Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 121: Sang thu

bao dòng người với nỗi tiếc thương vô hạn cứ lặng lẽ lần lượt vào lăng viếng Bác . Câu thơ sâu lắng có âm điệu kéo dài như diễn tả dòng người vô tận nhằm khái quát sâu sắc tình cảm sâu nặng của nhà thơ với Bác Hồ , nÆng trÜu nhí th­¬ng ® ang lÆng lÏ nèi nhau vµo l¨ng viÕng B¸c . 
- “ Kết tràng hoa dâng 79 mùa xuân ” là hình ảnh ẩn dụ , hoán dụ đẹp và sáng t¹o. 
-> Nh µ th ¬ béc lé lßng thµnh kÝnh ® èi víi B¸c . 
Giảng 
 Gi÷a một vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn 
 Câu th ơ diễn tả chính xác và tinh tế sự yên tĩnh , trang nghiêm và ánh sáng dịu nghẹ , trong trẻo của không gian trong lăng Bác . Đồng thời hình ảnh vầng trăng dịu hiền lại giợi nghĩ đến tâm hồn cao đẹp , sáng trong của Bác và những vầng thơ tràn đầy ánh trăng của Người . B¸c ®· ®i xa nh­ng nhà thơ thÊy nh ­ B¸c ® ang yªn giÊc ngñ , ¸ nh s¸ng trong l¨ng dÞu m¸t che chë cho giÊc ngñ cña Ng­êi nh ­ ¸ nh s¸ng cña vÇng tr¨ng 
Giảng 
“ Trời xanh ” cũng là hình ảnh ẩn dụ , là biểu tượng bất diệt của Bác Hồ - Người đã ra đi nhưng lý tưởng sự nghiệp của Người vẫn còn mãi.Cụm từ “ vẫn biết >< mà sao ” dùng như một sự đối lập . Đó là sự mâu thuẫn giữa lý trí ( biết rằng hình ảnh Bác vẫn còn sống mãi , cũng như lý tưởng cao quý của Người ) và tình cảm ( đau đớn , xót xa khi nhận thức được thực tại ). 
 Những hình ảnh : mặt trời , vầng trăng , trời xanh là biểu tượng của thiên nhiên trường tồn , vĩnh cửu , bất diệt được ví với Bác . Bác như hoá thân vào non sông xứ sở , Bác trường tồn mãi mãi , vĩ đại , lớn lao ngang tầm trời đất . 
 Bài 23 - Tiết 118 
Viếng lăng Bác 
Viễn Phương 
II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 
4.T©m tr¹ng vµ ­íc nguyÖn cña t¸c gi¶ khi ra về 
Mai về miền Nam thương trào nước mắt 
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác 
Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây 
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này . 
16. Khæ th ¬ cuèi thÓ hiÖn t©m tr¹ng g× cña nh µ th ¬? 
 T©m tr¹ng nhớ thương , l­u luyÕn muèn ®­ îc ë m·i bên B¸c 
 Bài 23 - Tiết 118 
Viếng lăng Bác 
Viễn Phương 
II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 
4.T©m tr¹ng vµ ­íc nguyÖn cña t¸c gi¶ khi ra về 
+ thương trào nước mắt 
+ Muốn làm 
con chim hót quanh lăng Bác 
đóa hoa tỏa hương đâu đây 
cây tre trung hiếu chốn này . 
17.T©m tr¹ng ® ã ®­ îc thÓ hiÖn ë nh÷ng tõ ng ÷ nµo ? 
18.Nêu NhËn xÐt vÒ nhịp điệu v à nghÖ thuËt cña ®o¹n thơ ? 
  §iÖp ngữ, nhÞp ®iÖu th¬ dån dËp 
 Lời tâm nguyện chân thành tha thiết , cảm xúc dâng trào , lưu luyến với ước nguyện được hoà nhập vào thên nhiên để được dâng hiến , được gần gũi bên Bác 
- Ý nghĩa của đoạn thơ này như thế nào ? 
Giảng 
Nhịp thơ dàn trải , điệp từ “ muốn làm ” được lặp lại 3 lần gợi cảm xúc bâng khuâng , xốn xang , lưu luyến , không muốn rời xa Bác ,. 
Đó là l ời tâm nguyện chân thành tha thiết , cảm xúc dâng trào , lưu luyến với ước nguyện được hoà nhập vào thiên nhiên để được dâng hiến , được gần gũi bên Bác 
Củng cố 
 1. Nghệ thuật 
- Bài thơ có giọng điệu phù hợp với nội dung tình cảm , cảm xúcvừa trang nghiêm sâu lắng vừa tha thiết , đau xót , tự hào , thể hiện tâm trạng xúc động của nhà thơ vào lăng viếng Bác . 
- Thể thơ tám chữ có dòng bảy chữ gieo vần lưng . Khổ thơ không cố định có khi liền khi cách nhịp . Nhịp thơ chậm , diễn tả sự trang nghiêm , thành kính , lắng đọng . 
- Hình ảnh thơ sáng tạo , có nhiều biện pháp nghệ thuật : ẩn dụ , tượng trưng . 
 2. Nội dung 
Bài thơ thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và của mọi người khi vào lăng viếng Bác . 
 Bài 23 - Tiết 118 
Viếng lăng Bác 
Viễn Phương 
II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 
4.T©m tr¹ng vµ ­íc nguyÖn cña t¸c gi¶ khi ra về 
+ thương trào nước mắt 
+ Muốn làm 
con chim hót quanh lăng Bác 
đóa hoa tỏa hương đâu đây 
cây tre trung hiếu chốn này . 
  §iÖp ngữ, nhÞp ®iÖu th¬ dån dËp 
 Lời tâm nguyện chân thành tha thiết , cảm xúc dâng trào , lưu luyến với ước nguyện được hoà nhập vào thên nhiên để được dâng hiến , được gần gũi bên Bác 
III. Ghi nhí : SGK- Tr60 
Luyện tập 
- C©u th ¬ cuèi bµi th ¬ trë l¹i h×nh ¶ nh c©y tre ®· bæ sung thªm ph­¬ng diÖn ý nghÜa g× n÷a cña h×nh ¶ nh c©y tre VN? 
 H/¶ nh c©y tre ®­ îc lÆp l¹i ë c©u th ¬ cuèi bµi , víi mét nÐt nghÜa bæ sung: c©y tre trung hiÕu . Sù lÆp l¹i nh ­ thÕ t¹o cho bµi th ¬ cã kÕt cÊu ® Çu cuèi t­¬ng øng lµm ® Ëm nÐt h/¶nh g©y Ên t­îng s©u s¾c vµ dßng c¶m xóc ®­ îc trän vÑn .