Bài giảng Sinh học Lớp 9 - Tiết 15: ADN - Lê Bá Dân

N gồm 4 loại nu là : 
Añenin – A; Timin – T; Guanin – G; Xitoxin – X 
Do đâu mà ADN có tính đặc trưng ? 
Vì sao mà phân tử ADN có tính đa dạng ? 
 - ADN được đặc trưng bởi số lượng thành phần và trình tự sắp xếp của các nuclêôtit 
- Do trình tự sắp xếp khác nhau của 4 loại nu đã tạo nên tính đa dạng của phân tử ADN 
G 
A 
X 
G 
T 
X 
A 
T 
G 
T 
G 
T 
X 
A 
T 
G 
T 
G 
G 
T 
X 
A 
T 
G 
T 
X 
G 
X 
T 
G 
T 
X 
A 
T 
T 
1 
2 
3 
4 
 Bµi 15: ADN 
I. CÊu t¹o ho¸ häc cña ph©n tö ADN 
TÝnh ®a d¹ng 
I. CÊu t¹o ho¸ häc cña ph©n tö ADN 
 Bµi 15: ADN 
II. Cấu trúc không gian của 
 phân tử ADN 
Naêm 1953, J.Oatson vaø F.Crick coâng boá moâ hình cuûa ADN vaø xem nhö laø moâ hình cuûa söï soáng 
34 A 0 
20 A 0 
A 
T 
T 
A 
G 
G 
X 
X 
(?) Caùc loaïi nucleotit naøo giöõa 2 maïch ñôn lieân keát vôùi nhau thaønh töøng caëp ? 
 ADN laø moät chuoãi xoaén keùp song song töø traùi qua phaûi . Ñöôøng kính voøng xoaén 20A o , 1 chu kì xoaén 34A 0 
Giöõa 2 maïch ñôn thì A lieân keát vôùi T vaø G lieân keát vôùi X theo nguyeân taéc boå sung 
(?) Aùp duïng nguyeân taéc boå sung giöõa 2 maïch ñôn cuûa phaân töû ADN vieát trình töï nucleotit treân maïch ñôn coøn laïi ? 
A 
T 
T 
A 
G 
G 
X 
X 
T 
T 
A 
G 
T 
X 
X 
T 
T 
A 
A 
A 
T 
X 
A 
G 
A 
A 
T 
G 
Nhaän xeùt veà soá nucleotit loaïi A vôùi nucleotit loaïi T; nucleotit loaïi G vôùi nucleotit loaïi X? 
A = T vaø G = X 
Neáu goïi N laø toång soá nucleotit treân ADN thì N tính nhö theá naøo ? 
N=A+T+G+X =2(A+G) 
1 chu kì xoaén coù 10 caëp nucleotit . Vaäy khoaûng caùch giöõa 2 nucleotit keá nhau laø bao nhieâu ? 
3,4 A 0 
Goïi l laø chieàu daøi cuûa ADN thì l tính nhö theá naøo ? 
 hệ quả của nguyên tắc bổ sung 
Do A=T vaø G = X neân tæ soá laø ñaëc tröng cho töøng loaøi . 
Bµi 15: ADN 
I. CÊu t¹o ho¸ häc cña ph©n tö ADN 
II. CÊu tróc kh«ng gian cña ph©n tö ADN 
 AND ®­ îc cÊu t¹o tõ c¸c nguyªn tè : C, H, O, N, P. 
 ADN thuéc lo¹i ®¹i ph©n tö , cÊu t¹o theo nguyªn t¾c ®a ph©n . 
 §¬n ph©n lµ Nuclª«tit thuéc 4 lo¹i : A, T, G, X. 
- ADN cã tÝnh ®a d¹ng vµ ® Æc thï . 
 AND lµ mét chuçi xo¾n kÐp gåm hai m¹ch song song , xo¾n ® Òu . 
- C¸c Nuclª«tit gi÷a hai m¹ch ®¬n liªn kÕt víi nhau thµnh tõng cÆp theo NTBS : A – T ; G –X 
Bài tập củng cố 
Bµi tËp 1 : § iÒn tõ ( côm tõ ) thÝch hîp vaß chç  trong c¸c c©u sau : 
Ph©n tö ADN ®­ îc cÊu t¹o tõ c¸c nguyªn tè C, H, O, N vµ P. AND thuéc lo¹i ................... ®­ îc cÊu t¹o theo nguyªn t¾c .................. mµ ®¬n ph©n lµ  ................. thuéc 4 lo¹i : A, T, G, X. 
AND cña mçi loµi ®­ îc ® Æc thï bëi ......... thµnh phÇn,v µ tr×nh tù s¾p xÕp cu¶ c¸c Nuclª«tit . Do tr×nh tù s¾p xÕp kh¸c nhau cña 4 lo¹i Nuclª«tit ®· t¹o nªn tÝnh  .................... cña ADN. TÝnh ®a d¹ng vµ tÝnh ® Æc thï cña ADN lµ  ........................ cho tÝnh ®a d¹ng vµ tÝnh ® Æc thï cña c¸c loµi sinh vËt . 
ADN lµ mét ......................... gåm 2 m¹ch song song , xo¾n ® Òu . C¸c Nuclª«tit gi÷a 2 m¹ch ®¬n liªn kÕt víi nhau thµnh tõng cÆp theo NTBS : A liªn kÕt víi ...., G liªn kÕt víi ......, chÝnh nguyªn t¾c nµy ®· t¹o nªn tÝnh chÊt bæ sung cña hai m¹ch ®¬n. 
®¹i ph©n tö 
®a ph©n 
Nuclª«tit 
 sè l­îng 
®a d¹ng 
c¬ së ph©n tö 
 chuçi xo¾n kÐp 
 T 
X 
Bµi tËp 2 : §¸ nh dÊu  vµo ch ÷ c¸i chØ ý tr ¶ lêi ® óng 
1. Nh÷ng yÕu tè nµo d­íi ®©y qui ® Þnh tÝnh ® Æc thï cña mçi lo¹i ADN: 
a. ADN tËp trung trong nh©n tÕ bµo vµ cã khèi l­îng æn ® Þnh , ® Æc tr­ng cho mçi loµi . 
b. C¸c lo¹i Nuclª«tÝt gi÷a 2 m¹ch liªn kÕt víi nhau thµnh tõng cÆp theo nguyªn t¾c bæ sung. 
c. Sè l­îng , thµnh phÇn vµ tr×nh tù s¾p xÕp cña c¸c Nuclª«tÝt trong ph©n tö ADN. 
d. C¶ a,b vµ c. 
2. Theo NTBS, vÒ sè l­îng ®¬n ph©n , nh÷ng tr­êng hîp nµo sau ®©y lµ ® óng . 
a. A + G = T + X 
b. A = T; G = X 
c. A + T + G = A + X + T 
d. A + X + T = G +X + T 
 
 
 
 
A 
G 
T 
X 
T 
A 
G 
X 
T 
A 
G 
X 
T 
A 
G 
T 
X 
A 
G 
A 
T 
X 
G 
A 
T 
X 
G 
A