Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 99: Văn bản "Lượm"

rong khi đưa thư qua một cánh đồng, cháu bị trúng đạn, hy sinh khi mới 14 tuổi. Tôi viết bài thơ “Lượm”, thấy như còn đâu đây dáng điệu dễ thương khuôn mặt còn trẻ con nhưng rất cứng cỏi của nó ”. 
 (Tố Hữu – “Nhớ lại một thời” – NXB Văn học 2000) 
I. Giới thiệu chung 
LƯỢM 
Tiết 99: Văn bản : 
( Tố Hữu) 
Ngữ Văn 
1. Tác giả 
2. Tác phẩm 
II. Đọc- hiểu văn bản 
1. Đọc và chú thích 
2. Bố cục: 
3 phần 
Phần 1: Từ đầu - > “xa dần” 
( Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ của hai chú cháu ) 
Phần 2: Tiếp theo -> “giữa đồng” 
 ( Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hy sinh của Lượm ) 
Phần 3: Còn lại 
( Hình ảnh Lượm còn sống mãi ) 
3 phần 
* Phương thức biểu đạt : 
-Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. 
* Thể thơ : 
 4 chữ 
3. Phân tích: 
a. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ của hai chú cháu. 
I. Giới thiệu chung 
LƯỢM 
Tiết 99: Văn bản : 
( Tố Hữu) 
Ngữ Văn 
1. Tác giả 
2. Tác phẩm 
II. Đọc- hiểu văn bản 
1. Đọc và chú thích 
2. Bố cục: 
3 phần 
* Phương thức biểu đạt : 
-Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. 
* Thể thơ : 
 4 chữ 
3. Phân tích: 
a. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ của hai chú cháu. 
 * Hoàn cảnh gặp gỡ: 
Ngày Huế đổ máu 
Chú Hà Nội về 
Tình cờ chú, cháu 
Gặp nhau Hàng Bè 
=> Ngày Huế kháng chiến chống Pháp, cuộc chiến diễn ra ác liệt. Tác giả trở về quê hương yêu dấu của mình và tình cờ gặp chú bé liên lạc Lượm. 
-> Hoán dụ 
LƯỢM 
Tiết 99: Văn bản : 
( Tố Hữu) 
Ngữ Văn 
a. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ của hai chú cháu. 
Trang phục 
Cử chỉ 
Hình dáng 
Lời nói 
- Cái xắc xinh xinh 
- Ca lô đội lệch 
- loắt choắt 
 - (chân) Thoăn thoắt, 
- (đầu) nghênh nghênh, huýt sáo vang như con chim chích nhảy trên đường vàng, cười híp mí. 
Cháu đi liên lạc 
 Vui lắm chú à 
Thôi chào đồng chí! 
=> Hình ảnh Lượm – em bé liên lạc nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, hồn nhiên, say mê công việc. 
-> so sánh, 
từ láy, 
miêu tả cụ thể nhiều phương diện 
I. Giới thiệu chung 
LƯỢM 
Tiết 99: Văn bản : 
( Tố Hữu) 
Ngữ Văn 
1. Tác giả 
2. Tác phẩm 
II. Đọc- hiểu văn bản 
1. Đọc và chú thích 
2. Bố cục: 
3 phần 
3. Phân tích: 
a. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ của hai chú cháu. 
THẢO LUẬN NHÓM BÀN 
3 phút 
 Hình ảnh “Con đường vàng” gợi cho em suy nghĩ gì? 
-> Ẩn dụ => Con đường vàng có thể là con đường cát vàng, con đường nắng vàng, con đường bên cánh đồng lúa vàng, con đường cách mạng,... 
I. Giới thiệu chung 
LƯỢM 
Tiết 99: Văn bản : 
( Tố Hữu) 
Ngữ Văn 
1. Tác giả 
2. Tác phẩm 
II. Đọc- hiểu văn bản 
1. Đọc và chú thích 
2. Bố cục: 
3 phần 
* Phương thức biểu đạt : 
-Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. 
* Thể thơ : 
 4 chữ 
3. Phân tích: 
a. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ của hai chú cháu. 
 * Hoàn cảnh gặp gỡ: 
 - Nghệ thuật: Hoán dụ 
=> Ngày Huế kháng chiến chống Pháp, cuộc chiến diễn ra ác liệt. Tác giả trở về quê hương yêu dấu của mình và tình cờ gặp chú bé liên lạc Lượm. 
 * Hình ảnh chú bé Lượm: 
- Nghệ thuật : so sánh, từ láy, ẩn dụ, miêu tả cụ thể nhiều phương diện 
=> Hình ảnh Lượm – em bé liên lạc nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, hồn nhiên, say mê công việc. 
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ 
Đối với tiết học này: 
- Khắc sâu lại hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ giữa hai chú cháu . 
 Học thuộc bài thơ 
 Sưu tầm, kể lại những tấm gương mưu trí, dũng cảm của thiếu niên Việt Nam trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. 
Đối với tiết học tiếp theo: 
 Chuẩn bị bài: Lượm ( tiếp theo ) 
 + Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hy sinh của Lượm . 
+ Hình ảnh Lượm còn sống mãi . 
Tiết học kết thúc 
Xin chân thành cảm ơn thầy, cô và các em!