Bài giảng Luyện từ và câu Lớp 5 - Tuần 11 - Bài: Quan hệ từ

ước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. t ựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc ngang sông, mà dựng đứng trên trời cao. 
	Th ấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói: 
- c ũng từng bay qua cái trụ đó . cao h ơn tất cả những ống khói, những cột buồm, cột điện mà th ường gặp. Đó là trụ điện cao thế mới được xây dựng. 
	M ọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt. 
	 Theo V Õ QUẢNG 
2. Chän c¸c ®¹i tõ x­ng h« t«i, nã, chóng ta thÝch hîp víi mçi « trèng: 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
T«i 
T«i 
Nã 
T«i 
Nã 
chóng ta 
BAØI MÔÙI 
QUAN HEÄ TÖØ 
I. Nhận xét: 
1.Trong mỗi ví dụ dưới đây, từ in màu đỏ được dùng 
để làm gì? 
Rừng say ngây và ấm nóng. 
	MA VĂN KHÁNG 
b. Tiếng hót dìu dặt của Hoạ Mi giục các loài chim 
dạo lên những khúc nhạc tưng bừng. 
	VÕ QUẢNG 
c. Hoa mai trổ từng chùm thưa thớt, không đơm đặc 
như hoa đào. Nhưng cành mai uyển chuyển hơn 
cành đào. 
 Theo MÙA XUÂN VÀ PHONG TỤC VIỆT NAM 
Tác dụng của từ 
Ví dụ 
Rừng say ngây và 
 ấm nóng . 
b. Tiếng hót dìu dặt của Hoạ Mi giục các loài chim dạo lên những khúc nhạc tưng bừng. 
c. Hoa mai trổ từng chùm thưa thớt, không đơm đặc như hoa đào. Nhưng cành mai uyển chuyển hơn cành đào. 
và 
say ngây 
ấm 
nóng 
nối 
với 
của 
nối 
Tiếng hót 
 dìu dặt 
Hoạ 
Mi 
với 
như 
nối 
không 
 đơm đặc 
với 
hoa 
đào 
Nhưng 
2 câu ví dụ c 
với nhau 
nối 
say ngây 
ấm nóng. 
Tiếng hót dìu dặt 
Hoạ Mi 
không đơm 
đặc 
hoa đào 
c. Hoa mai trổ từng chùm thưa thớt, không đơm đặc như hoa đào. Nhưng cành mai uyển chuyển hơn cành đào. 
Từ 
Ví dụ 
Rừng say ngây và 
 ấm nóng . 
b. Tiếng hót dìu dặt của Hoạ Mi giục các loài chim dạo lên những khúc nhạc tưng bừng. 
c. Hoa mai trổ từng chùm thưa thớt, không đơm đặc như hoa đào . Nhưng cành mai uyển chuyển hơn cành đào. 
và 
biểu thị quan hệ 
song song 
của 
biểu thị quan hệ 
sở hữu 
như 
biểu thị quan hệ 
so sánh 
Nhưng 
biểu thị quan hệ 
tương phản 
(đối lập) 
Nhận xét 
Ví dụ 
Rừng say ngây và 
 ấm nóng . 
b. Tiếng hót dìu dặt của Hoạ Mi giục các loài chim dạo lên những khúc nhạc tưng bừng. 
c. Hoa mai trổ từng chùm thưa thớt, không đơm đặc như hoa đào . Nhưng cành mai uyển chuyển hơn cành đào. 
Các từ: và, của, như, nhưng trong các ví dụ bên dùng để làm gì? 
Từ: và, của, như trên dùng để nối các từ ngữ 
trong một câu; từ nhưng nối hai câu với nhau. 
Chúng giúp gì cho người đọc hoặc nghe? 
Chúng giúp người đọc, người nghe hiểu rõ mối quan hệ giữa các từ 
trong câu hoặc quan hệ về ý giữa các câu. 
Các nhóm thi đặt câu với quan hệ từ vừa học: 
 và, nhưng, của, như 
Thời gian 2 phút 
Luyện tập 
Bên của sổ, tôi học bài và làm bài. 
Mái tóc của Lan rất mượt. 
Môi bé đỏ như thoa son. 
Bầu trời tối sầm lại nhưng không mưa. 
An và Nam đều đạt danh hiệu học sinh giỏi. 
Sách vở của em được bao bọc cẩn thận. 
Chiếc cặp như người bạn thân của em. 
Em được nghỉ học ba ngày. Nhưng mẹ cũng không cho đi chơi. 
Vài ví dụ 
I. Nhận xét: 
2. Quan hệ giữa các ý ở mỗi câu dưới đây 
(rừng cây bị chặt phá - mặt đất thưa vắng bóng chim; 
mảnh vườn nhỏ bé - bầy chim vẫn về tụ hội) 
được biểu hiện bằng những cặp từ nào? 
Nếu rừng cây cứ bị chặt phá xơ xác thì mặt đất 
sẽ ngày càng thưa vắng bóng chim. 
b.Tuy mảnh vườn ngoài ban công nhà Thu thật nhỏ bé nhưng bầy chim vẫn thường rủ nhau về tụ hội. 
Câu 
Nhận xét 
Nếu rừng cây cứ bị chặt phá xơ xác thì mặt đất sẽ ngày càng thưa vắng bóng chim. 
b.Tuy mảnh vườn ngoài ban công nhà Thu thật nhỏ bé nhưng bầy chim vẫn thường rủ nhau về tụ hội. 
Quan hệ giữa các ý ở mỗi câu đựơc biểu hiện bằng cặp từ nào? 
Câu a nối với nhau bằng cặp từ : 
Nếu . thì 
Câu b nối với nhau bằng cặp từ : 
Tuy .nhưng 
Nếu 
thì 
Tuy 
nhưng 
Câu 
Nhận xét 
Chúng biểu thị mối quan hệ gì trong câu? 
Nếu rừng cây cứ bị chặt phá xơ xác thì mặt đất sẽ ngày càng thưa vắng bóng chim. 
b. Tuy mảnh vườn ngoài ban công nhà Thu thật nhỏ bé nhưng bầy