Bài giảng Ngữ văn Khối 10 - Văn bản: Trao duyên

ện Kiều- Nguyễn Du 
Bản chữ Nôm đoạn trích 
Trao Duyên 
Cậy em, em có chịu lời,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. 
Giữa đường đứt gánh tương tư, 
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em. 
Truyện Kiều- Nguyễn Du 
Truyện Kiều- Nguyễn Du 
Kể từ khi gặp chàng Kim, 
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề 
Truyện Kiều- Nguyễn Du 
Sự đâu sóng gió bất kì, 
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai. 
Ngày xuân em hãy còn dài, 
Xót tình máu mủ thay lời nước non. 
Chị dù thịt nát xương mòn, 
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây. 
Chiếc vành với bức tờ mây,Duyên này thì giữ vật này của chung. 
Dù em nên vợ nên chồng,Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên. 
Truyện Kiều- Nguyễn Du 
Mất người còn chút của tin,Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa. 
Mai sau dù có bao giờ,Đốt lò hương ấy so tơ phím này.Trông ra ngọn cỏ lá cây,Thấy hiu hiu gió thì hay chị về. 
Truyện Kiều- Nguyễn Du 
Hồn còn mang nặng lời thề,Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai.Dạ đài cách mặt khuất lời,Rưới xin giọt nước cho người thác oan . 
Truyện Kiều- Nguyễn Du 
Bây giờ trâm gẫy gương tan,Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!Trăm nghìn gửi lạ y tình quân,Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi!Phận sao phận bạc như vôi!Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng . 
Truyện Kiều- Nguyễn Du 
Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang!Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây! 
Truyện Kiều- Nguyễn Du 
TRAO DUYÊN 
2. Bố cục của đoạn trích 
- 12 câu đầu: Kiều tìm cách thuyết phục, trao duyên cho Thuý Vân. 
- 14 câu tiếp: Kiều trao kỉ vật và dặn dò thêm em. 
- 8 câu cuối: Kiều đau đớn thảm thiết, đến ngất đi. 
Cậy em, em có chịu lời,Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.Giữa đường đứt gánh tương tư,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.Kể từ khi gặp chàng Kim,Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề. 
Đặt vấn đề thuyết phục để trao duyên 
Đặt vấn đề thuyết phục để trao duyên 
Sự đâu sóng gió bất kì,Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.Ngày xuân em hãy còn dài,Xót tình máu mủ thay lời nước non.Chị dù thịt nát xương mòn,Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây. 
Chiếc vành với bức tờ mây,Duyên này thì giữ vật này của chung.Dù em nên vợ nên chồng,Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên. 
Mất người còn chút của tin,Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.  
Kiều trao kỉ vật 
Kiều dặn dò Thuý Vân 
Mai sau dù có bao giờ,Đốt lò hương ấy so tơ phím này.Trông ra ngọn cỏ lá cây,Thấy hiu hiu gió thì hay chị về. 
Kiều dặn dò Thuý Vân 
Hồn còn mang nặng lời thề,Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai. 
Dạ đài cách mặt khuất lời,Rưới xin giọt nước cho người thác oan. 
Kiều tâm sự với Kim Trọng trong nỗi tuyệt vọng 
Bây giờ trâm gẫy gương tan,Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân !Trăm nghìn gửi lạy tình quân,Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi ! 
Kiều tâm sự với Kim Trọng trong nỗi tuyệt vọng 
Phận sao phận bạc như vôi !Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng. Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang!Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây! 
II. Tìm hiểu văn bản 
Nhan đề “Trao Duyên”: 
Nội dung: 
Trao đi một tình yêu đẹp 
Bi kịch đầy nước mắt 
Nghệ thuật: 
Nêu bật tâm trạng nhân vật 
lạ, băn khoăn 
1. Nhan đề đoạn trích 
a. Kiều tìm cách thuyết phục, trao duyên cho Thuý Vân (12 câu đầu) 
- Kiều đặt vấn đề thuyết phục để trao duyên 
Cậy em, em có chịu lời , Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. 
2. Phân tích 
- Từ ngữ 
Cậy: 
+ Tin tưởng mà gửi gắm, hy vọng 
+ Â m điệu nặng nề gợi sự quằn quại, đau đớn 
Chịu: 
+ B ị bắt buộc, thông cảm mà chấp nhận 
+ G ợi sự thiệt thòi của Thuý Vân 
Chọn lọc, chính xác, phù hợp với hoàn cảnh nhân vật 
Sự tinh tế trong cách sử dụng ngôn từ và xây dựng nhân vật của Nguyễn Du 
Lạy - thưa: 
+ Tạo không khí trang trọng, thiêng liêng 
+ Hé mở việc cậy nhờ rất hệ trọng 
+ Hàm ẩn sự biết ơn đến khắc cốt ghi tâm 
- Hành động 
Giữa đường đứt gánh tương tư,Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em. 
Kể từ khi gặp chàng Kim, 
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề 
Sự đâu sóng gió bất kì, 
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai. 
a. Kiều tìm cách thuyết phục, trao duyên cho Thuý Vân (12 câ