Bài giảng Vật lý Lớp 10 - Bài 17: Cân bằng của một vật chịu tác dụng của hai lực và của ba lực không song song

quay của vật rắn quanh 
 một trục cố định. Ngẫu Lực. 
BÀI 17 
CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT 
 CHỊU TÁC DỤNG CỦA HAI LỰC VÀ 
CỦA BA LỰC KHÔNG SONG SONG 
Từ các ý trên, theo em thì vật rắn được định nghĩa 
như thế nào? 
- Cho ví dụ về một số vật rắn 
- Hình dạng và kích thước của các vật này là xác định 
hay thay đổi? 
- Khi chịu tác dụng của ngoại lực thì vật rắn có biến dạng 
hay không? 
VD: cái bàn, cây thước, quyển sách,... 
Các vật này có hình dạng và kích thước không đổi. 
Vật rắn hầu như không bị biến dạng khi chịu tác dụng 
của ngoại lực. 
Vật rắn là những vật có kích thước đáng kể, không đổi và 
hầu như không bị biến dạng dưới tác dụng của ngoại lực. 
Khi biểu diễn lực tại 1 điểm thì điểm đặt của lực là tại điểm đó, còn đối với vật rắn thì các lực đặt vào vật nhưng có thể đặt tại những điểm khác nhau trên vật. Vì vật rắn có kích thước lớn. 
- Khi biểu diễn các lực tác dụng lên một vật rắn thì có gì khác so với 1 chất điểm? 
Vật rắn 
Chất điểm 
I. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA 
HAI LỰC 
1. Thí nghiệm: 
F 1 
P 2 
P 1 
F 2 
Có những lực nào tác dụng lên vật? 
 Độ lớn của lực đó như thế nào? 
Lực F 1 và F 2 của 2 sợi dây. 
Chúng có độ lớn lần lượt bằng 
trọng lượng P 1 và P 2 
C 1 : Có nhận xét gì về giá 
 của hai dây khi vật đứng yên? 
Giá của 2 dây nằm trên một 
đường thẳng. 
- Em có nhận xét gì về các đặc điểm của các lực F 1 và F 2 
tác dụng lên vật, khi vật đứng yên? 
Hai lực F 1 và F 2 có cùng giá, cùng độ lớn và ngược chiều. 
Dựa vào TN hãy cho biết điều 
kiện cân bằng của một vật rắn 
 chịu tác dụng của 2 lực? 
Khi tấm bìa đứng yên thì độ lớn P 1 
và P 2 sẽ như thế nào? 
Khi P 1 = P 2 ;hay độ lớn F 1 = F 2 
2. Điều kiện cân bằng 
Muốn cho một vật chịu tác dụng của 2 lực ở trạng thái 
 cân bằng thì 2 lực đó phải cùng giá, cùng độ lớn 
và ngược chiều. 
 F 1 = - F 2 
A 
C 
O 
I. CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT CHỊU TÁC DỤNG CỦA 
HAI LỰC 
1. Thí nghiệm: 
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng 
bằng phương pháp thực nghiệm 
P 
T 
G 
-Khi treo vật trên giá bởi dây treo, vật cân bằng do tác dụng của những lực nào? 
Trọng lực và lực căng của dây treo 
Em có nhận xét gì về giá, độ lớn và chiều 
của hai lực đó? 
Hai lực cùng giá, cùng độ lớn nhưng ngược chiều 
Trọng tâm là điểm đặt của trọng lực 
Vậy trọng tâm phải nằm trên đường kéo 
dài của dây treo . 
Các em hãy xác định trọng tâm của các vật sau đây? 
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng bằng phương pháp thực nghiệm 
 Troïng taâm cuûa caùc vaät phaúng, moûng vaø coù daïng hình hoïc ñoái xöùng naèm ôû taâm ñoái xöùng cuûa vaät. 
G 
G 
G 
G 
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, 
 mỏng bằng phương pháp thực nghiệm 
A 
B 
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệm 
B1: Buộc dây vào lỗ nhỏ 
A, ở mép của vật rồi treo nó 
lên. Trọng tâm sẽ nằm trên 
đường kéo dài của dây ( đường 
AB) 
A 
B 
C 
D 
G 
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệm : 
B2: Sau đó buộc dây vào một 
điểm khác C ở mép vật rồi 
treo vật lên. Khi ấy trọng tâm 
sẽ nằm trên đường kéo dài 
 của dây ( đường CD) 
B3: Vậy trọng tâm G là 
giao điểm của hai đường 
thẳng AB và CD 
Vậy qua quan sát các bước làm trên, các em hãy nêu ra cách xác định trọng tâm của một vật rắn phẳng mỏng? 
 Dùng một sợi dây để treo vật rắn phẳng mỏng 2 lần bằng cách buộc sợi dây vào hai điểm khác nhau trên vật, khi đó trọng tâm của vật nằm ở giao điểm của hai đường thẳng đứng trùng với phương của sợi dây trong hai lần treo đó. 
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng mỏng bằng thực nghiệm : 
Em hãy làm như hình vẽ và cho biết trọng tâm của thươc nằm ở đâu? 
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng 
bằng phương pháp thực nghiệm 
3. Cách xác định trọng tâm của một vật phẳng, mỏng 
bằng phương pháp thực nghiệm 
Em hãy làm như hình vẽ và cho biết trọng