Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 29: Axit cacbonic và muối cacbonat

T 
 Nội dung cần tìm hiểu I. Axit cacbonic(H 2 CO 3 ) 
 II. Muối cacbonat ( trọng tâm ) 
 III. Chu trình của cacbon trong tự nhiên 
Tiết 37 - Bài 29 
Tiết 37 - Bài 29 
1. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí : 
I. Axit cacbonic 
Đáp án: H 2 CO 3 có trong nước tự nhiên và nước mưa 
 Do CO 2 tan đư ợc trong nước tạo thành dung dịch H 2 CO 3 
 Tỷ lệ V CO 2 : V H 2 O = 90 :1000 
(?) Dựa vào thông tin SGK cho biết H 2 CO 3 có ở đâu? 
(H 2 CO 3 ) 
2. Tính chất hoá học : 
Tr ả lời : - H 2 CO 3 là axit yếu , dung dịch H 2 CO 3 làm quỳ tím hóa đ ỏ nhạt. 
- H 2 CO 3 không bền , dễ bị phân hủy khi tạo thành trong những phản ứng hóa học : 
Kết luận nào sau đây đ úng với H 2 CO 3 ? 
Axit mạnh, bền nhiệt . 
B. Axit mạnh, không bền . 
C. Axit yếu , không bền . 
D. Axit yếu , bền nhiệt . 
C 
Tại sao em chọn 
phương án đ ó ? 
 Đ ỏ nhạt 
H 2 CO 3 CO 2 + H 2 O 
II. Muối cacbonat 
Nêu CTHH của một số 
muối cacbonat mà em biết ? 
VD:CaCO 3 , Na 2 CO 3 ,MgCO 3 
Ca(HCO 3 ) 2 , NaHCO 3 ,KHCO 3 . 
 1. Phân loại : 
Các muối đ ó đư ợc phân thành 
mấy loại? Dựa vào đâu để 
phân loạicác muối đ ó ? 
Cacbonat trung hòa 
( Gọi là muối cacbonat 
 không còn nguyên tố 
 H trongthành phần 
 gốc axit ) 
VD:CaCO 3 , Na 2 CO 3 , 
MgCO3,  
Cacbonat axit 
( Gọi là muối hiđrocacbonat , 
có nguyên tố H trong thành 
phần gốc axit ) 
VD:Ca(HCO 3 ) 2 , 
NaHCO 3 , 
KHCO 3  
2 loại 
 2. Tính chất : 
a) Tính tan : 
t 
t 
k 
k 
k 
k 
k 
k 
k 
k 
Dựa vào bảng trên hãy 
 cho biết tính tan trong nước 
của các muối cacbonat ? 
 Đa số muối cacbonat không tan trong nước , trừ một số muối cacbonat của kim loại kiềm nh ư: Na 2 CO 3 ; K 2 CO 3  
 Hầu hết muối hidrocacbonat tan trong nước nh ư: Mg(HCO 3 ) 2 ; Ca(HCO 3 ) 2  
Muối có các tính chất hoá học là : 
Muối + axit(mạnh hơn ) muối mới + axit mới Đk: sản phẩm 
dd muối + dd baz ơ muối mới + baz ơ mới có chất không tan 
- dd muối + dd muối 2 muối mới hoặc khí bay ra 
dd muối + kim loại muối mới + kim loại mới 
 ( Đ iều kiện : Kim loại phản ứng phải từ Mg trở đi và hoạt đ ộng hoá học mạnh hơn kim loại trong muối ) 
1số muối bị nhiệt phân huỷ 
Nêu tính chất hoá học chung 
của muối ? 
b) Tính chất hoá học : 
Dựa vào tính chất hoá học chung của muối , hãy dự đ oán các tính chất hoá học có thể có của muối cacbonat ? 
Để kiểm tra dự đ oán của bạn chúng ta cùng làm thí nghiệm ? 
TN2: 
Tác dụng với  dd bazơ 
Nhỏ vài giọt dd K 2 CO 3 vào ống 
nghiệm(1)đựng sẵn ddCa(OH) 2 và 
 ống nghiệm(2)đựng sẵn dd NaOH 
(đ ối chứng ) 
? 
? 
TN1: 
Tác dụng với axit 
? 
? 
TN3: 
Tác dụng với 
dd muối 
Nhỏ vài giọt ddNa 2 CO 3 vào ống 
nghiệm(1)đựng sẵn dd CaCl 2 , và 
 ống nghiệm (2)đựng sẵn dd KCl 
(đ ối chứng ) 
? 
? 
Hiện tượng 
PTHH 
Thí nghiệm 
Tiến hành 
Nhỏ vài giọt dd HCl vào ống nghiệm (1)đựng sẵn dd Na 2 CO 3 và ống nghiệm (2) đ ựng sẵn dd NaHCO 3 
Tiến hành thí nghiệm : Mỗi nhóm làm các thí nghiệm sau và hoàn 
thành vào phiếu học tập : 
TN2: 
Tác dụng với  dd bazơ 
- ống nghiệm (1)xuất hiện 
vẩn đ ục hoặc kết tủa trắng. 
ống nghiệm (2) không có 
hiện tượng gì. 
K 2 CO 3 +Ca(OH) 2 CaCO 3 + 2KOH 
 ( dd ) ( dd ) (r) ( dd ) 
K 2 CO 3 + NaOH không phản ứng . 
 ( dd ) ( dd ) 
TN1: 
Tác dụng với axit 
Xuất hiện bọt khí ở cả hai 
ống nghiệm . 
Na 2 CO 3 + 2HCl 2NaCl+ H 2 O+ CO 2 
 ( dd ) ( dd ) ( dd ) (l) (k) 
NaHCO 3 + HCl NaCl +H 2 O+ CO 2 
 ( dd ) ( dd ) ( dd ) (l) (k) 
TN3: 
Tác dụng với 
dd muối 
- ống nghiệm (1)xuất hiện 
 vẩn đ ục hoặckết tủa trắng. 
ống nghiệm (2) không 
 có hiện tượng gì. 
Na 2 CO 3 + CaCl 2 CaCO 3 + 2NaCl 
 ( dd ) (r ) ( dd ) 
Na 2 CO 3 + KCl không phản ứng 
 ( dd ) ( dd ) 
Hiện tượng 
PTHH 
Thí nghiệm 
Tiến hành thí nghiệm : Mỗi nhóm làm các thí nghiệm sau và hoàn 
thành vào phiếu học tập : 
 + Muối cacbonat + dd axit ( mạnh hơn ) muối mới + nước + CO 2 
 + Một số dd muối cacbonat + dd baz ơ muối cacbonat ( không tan ) + baz ơ mới 
+ dd muối cacbonat + một số dd muối khác hai muối