Bài giảng Công nghệ Lớp 9 - Nghề điện dân dụng - Tiết 4: Thực hành sử dụng đồng hồ điện - Phạm Sa Kin

 tìm hiểu về dụng cụ dùng trong lắp đặt mạch điện. Hôm nay các em tìm hiểu Bài 4 “Thực hành: SỬ DỤNG ĐỒNG HỒ ĐIỆN ”. Chủ yếu các em tìm hiểu đồng hồ vạn năng (AVO) và tiến hành đo điện trở trên bảng thực hành đo điện trở . 
DỤNG CỤ, VẬT LIỆU VÀ THIẾT BỊ 
Đồng hồ đo điện: 
 Ampe kế ( điện từ, thang đo 1A ) 
 Vôn kế ( điện từ, thang đo 300V ) . 
 Ôm kế. 
 Đồng hồ vạn năng. 
Để thực h à nh b à i “ Sử dụng đồng hồ đo điện ” , ch ú ng ta cần phải c ó những dụng cụ, vật liệu, thiết bị n à o? 
Vật liệu: 
* Bảng thực hành đo điện trở. 
* Dây dẫn điện. 
Dụng cụ: 
 Kìm điện , tua vít , bút thử điện 
KIẾN THỨC 
BỔ TRỢ 
1. GiỚI THIỆU ĐỒNG HỒ VẠN NĂNG 
VOM ( volt ohm miliampere meter) 
Đồng hồ vạn năng (VOM) là thiết bị đo không thể thiếu đối với bất kì một kĩ thuật viên điện tử. 
Đồng hồ vạn năng có ba chức năng chính: 
- Volt Đo điện áp 
- Ohm Đo điện trở 
- Miliampere Đo dòng điện 
2. MỘT SỐ ĐỒNG HỒ VẠN NĂNG 
a. Chỉ thị kim 
a. Chỉ thị hiện số ( điện tử ) 
2. MỘT SỐ ĐỒNG HỒ VẠN NĂNG 
3. CẤU TẠO CHUNG CỦA ĐỒNG HỒ ĐO ĐiỆN 
Các bộ phận của Ampe kế. 1: Nam châm. 2: Lò xo xoắn. 3: Chốt giữ lò xo. 4: Thước ( thang) hình cung. 5: Cuộn dây dẫn điện. 6: Kim. 
Gồm 2 phần: cơ cấu đo v à mạch đo 
CƠ CẤU ĐO 
 ĐỒNG HỒ ĐO VẠN NĂNG (V.O.M) - Kiểu 1 
Kim chỉ 
Vít chỉnh không 
Mặt trước 
Núm chỉnh không của ôm kế 
Đầu đo chung COM 
Đầu đo 
Khóa chuyển mạch 
VOM ( volt ohm miliampere meter) 
Thang gi á trị điện trở 
Thang gi á trị điện á p (hiệu điện thế ) xoay chiều 
Thang gi á trị điện á p (hiệu điện thế) một chiều 
ĐỒNG HỒ ĐO VẠN NĂNG (V.O.M) - Kiểu 1 
ĐỒNG HỒ ĐO VẠN NĂNG (V.O.M) - Kiểu 1 
Thang đo điện áp xoay chiều 
Thang đo điện trở 
Thang đo điện áp một chiều 
Lỗ cắm que đo màu đỏ (+) 
Lỗ cắm que đo màu đen (-) 
Kim chỉ 
Vít chỉnh không 
Mặt trước 
Núm chỉnh không của ôm kế 
Đầu đo chung COM 
Đầu đo (+) ( Cắm que đo màu đỏ ) 
Khóa chuyển mạch 1 
Khóa chuyển mạch 2 
ĐỒNG HỒ ĐO VẠN NĂNG (V.O.M) - Kiểu 2 
ĐỒNG HỒ VẠN NĂNG (VOM ) LOẠI CHỈ THỊ KIM, CÁC BẠN SỬ DỤNG NHƯ THẾ NÀO ? 
 4. CÁCH SỬ DỤNG ĐO ĐỒNG HỒ V.O.M 
a. Đo điện áp xoay chiều (AC) 
Ví dụ : Đ ể thang đo 250 VAC ; Khi đọc trên thang đo 250 ta thấy kim chỉ 150 thì giá trị đo là : 
 SỐ ĐO ( Giá trị đo ) = 150 x 250 / 250 = 150 V 
* Khi đo điện áp xoay chiều ta chuyển thang đo về các thang AC, để thang AC cao hơn một nấc ( Nếu không biết khoảng điện áp thì phải đặt đồng hồ ở thang đo cao nhất rồi điều chỉnh về mức thấp dần ) 
Đọc trị số : 
SỐ ĐO = SỐ ĐỌC ( số chỉ của kim) X ( THANG ĐO / VẠCH ĐỌC ) 
Ví dụ: Nếu đo điện áp của mạng điện trong nhà AC 220V ta để thang AC 250V 
Chú ý – Cẩn thận : 
* Tuyệt đối không để thang đo điện trở hay thang đo 
dòng điện khi đo vào điện áp ( Cả AC và DC ) 
* * Nếu nhầm đồng hồ sẽ bị hỏng ngay lập tức !!! 
Để nhầm thang đo điện trở, đo v à o nguồn AC, đồng hồ VOM sẽ hỏng c á c điện trở trong đồng hồ 
Để nhầm thang đo d ò ng, đo v à o nguồn AC sẽ hỏng c á c điện trở trong đồng hồ 
Chú ý – Cẩn thận : 
Để thang DC đo á p AC th ì kim đồng hồ kh ô ng b á o (kh ô ng l ê n kim) tuy nhi ê n đồng hồ kh ô ng hỏng 
Chú ý – Cẩn thận : 
Nguồn DC 
6V 
+ 
- 
b . Đo điện áp một chiều (DC) 
4. CÁCH SỬ DỤNG ĐỒNG HỒ VẠN NĂNG ( VOM) 
 Đo điện áp một chiều DC bằng đồng hồ vạn năng : 
- Khi đo điện áp một chiều DC, ta nhớ chuyển thang đo 
về thang DC. Để thang đo cao hơn điện áp cần đo một nấc 
- Khi đo ta đặt que đỏ vào cực dương (+) nguồn , que đen vào cực âm (-) nguồn. 
Ví dụ : Nếu đo điện áp DC 6V thì ta để thang DC 10V 
Ví dụ : Để thang đo 10 VDC ; trên thang đo có 10 vạch khi đo ta thấy kim chi 6 vạch thì giá trị đo là : 
 Số đo = 6 x 10/10 = 6 V 
Đọc trị số : 
SỐ ĐO = SỐ ĐỌC ( số chỉ của kim) X ( THANG ĐO / VẠCH ĐỌC ) 
* Trường hợp để sai thang đo : 
Nếu ta để sai thang đo, khi đo áp một chiều nhưng ta để đồng hồ ở thang xoay chiều thì đồng hồ sẽ báo sai, thông thường giá trị báo sai cao gấp 2 lần giá trị thực của điện áp DC, tuy nhiên đồng hồ cũng không bị hỏng 
Chú ý : 
* Tuyệt đối kh