Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Tiết 17: Tim và mạch máu - Nguyễn Trường Sinh

? 
 Hãy xác định vị 
trí của tim trong cơ 
thể người ? 
Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU 
I, Cấu tạo tim 
 1, Cấu tạo ngoài : 
Tỉnh mạch chủ trên 
Hình 17-1. Hình dạng mặt ngoài , phía trước của tim 
Cung động mạch chủ 
Động mạch phổi 
Tĩnh mạch 
phổi 
Tâm nhĩ trái 
Động mạch 
Vành trái 
Tâm thất trái 
Tĩnh mạch chủ dưới 
Tâm thất phải 
Động mạch 
Vành trái 
Tâm nhĩ phải 
Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU 
I/ Cấu tạo tim 
 1/ Cấu tạo ngoài : 
Tim nằm giữa 2 lá phổi 
Màng tim bao bọc bên ngoài 
Đáy ở trên đỉnh ở dưới 
 Các ngăn tim co 
 Nơi máu được bơm tới 
Tâm thất trái 
Tâm thất phải 
Vòng tuần hoàn lớn 
Vòng tuần hoàn nhỏ 
I/ Cấu tạo tim : 
 1/ Cấu tạo ngoài : 
 2/ Cấu tạo trong 
Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU 
Tâm nhĩ trái co 
Tâm nhĩ phải co 
Tâm thất trái co 
Tâm thất phải co 
H·y quan s¸t b¶ng vµ h×nh vÏ vÒ chiÒu dµi ®­ êng ®i cña m¸u , dù ® o¸n : 
C¸c ng¨n tim co 
N¬i m¸u ®­ îc b¬m tíi 
T©m nhÜ tr¸i co 
T©m thÊt tr¸i 
T©m nhÜ ph¶i co 
T©m thÊt ph¶i 
T©m thÊt tr¸i co 
Vßng tuÇn hoµn lín 
T©m thÊt ph¶i co 
Vßng tuÇn hoµn nhá 
 Ng¨n tim nµo cã thµnh c¬ tim dµy nhÊt , thµnh c¬ tim máng nhÊt ? 
 Gi÷a tim víi c¸c m¹ch m¸u cã cÊu t¹o nh ­ thÕ nµo ®Ó m¸u chØ 
 ®­ îc b¬m theo 1 chiÒu ? 
C¸c em xem c¸c h×nh sau vµ nhËn xÐt kÕt qu ¶ dù ® o¸n cña m×nh 
Thµnh t©m thÊt tr¸i ® Èy m¸u ®i nu«i toµn bé c¬ thÓ . 
 Thµnh t©m thÊt tr¸i dµy nhÊt cã ý nghÜa g× ® èi víi c¬ thÓ ? 
Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU 
I/ Cấu tạo tim 
 1/ Cấu tạo ngoài : 
Tim nằm giữa 2 lá phổi 
Màng tim bao bọc bên ngoài 
Đáy ở trên đỉnh ở dưới 
 2/ Cấu tạo trong : 
Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết . 
Gồm 4 ngăn : Tâm nhĩ phải và tâm nhĩ trái ở trên 
 Tâm thất phải và tâm thất thất trái ở dưới 
Thành TTT là thành dày nhất . 
 Các van tim : Van nhĩ - thất 
 Van thất - động 
Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU 
II/ Cấu tạo mạch máu : 
Có 3 loại mạch máu : Động mạch , tĩnh mạch , mao mạch . 
 Có bao nhiêu loại mạch máu ? Đó là những loại nào ? 
Hình 17-2. Sơ đồ cấu tạo các mạch máu 
 Hãy quan sát hình 17-2 .So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa 3 loại mạch máu , và giải thích bằng cách hoàn thành bảng sau 
Đặc điểm 
 Động mạch 
 Tĩnh mạch 
Mao mạch 
1. Cấu tạo 
- Thành 
mạch 
- Lòng 
mạch 
- Đặc điểm 
khác 
2. Chức năng 
Hình 17-2. Sơ đồ cấu tạo các mạch máu 
 Đặc điểm 
 Động mạch 
 Tĩnh mạch 
Mao mạch 
1. Cấu tạo 
- Thành 
mạch 
- Lòng 
 mạch 
- Đặc điểm 
 khác 
2. Chức 
 năng 
3 lớp 
Biểu bì 
Cơ trơn 
Mô liên kết 
3 lớp 
Biểu b× 
1 lớp biểu 
bì mỏng 
Hẹp 
R ộ ng 
Hẹp nhất 
Có van 1 chiều 
Nhỏ , phân 
nhánh nhiều 
DÉn m¸u tõ tim 
tíi c¸c c¬ quan , 
vËn tèc vµ ¸p lùc 
lín . 
Dẫn máu từ khắp 
 các tế bào về tim , 
vân tốc và áp lực 
nhỏ . 
Trao đổi 
chất với tế 
bào . 
Cơ trơn 
Mô liên kết 
Dày 
Mỏng 
 2/Cấu tạo trong : 
Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU 
I/ Cấu tạo tim 
 1/ Cấu tạo ngoài : 
II/ Cấu tạo mạch máu : 
Động mạch : Thành gồm 3 lớp dày 
Tĩnh mạch : Thành gồm 3 lớp mỏng 
Mao mạch : Thành gồm lớp mỏng 
Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU 
III/ Chu kì co dãn của tim : 
 Mỗi chu kỳ co dãn của tim 
 gồm bao nhiêu pha ? Đó là 
 những pha nào ? 
Pha dãn chung 
Van 
nhĩ 
thất 
Hình 13.3 Sơ đồ co dãn của tim 
Thời gian 
Thành phần tim 
 Tổng 
 thời 
 gian 
( Giây ) 
 Thời gian làm 
 việc 
( Giây ) 
 Thời 
 gian 
 nghỉ 
( Giây ) 
Tâm nhĩ 
Tâm thất 
Mỗi chu kì tim 
0,8 
0,1 
0,7 
0,8 
0,8 
0,3 
0,5 
0,4 
0,4 
Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU 
III/ Chu kì co dãn của tim : 
Vì thời gian tim hoạt động bằng thời gian tim nghỉ ngơi , thời gian nghỉ 
đủ cho tim hồi phục lại trạng thái ban đầu để chuẩn bị nhịp tim mới . 
 Tại sao tim hoạt động suốt đời mà không biết mệt ? 
Pha dãn chung 
Hình 13.3 Sơ đồ co dãn của tim 
Van 
nhĩ 
thất 
 2/ Cấu tạo trong : 
Tiết 17: Bài 17: TIM VÀ MẠCH MÁU 
I/ Cấu tạo tim 
 1/ Cấu tạo ngoài : 
II/ Cấu tạo mạch máu : 
 Động mạch : Thành gồm 3 lớp dày 
 T