Bài 16: Cơ năng - Nguyễn Thị Hằng

g hợp này được gọi là thế năng. 
Bài 16: CƠ NĂNG 
II. Thế năng 
Đưa quả nặng A lên một độ cao nào đó. Khi buông tay, quả nặng A sẽ chuyển động xuống phía dưới làm căng sợi dây. Sức căng sợi dây làm thỏi gỗ B chuyển động , tức là thực hiện công . Như vậy quả nặng A khi đưa lên độ cao nào đó có khả năng thực hiện công, tức là có cơ năng 
II. Thế năng 
- Vật ở vị trí càng cao so với mặt đất thì công mà vật có khả năng thực hiện được càng lớn, nghĩa là thế năng của vật càng lớn . 
- Thế năng được xác định bởi độ cao của vật so với mặt đất gọi là thế năng hấp dẫn . 
Bài 16: CƠ NĂNG 
1. Thế năng hấp dẫn 
Khi vật nằm trên mặt đất thì thế năng hấp dẫn của vật bằng không 
B 
A 
H×nh 16.1a 
Bài 16: CƠ NĂNG 
II. Thế năng 
1. Thế năng hấp dẫn 
Chú ý : 
- Ta có thể không lấy mặt đất, mà lấy một vị trí khác làm mốc để tính độ cao. Vậy thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào mốc tính độ cao. 
- Thế năng hấp dẫn của một vật còn phụ thuộc vào khối lượng của nó. Vật có khối lượng càng lớn thì thế năng càng lớn. 
Bài 16: CƠ NĂNG 
II. Thế năng 
1. Thế năng hấp dẫn 
độ cao 
một vị trí khác 
thế năng hấp dẫn 
khối lượng 
càng cao 
thế năng hấp dẫn 
- Cơ năng của vật phụ thuộc vào (1)... của vật so với mặt đất, hoặc so với (2).... được chọn làm mốc để tính độ cao, gọi là (3).. 
- Vật có (4)........... càng lớn và ở (5).. thì (6)... của vật càng lớn 
Bài 16: CƠ NĂNG 
II. Thế năng 
1. Thế năng hấp dẫn 
Hình 16.2 
a 
b 
C2. Lúc này lò xo có cơ năng. Bằng cách nào để biết được lò xo có cơ năng? 
- Có một lò xo được làm bằng băng thép uốn thành vòng tròn (H.16.2a). Lò xo bị nén lại nhờ buộc sợi dây, phía trên đặt một miếng gỗ (H.16.2b). 
Bài 16: CƠ NĂNG 
II. Thế năng 
2. Thế năng đàn hồi 
Khi buông tay, lò xo bị bật ra và đẩy miếng gỗ lên cao. Chứng tỏ khi lò xo bị nén, lò xo có khả năng sinh công, tức là có cơ năng. 
Lò xo càng bị nén nhiều thì công do lò xo sinh ra càng lớn, nghĩa là thế năng của lò xo càng lớn. Vì thế năng này phụ thuộc vào độ biến dạng đàn hồi, nên được gọi là thế năng đàn hồi. 
Bài 16: CƠ NĂNG 
II. Thế năng 
2. Thế năng đàn hồi 
Hình 16.2 
a 
b 
Cơ năng trong trường hợp này cũng được gọi là thế năng 
Lò xo càng bị nén nhiều thì công do lò xo sinh ra như thế nào? 
Thí nghiệm 1 
Cho quả cầu A bằng thép lăn từ vị trí (1) trên máng nghiêng xuống đập vào miếng gỗ B (H.16.3) 
C3. Hiện tượng sẽ xảy ra như thế nào? 
C4. Chứng minh rằng quả cầu A đang chuyển động có khả năng thực hiện công. 
Hình 16.3 
(1) 
(2) 
Bài 16: CƠ NĂNG 
III. Động năng 
1. Khi nào vật có động năng 
Quả cầu A tác dụng vào miếng gỗ B một lực làm miếng gỗ B chuyển động, tức là thực hiện công 
thực hiện công 
C5. Từ kết quả thí nghiệm hãy tìm từ thích hợp cho chỗ trống của kết luận: 
Một vật chuyển động có khả năng ..........................tức là có cơ năng. 
Cơ năng của vật do chuyển động mà có được gọi là  động năng 
Bài 16: CƠ NĂNG 
III. Động năng 
1. Khi nào vật có động năng 
C6. Độ lớn vận tốc của quả cầu lúc đập vào miếng gỗ B thay đổi thế nào so với thí nghiệm 1? So sánh công của quả cầu A thực hiện lúc này với lúc trước. Từ đó suy ra động năng của quả cầu A phụ thuộc thế nào vào vận tốc của nó? 
Thí nghiệm 2 
Cho quả cầu A lăn trên máng nghiêng từ vị trí (2) cao hơn vị trí (1) (H.16.3) tới đập vào miếng gỗ B. 
Bài 16: CƠ NĂNG 
III. Động năng 
2. Động năng của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
Hình 16.3 
(1) 
(2) 
C6. 
Độ lớn vận tốc của quả cầu lúc đập vào miếng gỗ B (1) ... so với thí nghiệm 1. 
Công của quả cầu A thực hiện lúc này (2)  so với lúc trước vì miếng gỗ B dịch chuyển được đoạn đường (3) .. so với lúc trước. 
Từ đó suy ra: Động năng của quả cầu A phụ thuộc vào (4) . của nó. Vận tốc càng lớn thì (5)... của vật (6)  
lớn hơn 
lớn hơn 
dài hơn 
vận tốc 
động năng 
càng lớn 
Bài 16: CƠ NĂNG 
III. Động năng 
2. Động năng của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào? 
Thí nghiệm 3 
Thay quả cầu A bằng quả cầu A’ có khối lượng lớn hơn và cho lăn trên máng nghiêng từ vị trí (2)