Bài giảng Ngữ văn 10 - Tuần 30: Chí khí anh hùng (Trích “Truyện Kiều”)

ải (4 câu thơ đầu ) 
Nửa năm hương lửa đương nồng 
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương 
Hai câu đầu: 
Câu 1 
+ Nửa năm : thời gian gắn bó giữa Thuý Kiều và Từ Hải. 
+ Hương lửa đương nồng : hạnh phúc đang độ mặn nồng. 
 Hạnh phúc mới bắt đầu, đang độ viên mãn. 
2. Phân tích 
a. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu thơ đầu ) 
Nửa năm hương lửa đương nồng 
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương 
Hai câu đầu: 
+ trượng ph u : người đàn ông có tài năng và phẩm giá hơn người , có chí khí lớn . 
+ thoắt : sự thay đổi diễn ra rất nhanh, dứt khoát. 
+ Cụm từ lòng bốn phương : là chí hướng, mục đích sống của anh là hướng ra bên ngoài, vươn tới những điều cao cả. 
Câu 2 
2. Phân tích 
a. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu thơ đầu ) 
Trông vời trời bể mênh mang 
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong 
Câu 3-4 
Câu 3-4 
+Không gian xuất hiện của người anh hùng : trời bể mênh mang, con đường thẳng tắp 
 K hông gian rộng lớn mang tầm kích vũ trụ . 
Giúp làm bật lên tầm vóc lớn lao của người anh hùng. 
2. Phân tích 
a. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu thơ đầu ) 
Trông vời trời bể mênh mang 
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong 
Câu 3-4 
Câu 3-4 
+Hình ảnh Từ Hải : 
Trông vời 
Trời bể mênh mang 
Ánh nhìn hướng ra không gian vũ trụ rộng 
Khả năng bao quát hết độ xa rộng của không gian, là tầm nhìn xa trông rộng của người anh hùng 
2. Phân tích 
a. Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu thơ đầu ) 
Trông vời trời bể mênh mang 
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong 
Câu 3-4 
Câu 3-4 
+Tư thế lên đường: 
Thanh gươm, yên ngựa, lên đường thẳng rong. 
 Trang bị đơn giản 
 Tư thế đạo mạo, vững vàng 
 Tâm thế dứt khoát , quyết tâm 
b. Cuộc đối thoại giữa Thuý Kiều và Từ Hải (câu 5-16) 
Lời của Kiều  
“Nàng rằng: phận gái chữ tòng 
Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi” 
Lời của Từ Hải  
“ Từ rằng: Tâm phúc tương tri 
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình” 
b. Cuộc đối thoại giữa Thuý Kiều và Từ Hải (câu 5-16) 
Lời của Kiều  
Cách xưng hô “chàng- thiếp”: tình cảm mặn nồng, thắm thiết. 
Lời của Từ Hải  
Cụm từ “tâm phúc tương tri”: hai người đã hiểu nhau sâu sắc 
b. Cuộc đối thoại giữa Thuý Kiều và Từ Hải (câu 5-16) 
Lời của Kiều  
Chữ “tòng” dựa vào đạo phu thê của lễ giáo phong kiến để bày tỏ quyết tâm đi theo Từ Hải. 
 Vẻ đẹp nhân cách của Kiều 
Lời của Từ Hải  
Câu hỏi tu từ “Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình ?” 
 Cách nói rất khéo léo 
 Từ Hải là người anh hùng thông minh, tinh tế. 
Bao giờ mười vạn tinh binh 
Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường 
Lời của Từ Hải 
Lời của Từ Hải 
+ “Mười vạn tinh binh” 
+ “Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường” 
 Niềm tin, khát vọng xây dựng cơ đồ, làm nên sự nghiệp lớn 
Những hình ảnh, âm thanh cường điệu: 
Lời của Từ Hải 
Làm cho rõ mặt phi thường 
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia 
+ Hình ảnh “rõ mặt phi thường” 
 Con người tài năng, xuất chúng 
Những hình ảnh, âm thanh cường điệu: 
+ Cụm từ “Rước nàng nghi gia” : Lời hứa đón Kiều về làm vợ 
 Niềm tin, khát vọng xây dựng cơ đồ, làm nên sự nghiệp lớn 
Lời của Từ Hải 
Lời của Từ Hải 
“Bằng nay bốn bể không nhà 
Theo càng thêm bận biết là đi đâu” 
 Sự nghiệp mới bắt đầu, còn nhiều khó khăn. 
+ Hoàn cảnh thực tại: “bốn bể không nhà, theo càng thêm bận” 
“Đành lòng chờ đó ít lâu 
Chầy chăng là một năm sau vội gì!” 
Lời hẹn ước: “Chầy chăng là một năm sau vội gì” 
 Lời khẳng định chắc chắn, dứt khoát 
Lời an ủi chân tình: “Đành lòng chờ đó ít lâu” 
Tâm lí, sâu sắc, gần gũi 
Lời của Từ Hải 
c. Từ Hải dứt áo ra đi (2 câu cuối) 
“Quyết lời dứt áo ra đi 
Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi” 
+ Thái độ, cử chỉ “Quyết lời dứt áo ra đi” 
 Dứt khoát, mạnh mẽ, không chần chừ, không để tình cảm yếu đuối lung lạc cản bước. 
+ Hình ảnh Từ Hải ra đi như cánh chim bằng 
 Khát vọng xây dựng sự nghiệp, khát vọng tự do của chàng 
 Từ Hải dứt khoát ra đi mang theo khát vọng, hoài bão lớn lao vẫy vùng chốn “dặm khơi” 
“Quyết lời dứt áo ra đ