Bài giảng Tin học Lớp 11 - Bài 10: Cấu trúc lặp (2 tiết)

S2 = S1 + 1/2 
S3 = S2 + 1/3 
S4 = S3 + 1/4 
..... 	 
S100 = S99 + 1/100 	 
Bắt đầu từ S2 việc tính S được lặp đi lặp lại 99 lần theo quy luật 
 S sau = S trước + 1/i 
với i chạy từ 2 100 	 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Đ 
S 
Nhập N 
S:= 1 ; i:= 2 
i > N ? 
 S:= S + 1/i 
Đưa ra S rồi kết thúc 
 B1: Nhập N; 
 B2: S:= 1; i:=2; 
 B3: Nếu i > N thì đưa ra giá trị S => Kết thúc; 
 B4 : S:= S + 1/i; 
 B5: i := i +1 quay lại B3. 
Xây dựng thuật toán 
i:= i+1 
FOR := TO DO ; 
Ví dụ: S:=1; 
	 FOR i:=2 TO 100 DO S:=S+1/i; 
b. Dạng 2 (dạng lùi) 
FOR := DOWNTO DO ; 
Ví dụ: S:=1; 
	 FOR i:=100 DOWNTO 2 DO S:=S+1/i; 
a. Dạng 1 (dạng tiến) 
2. Lặp với số lần lặp biết trước 
 Giá trị đầu, giá trị cuối là các biểu thức cùng kiểu với biến đếm, giá trị đầu phải nhỏ hơn giá trị cuối. 
	 For i:= 100 to 200 do write(i);	 
 Giá trị biến đếm được điều chỉnh tự động, vì vậy câu lệnh sau DO không được thay đổi giá trị biến đếm. 
Trong đó 
  Biến đếm là biến kiểu số nguyên hoặc kí tự. 
	 For i:=1 to 10 do write(i); 
	For i:= ‘ a ’ to ‘ z ’ do write(i); 
Uses crt; 
Var i,N : Integer; S : real; 
BEGIN 
 Readln; 
END. 
S:=1; 
FOR i:=2 to N do S := S+1/i; 
Writeln(‘ Tong S =’,S:8:3); 
Write(‘ Nhap vao gia tri cua N :’);readln(N); 
Program Tinh_tong; 
Hãy áp dụng câu lệnh lặp dạng tiến để viết chương trình giải bài toán đặt vấn đề. 
Lập chương trình tính tổng sau: 
S := 1 ; i := 2; 
i >N 
KT 
S := S +1/ i ; 
 i := i +1; 
2.08 
1.83 
1.5 
1 
4 
3 
2 
Lượt 
i 
S 
2.28 
5 
Nhập N 
S := 1 ; i := 2; 
2>5 ? 
S 
S 
S := 1 +1/2 ; 
 i := 2 +1; 
3>5 ? 
S := 1.5+1/3 ; 
 i := 3 +1; 
4>5 ? 
S := 1.83+1/4 ; 
 i := 4 +1; 
5>5 ? 
S := 2.08+1/5; 
 i := 5 +1; 
6 
S 
S 
S 
6>5 ? 
In Tổng S 
Tổng S=2.28 
Với N = 5 
2.28 
Đ 
Đ 
Mô phỏng thuật toán 
3. Ví dụ 
Tính tổng S (với a là số nguyên nhập vào từ bàn phím và a>2 ). 
? 
 Hãy xác định giá trị khởi đầu của S, quy luật thay đổi giá trị của S và số lần lặp. 
 Viết chương trình để giải bài toán trên. 
 S:=1/a; - S:= S + 1/(a+i);- i chạy từ 1 đến 100 => Số lần lặp là 100 lần. 
1. Bài toán 
Dữ liệu ra (Output) : Tổng S	 
Dữ liệu vào (Input) : Nhập a	 
Hãy xác định INPUT, OUTPUT và nêu thuật toán giải bài toán trên? 
Cho đến khi 
Tính giá trị tổng S, với a là số nguyên và a>2. 
thì dừng lại. 
II. Lặp với số lần lặp không biết trước 
 Bước 2 : S:=1/a; N:=1;  {Khởi tạo S và N} 
 Bước 3 :  Nếu 1/(a+N) Bước 5 
 Bước 4 :  S:=S+1/(a+N); N:=N+1;  => quay lại bước 3 
thuật toán 
 Bước 1: Nhập a. 
S:= 1/a ; N:=1 
Đưa ra S 
=> Kết thúc 
S:= S+1/(a+N); 
N:= N+1; 
  Vòng lặp chỉ dừng khi 1/(a+N)<0.0001 
Nhập a 
S 
Đ 
1/(a+N) >= 0.0001 
 Bước 5: In S => Kết thúc. 
WHILE DO ; 
Điều kiện 
Đúng 
Câu lệnh 
Điều kiện : Là biểu thức 
 quan hệ hoặc lôgic. 
Câu lệnh : Là một câu lệnh của Pascal. 
Sai 
2. Lặp với số lần lặp không biết trước 
Trong đó: 
Chừng nào điều kiện còn đúng thì câu lệnh còn được thực hiện. 
WHILE 1/(a+N) >= 0.0001 DO 
 Begin 
	 S:=S+1/(a+N); 
 N:=N+1; 
 END; 
3. Một số ví dụ 
a 
Bài toán đặt vấn đề: 
Nhận xét: 
Chừng nào 1/(a+N)>=0.0001 thì còn thực hiện: 
 + Tăng giá trị của tổng S thêm 1/(a+N). 
 + Tăng N thêm 1 đơn vị. 
Tính giá trị tổng S, với a là số nguyên và a>2 
thì dừng lại. 
Cho đến khi 
Chương trình 
Program Bai_toan; 
Uses Crt; 
Var a,N:Integer; 
 S:Real; 
BEGIN 
 Clrscr; 
 Write(‘Nhap gia tri cua a= ‘);Readln(a); 
 S:=1/a;N:=1; 
 WHILE 1/(a+N)>=0.0001 DO 
 BEGIN	 
 S:=S+1/(a+N); 
 N:=N+1; 
	 END; 
 Writeln(‘Gia tri cua tong S = ‘,S:8:3); 
 Readln; 
END. 
b 
Lập chương trình nhập vào hai số nguyên dương M,N. Tìm ƯCLN của hai số đó. 
B1: Nhập M,N; 
B2 : Chừng nào M N 
 nếu M>N thì M:=M-N, 
 ngược lại thì N:=N-M; 
B3: Đến khi M=N thì 
 => Đưa ra ƯCLN(M,N)=M; 
 => Kết thúc. 	 
B1: Nhập M,N 
B2 : While MN DO 
	Begin 
	IF M>N then M:=M-N 
	 else