để tăng sinh nhiệt 
Củng cố