Bài giảng Tập làm văn Lớp 5 - Tiết 25: Luyện tập tả người (Tả ngoại hình) - Trường TH Âu Cơ

 hai vai , xoã xuống ngực , xuống đ ầu gối . Một tay khẽ nâng mớ tóc lên và ư ớm trên tay , bà tôi đưa một cách khó khăn chiếc lược thưa bằng gỗ vào mớ tóc dày . Giọng bà trầm bổng , ngân nga nh ư tiếng chuông . Nó khắc sâu vào trí nhớ tôi dễ dàng , và nh ư những đoá hoa , cũng dịu dàng , rực rỡ , đ ầy nhựa sống . Khi bà mỉm cười , hai con ngươi đen sẫm nở ra , long lanh , dịu hiền khó tả, đôi mắt á nh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui . Mặc dù trên đôi má ngăm ngăm đã có nhiều nếp nhăn , khuôn mặt của bà tôi hình nh ư vẫn tươi trẻ . 
 Theo Mac- xim Go- rơ-ki 
Bà tôi 
Chỳ bộ vựng biển 
 Thằng Thắng,con cỏ vược của thụn Bần và là địch thủ bơi lội đỏng gờm nhất của bọn trẻ,lỳc này đang ngồi trờn chiếc thuyền đậu ở ngoài cựng .Nú trạc tuổi thằng Chõn “phệ”nhưng cao hơn hẳn cỏi đầu.Nú cởi trần, phơi nước da rỏm đỏ khỏe mạnh của những đứa trẻ lớn lờn với nắng, nước mặn và giú biển.Thõn hỡnh nú rắn chắc , nở nang :cổ mập ,vai rộng , ngực nở căng ,bụng thon hằn rừ những mỳi, hai cỏnh tay gõn guốc như hai cỏi bơi chốo,cặp đựi dế to ,chắc nỡnh nịch.Thắng cú cặp mắt to và sỏng.Miệng tươi,hay cười.cỏi trỏn hơi dụ ra,trụng cú vẻ là một tay bướng bỉnh,gan dạ. 
 Theo Trần Võn 
 Bà tôi ngồi cạnh tôi , chải đ ầu . Tóc bà đen và dày kì lạ, phủ kín cả hai vai , xoã xuống ngực , xuống đ ầu gối . Một tay khẽ nâng mớ tóc lên và ư ớm trên tay , bà tôi đưa một cách khó khăn chiếc lược thưa bằng gỗ vào mớ tóc dày . Giọng bà trầm bổng , ngân nga nh ư tiếng chuông . Nó khắc sâu vào trí nhớ tôi dễ dàng , và nh ư những đoá hoa , cũng dịu dàng , rực rỡ , đ ầy nhựa sống . Khi bà mỉm cười , hai con ngươi đen sẫm nở ra , long lanh , dịu hiền khó tả, đôi mắt á nh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui . Mặc dù trên đôi má ngăm ngăm đã có nhiều nếp nhăn , khuôn mặt của bà tôi hình nh ư vẫn tươi trẻ . 
 Theo Mac- xim Go- rơ-ki 
Bà tôi 
Gợi ý : 
* Đoạn 1: -Tả đặc điểm ngoại hỡnh gỡ của bà? 
-Tả chi tiết nào về ngoại hỡnh của bà ?(Túm tắt cỏc chi tiết được miờu tả ở từng cõu – Hóy đọc từng cõu và xỏc định ý chớnh ,chi tiết ,từ ngữ dựng để miờu tả). 
-Xem cỏc chi tiết đú cú quan hệ với nhau như thế nào? 
*Đoạn 2: nờu tương tự ở đoạn 1và xem cỏc chi tiết ở đặc điểm cú quan hệ với nhau như thế nào ?Những chi tiết đặc điểm đú cho biết điều gỡ về tớnh tỡnh của bà? 
Chỳ bộ vựng biển 
 Thằng Thắng,con cỏ vược của thụn Bần và là địch thủ bơi lội đỏng gờm nhất của bọn trẻ,lỳc này đang ngồi trờn chiếc thuyền đậu ở ngoài cựng .Nú trạc tuổi thằng Chõn “phệ”nhưng cao hơn hẳn cỏi đầu.Nú cởi trần, phơi nước da rỏm đỏ khỏe mạnh của những đứa trẻ lớn lờn với nắng, nước mặn và giú biển.Thõn hỡnh nú rắn chắc , nở nang :cổ mập ,vai rộng , ngực nở căng ,bụng thon hằn rừ những mỳi, hai cỏnh tay gõn guốc như hai cỏi bơi chốo,cặp đựi dế to ,chắc nỡnh nịch.Thắng cú cặp mắt to và sỏng.Miệng tươi,hay cười.cỏi trỏn hơi dụ ra,trụng cú vẻ là một tay bướng bỉnh,gan dạ. 
 Theo Trần Võn 
Gợi ý : 
b) Đoạn văn Chỳ bộ vựng biển tả những đặc điểm nào về ngoại hỡnh của bạn Thắng ?Những đặc điểm ấy cho biết điều gỡ về tớnh tỡnh của Thắng ? 
Tương tự như cõu a : Nờu đặc điểm của từng cõu văn – Tỡm những từ ngữ-hỡnh ảnh để miờu tả ngoại hỡnh của Thắng và qua những đặc điểm ấy ,em sẽ biết được tớnh tỡnh của Thắng như thế nào ? . 
 Bà tụi 
 Bà tôi ngồi cạnh tôi , chải đ ầu . Tóc bà đen và dày kì lạ, phủ kín cả hai vai , xoã xuống ngực , xuống đ ầu gối . Một tay khẽ nâng mớ tóc lên và ư ớm trên tay , bà tôi đưa một cách khó khăn chiếc lược thưa bằng gỗvàomớ tóc dày . Giọng bà trầm bổng , ngân nga nh ư tiếng chuông . Nó khắc sâu vào trí nhớ tôi dễ dàng , và nh ư những đoá hoa , cũng dịu dàng , rực rỡ , đ ầy nhựa sống . Khi bà mỉm cười , hai con ngươi đen sẫm nở ra , long lanh , dịu hiền khó tả, đôi mắt á nh lên những tia sáng ấm áp ,t ươi vui . Mặc dù trên đôi má ngăm ngăm đã có nhiều nếp nhăn , khuôn mặt bà tôi hình nh ư vẫn tươi trẻ . 
 Theo Mac- xim Go- rơ-ki 
Chỳ bộ vựng biển 
 Thằng Thắng,con cỏ vược của thụn Bần và là địch thủ bơi lội đỏng gờm nhất của bọn trẻ,lỳc này đang ngồi...ài bơi lội 
hơn hẳn các bạn một cái đ ầu 
Tả chiều cao 
Tả nước da 
rám đỏ vì lớn lên với nắng, nước mặn và gió biển 
Tả thân hình 
rắn chắc nở nang : cổ mập , vai rộng , ngực nở , 
bụng thon, hai cánh tay gân guốc , đ ùi dế to, chắc 
Tả cặp mắt 
to và sáng 
Những đặc điểm ấy cho biết Thắng là một cậu bộ thụng minh, 
bướng bỉnh, 
gan dạ. 
Tả cái miệng 
tươi , hay cười 
Tả trán 
dô, bướng bỉnh 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
Tập làm văn 
Luyện tập tả người (Tả ngoại hình ) 
Những đ ặc đ iểm về ngoại hình của bạn Thắng: 
Thứ bảy , ngày 07 thỏng 11 năm 2009 
130 
* Tất cả những đặc điểm miêu tả ngoại hình của Thắng có quan hệ chặt chẽ với nhau , bổ sung cho nhau , chúng không chỉ làm rõ về bề ngoài của Thắng là một đứa trẻ lớn lên ở vùng biển , bơi lội rất giỏi , có sức khỏe dẻo dai mà còn cả tính tình của Thắng : thông minh , bướng bỉnh . 
Thứ bảy , ngày 07 thỏng 11 năm 2009 
Luyện tập tả người (Tả ngoại hình ) 
Tập làm văn 
* Đoạn 1: Tả mỏi túc của người bà qua con mắt nhỡn của đứa chỏu là một cậu bộ . 
* Đoạn 2 : Tả giọng núi,đụi mắt,đụi mỏ ,khuụn mặt của bà. 
1. Bà tụi 
2.Chỳ bộ vựng biển 
 -Những đặc điểm về chiều cao,nước da, thân hình , cặp mắt, cái miệng, trán...của Thắng cho biết thắng l à cậu bộ khỏe mạnh,cứng cỏi,vui vẻ,bướng bỉnh và gan dạ. 
Kết luận : Khi tả ngoại hỡnh nhõn vật, cần chọn tả những chi tiết tiờu biểu. Những chi tiết miờu tả phải cú quan hệ chặt chẽ với nhau, bổ sung cho nhau,giỳp khắc họa rừ hỡnh ảnh nhõn vật. Bằng cỏch tả như vậy, chỳng ta sẽ hỡnh dung khụng chỉ núi về ngoại hỡnh của nhõn vật mà cũn thấy cả nội tõm, tớnh tỡnh của nhõn vật  
 - Từ đặc điểm ngoại hỡnh đó khắc họa được tớnh tỡnh của bà dịu dàng,tươi trẻ , yờu đờ i ,lạc quan . 
- Khi tả ngoại hình của nhân vật cần lưu ý điều gì ? 
6 
Tả cái miệng 
tươi , hay cười 
7 
Tả trán 
dô, bướng bỉnh 
Tập làm văn 
Luyện tập tả người (Tả ngoại hình ) 
Bài 1: Chọn làm một trong hai bài tập sau 
Bài 2: Lập dàn ý cho bài văn tả một người mà em thường gặp 
	 Cấu tạo của bài văn tả người 
Mở bài : Giới thiệu người đ ịnh tả 
Thân bài : 
Tả ngoại hình (đ ặc đ iểm nổi bật về tầm vóc , cách ăn mặc , khuôn mặt , mái tóc , cặp mắt, hàm răng ,) 
Tả tính tình , hoạt đ ộng ( lời nói , cử chỉ , thói quen , cách cư xử với người khác ,) 
3. Kết bài : Nêu cảm nghĩ về người đư ợc tả 
Thứ bảy , ngày 07 thỏng 11 năm 2009 
Dàn ý bài văn tả cụ giỏo 
1.MB : Hàng ngày đến trường,em thường gặp cụ giỏo Cụ giỏo dạy em hồi lớp Bốn 2. TB:- Cụ .rất trẻ .Cụ năm nay khoảng hơn ba mươi tuổi . 
 - Dỏng người cụ thon thả ,mảnh mai,trụng cụ rất hiền .. 
 - Đến lớp,cụ thường mặc những chiếc ỏo dài nhung rất sang.. 
 - Cụ luụn mang đụi giày cao gút màu nõu dễ thương . 
 - Mỏi túc cụ dài,đen mượt.cụ thường kẹp chiếc kẹp màu hồng 
 -Đụi mắt to,trũn,đen lay lỏy như biết núi,biết cười. 
 - Cụ luụn nhỡn chỳng em với ỏnh mắt ấm ỏp,tin cậy 
 -Mỗi khi cụ cười để lộ ra hàm răng trắng,đều như những hạt bắp. 
 -Cụ rất vui vẻ nhưng cụ cũng rất nghiờm khắc 
 -Giọng núi của cụ truyền cảm,giảng bài rất dễ hiểu 
 -Cụ luụn quan tõm đến cỏc bạn cú hoàn cảnh khú khăn,học yếu.. 
 -Cụ vui vẻ,đoàn kết tương thõn tương trợ lẫn nhau. 
 - Cụ luụn là tấm gương sỏng cho chỳng em noi theo.. 
3.KB: Em rất kớnh yờu cụEm coi cụ như người mẹ thứ hai của em 
- Hóy trỡnh bày dàn ý vừa làm: 
Bài 2: Lập dàn ý cho bài văn tả một người mà em thường gặp 
khuôn 
mặt 
mái tóc 
cử chỉ 
vóc 
dáng 
nụ cười 
hàm 
răng 
Tả 
ngoại hình 
Tập làm văn 
Luyện tập tả người (Tả ngoại hình ) 
Thứ bảy , ngày 07 thỏng 11 năm 2009 
Thứ bảy , ngày 07 thỏng 11 năm 2009 
Luyện tập tả người (Tả ngoại hình ) 
Tập làm văn 
- Về nhà quan sỏt lại ngoại hỡnh của một người mà em thường gặp để chuẩn bị cho tiết sau Luyện tập tả người . 
Kết luận : Khi tả ngoại hỡnh nhõn vật, cần chọn tả những chi tiết tiờu biểu. Những chi tiết miờu tả phải cú quan hệ chặt chẽ với nhau, bổ sung cho nhau,giỳp khắc họa rừ hỡnh ảnh nhõn vật. Bằng cỏch tả như vậy, chỳng ta sẽ hỡnh dung khụng chỉ núi về ngoại hỡnh của nhõn vật mà cũn thấy cả nội tõm, tớnh tỡnh của nhõn vật  
 Bài học đ ến đây là kết thúc , 
xin chân thành cảm ơn các thầy , 
cô giáo và các em học sinh . 
Chúc các thầy các cô và các em 
mạnh khoẻ - hạnh phúc ! 
 	 Cấu tạo của bài văn tả người 
1. Mở bài : Giới thiệu người đ ịnh tả 
2. Thân bài : 
Tả ngoại hình (đ ặc đ iểm nổi bật về tầm vóc , cách ăn mặc , khuôn mặt , mái tóc , cặp mắt, hàm răng ,) 
Tả tính tình , hoạt đ ộng ( lời nói , cử chỉ , thói quen , cách cư xử với người khác ,) 
3 . Kết bài : Nêu cảm nghĩ về người đư ợc tả 
Cỏ vược 
Cỏ vược 
Cỏ vược 
Dế 
Gợi ý 
Tả hỡnh dỏng: 
 - Người đú khoảng bao nhiờu tuổi ? 
 - Hỡnh dỏng của người đú cú gỡ nổi bật(khuụn mặt,cặp mắt,nước da,tay,chõn)...? 
 - Vúc dỏng của người đú thế nào?(cao,thấp,to con,nhỏ nhắn,mảnh mai,) 
 - Gương mặt,mỏi túc,mũi,trỏn cú điểm gỡ ấn tượng với em? 
 - Cỏch ăn mặc thế nào? 
 b. Tả tớnh tỡnh: 
 - Người đú khụng thớch những việc gỡ? 
 - Người đú cư xử,núi năng