Bài giảng Sinh học Lớp 8 - Tiết 19: Vận chuyển máu qua hệ mạch. Vệ sinh hệ tuần hoàn - Mai Thiện Chánh

 : 30mmHg. 
Ở tĩnh mạch : 15mmHg. 
- H uyết áp là trị số biểu thị sức khỏe Vì huyết áp tối đa hoặc huyết áp tối thiểu là biểu thị sứckhỏe không bình thường . 
 1. Lực chủ yếu giúp máu tuần hoàn liên tục theo một chiều trong hệ mạch được tạo ra từ đâu ? 
2. Vận tốc máu ở động mạch và tĩnh mạch khác nhau là do đâu ? 
Thảo luận nhóm 
- Máu vận chuyển qua hệ mach nhờ sức đẩy của tim , áp lực trong mạch và vận tốc máu . 
Ở động mạch : vận tốc máu lớn 0,5m/s nhờ sự co dãn của thành mạch . 
- Ở tĩnh mạch : máu vận chuyển nhờ : co bóp của các cơ bắp quanh thành mạch , sức hút của lồng ngực khi hít vào , sức hút của tâm nhĩ khi dãn ra và còn sự hỗ trợ của van 1 chiều . 
 - Ở mao mạch : máu vận chuyển rất chậm (0,001m/s). 
 Đáp án : Do sự giảm dần của huyết áp . Nhờ chảy nhanh trong động mạch , máu tới các cơ quan được kịp thời , tại các tế bào của cơ quan , máu chảy chậm giúp cho sự trao đổi chất diễn ra đầy đủ . 
 Nguyên nhân nào làm cho máu chảy nhanh ở cung động mạch , chậm ở mao mạch ? Điều đó có ý nghĩa gì ? 
II . Vệ sinh hệ tim mạch : 
Xơ vữa động mạch 
Xơ vữa động mạch vành tim 
Vi rút cúm 
VK thương hàn 
Rượu 
Mỡ động vật 
Stress, giận dữ  
Thuốc lá 
Hêrôin 
Hở van tim 
Vi rút cúm 
VK thương hàn 
Rượu 
Stress, giận dữ  
Hêrôin 
Thuốc lá 
→ Quan sát hình và cho biết các tác nhân nào có hại cho hệ tim mạch ? 
- Khuyết tật tim , bị cú sốc mạnh , sử dụng nhiều các chất kích thích → tăng nhịp tim . 
- Một số virut , vi khuẩn tiết độc tố → gây hại tim . 
 Món ăn chứa nhiều mỡ động vật → hại hệ mạch. 
Do luyện tập TDTT quá sức, tức giận → tăng huyết áp. 
II./ Vệ sinh tim mạch 
Em hãy kể 1 số biểu hiện của người bị tim mạch ? 
Nhồi máu cơ tim , mỡ cao trong máu , huyết áp cao , nhồi máu não , ho ra máu , đau ngực ,  hồi hộp khó thở . 
Nêu các biện pháp bảo vệ cơ thể tránh các tác nhân có hại cho tim mạch ? 
II – Vệ sinh tim mạch : 
1. Các biện pháp bảo vệ tim mạch tránh các tác nhân có hại : 
- Khắc phục và hạn chế các nguyên nhân làm tăng nhịp tim và huyết áp không mong muốn 
- Tiêm phòng các bệnh có hại cho tim mạch 
- Hạn chế ăn các thức ăn có hại cho tim mạch 
2. Rèn luyện hệ tim mạch : 
Các chỉ số 
Trạng thái 
Người bình thường 
Vận động viên 
Nhịp tim 
( lần\phút ) 
. Lúc nghỉ ngơi 
. Lúc hoạt động gắng sức 
75 
150 
 40-60 
 180-240 
Lượng máu được bơm của một ngăn tim (ml\ lần ) 
. Lúc nghỉ ngơi 
. Lúc hoat động gắng sức 
60 
90 
 75-115 
 180-210 
Có nhận xét gì về số nhịp tim và lượng máu bơm của vận động viên so với người bình thường lúc nghỉ ngơi và lúc hoạt động gắng sức ? 
Nhận xét : Ở các vận động viên luyện tập lâu năm thường có chỉ số nhịp tim/phút nhỏ hơn người bình thường . Tim của họ đập chậm hơn , ít hơn mà vẫn cung cấp đủ nhu cầu ô xi cho cơ thể là vì mỗi lần đập tim bơm đi được nhiều máu hơn , hay nói cách khác là hiệu suất làm việc của tim cao hơn . 
Giữa hai biện pháp tăng thể tích co tim và tăng nhịp tim , biện pháp nào có lợi ? Giải thích ? 
Đáp án : 
- Tăng thể tích co tim có lợi hơn vì nếu tăng nhịp tim thì tim làm việc nhiều thời gian nghỉ giảm → tim mệt mỏi suy yếu → dẫn đến có thể ngừng đập còn tăng thể tích co tim thì thời gian tim đập dãn ra mà vẫn đảm bảo được lượng máu lưu thông trong cơ thể → tăng cường thể lực ( tim nghỉ nhiều ). 
Xoa bóp 
Lao động vừa sức 
Tập dưỡng sinh 
Tập TDTT 
→ Quan sát hình và cho biết có những biện pháp nào để rèn luyện tim mạch ? 
2. Rèn luyện hệ tim mạch : 
Cần rèn luyện hệ tim mạch thường xuyên , đều đặn , vừa sức bằng các hình thức tập TDTT, xoa bóp . 
Nguồn gốc cuộc thi chạy Maratông 
 - Năm 490 trước Công nguyên , tại làng Maratông trong vùng Attic, quân đội Hi Lạp đã đánh tan quân xâm lược Ba tư , một người lính nhận lệnh chạy từ làng Maratông về thủ đô Aten để báo tin chiến thắng . Anh đã chạy một mạch 42,195 km và lăn ra chết ngay vì bị kiệt sức và tim ngừng đập sau khi báo tin chiến thắng . Để kỉ niệm sự kiện đáng nhớ đó , từ 1896 người ta đã tổ chức cuộc thi chạy hằng năm từ Maratông tới