Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Bài: Phương pháp thuyết minh

inh. 
Dựa vào sách giáo khoa, em hãy cho biết phương thuyết minh có tầm quan trọng như thế nào? 
+ Phương pháp thuyết minh là công cụ để thực hiện mục đích. 
+ Mục đích thuyết minh được hiện thực hóa bằng phương pháp thuyết minh. 
- Mối quan hệ giữa phương pháp và mục đích thuyết minh: 
Giữa phương pháp thuyết minh và mục đích thuyết minh có mối quan hệ như thế nào? 
Tiết 68 
THẢO LUẬN NHÓM 
Phương pháp thuyết minh 
II. Một số phương pháp thuyết minh. 
1. Ôn tập một số phương pháp thuyết minh đã học 
 - NHÓM 1: VÍ DỤ 1 
 - NHÓM 2: VÍ DỤ 2 
 - NHÓM 3: VÍ DỤ 3 
 - NHÓM 4: VÍ DỤ 4 
Đoạn văn sử dụng phương pháp thuyết minh nào? 
Tác dụng của phương pháp đó là gì? 
PHIẾU HỌC TẬP THẢO LUẬN NHÓM 
Ví dụ 
1 
2 
3 
4 
Phương pháp 
 thuyết minh 
Tác dụng 
- Đoạn vặn 1 : Ông (Trần Quốc Tuấn – NBS) lại khéo tiến cử người tài giỏi cho đất nước, như Dã Tượng, Yết Kiêu là gia thần của ông có dự công dẹp Ô Mã Nhi, Toa Đô. Bọn Phạm Ngũ Lão, Trần Thì Kiến, Trương Hán Siêu, Phạm Lãm, Trịnh Dũ, Ngô Sỹ Thường, Nguyễn Thế Trực vốn là môn khách của ông, đều nổi tiếng thời đó về văn chương và chính sự () 
 (Theo Ngô Sỹ Liên, Đại Việt sử ký toàn thư) 
PHIẾU HỌC TẬP THẢO LUẬN NHÓM 
Ví dụ 
1 
2 
3 
4 
Phương pháp 
 thuyết minh 
Tác dụng 
Liệt kê, 
 giải thích. 
Đảm bảo tính 
chuẩn xác, thuyết phục. 
Đoạn văn 2: Ba Sô là một thi sĩ - người hành hương danh tiếng sống ở Nhật vào thế kỷ XVII. Ba Sô là bút danh. Trong thực tế, đây là bút danh thứ ba của ông. Dưới những vần thơ đầu tiên, ông ký là Mu – nê – phu – sa. Mười năm sau, ông chọn cái tên Tô – Sây, có nghĩa là “Đào xanh”, để tỏ lòng ngưỡng mộ nhà thơ Trung Hoa đời Đường danh tiếng Lí Bạch (705 – 762) – vì hai chữ “Lí Bạch” vốn có nghĩa là “Mận trắng”. Mãi cho đến năm 36 tuổi, khi đã là một nhà thơ có uy tín và nhiều người theo học, ông mới đổi bút danh là Ba – sô. 
PHIẾU HỌC TẬP THẢO LUẬN NHÓM 
Ví dụ 
1 
2 
3 
4 
Phương pháp 
 thuyết minh 
Tác dụng 
Liệt kê, 
 giải thích. 
Đảm bảo tính 
chuẩn xác, thuyết phục. 
Phân tích, 
Định nghĩa, giải thích. 
Cung cấp những hiểu biết 
mới bất ngờ, thú vị. 
Đoạn văn 3: 
Trung bình, người ta có từ 40.000 đến 60.000 tỷ tế bào, nghĩa là 10.000 lần nhiều hơn số cư dân sống trên Trái Đất hiện nay. Những tế bào này được cấu tạo bởi 6 triệu tỉ tỉ phân tư, nghĩa là 60 lần nhiều hơn số tinh tú trong vũ trụ. Những phân tử lại được tạo thành từ 1 tỉ tỉ nguyên tử. Một con số khổng lồ, tương đương với số tinh tú có trong 10.000 vũ trụ như vũ trụ của chúng ta. Nếu mỗi nguyên tử dài 1 mm, 1 tế bào dài 10 cm thì 1 người cao 1,75 m sẻ biến thành người khổng lồ với chiều cao 1.750 km! May thay điều này không xảy ra vì nguyên tử là cực nhỏ. 
( Theo con người và con số , tạp chí kiến thức ngày nay số 327) 
PHIẾU HỌC TẬP THẢO LUẬN NHÓM 
Ví dụ 
1 
2 
3 
4 
Phương pháp 
 thuyết minh 
Tác dụng 
Liệt kê, 
 giải thích. 
Đảm bảo tính 
chuẩn xác, thuyết phục. 
Phân tích, 
Định nghĩa, giải thích. 
Nêu số liệu 
và so sánh. 
Cung cấp những hiểu biết 
mới bất ngờ, thú vị. 
Hấp dẫn, gây ấn tượng 
mạnh. 
Đoạn văn 4: Nhạc cụ của điệu hát này (hát trống quân – NBS) giản dị không chỗ nói: Đàn kìm, đàn nhị, đàn sến,  hết thảy đều là đồ bỏ. Tất cả nhạc cụ chỉ gồm một cái hố sâu, có cái thùng bằng thiếc úp trên, trên thùng có một sợi dây kẽm dài chừng năm sáu thước căng giữa hai cái cọc. Cầm mảnh gỗ, gõ khẽ một chút vào đầu dây, cái dây bật vào thùng phát ra một thứ âm thanh giòn giã nhịp theo	tiếng hát thật duyên dáng: 
 Thình thùng thình 
 Một đàn cò trắng bay tung 
 Bên nam bên nữ ta cùng cất lên, 
 Cất lên một tiếng linh đình 
 Co loan sánh phượng cho mình sánh ta 
 ( Theo Vũ Bằng , thương nhớ mười hai) 	 
PHIẾU HỌC TẬP THẢO LUẬN NHÓM 
Ví dụ 
1 
2 
3 
4 
Phương pháp 
 thuyết minh 
Tác dụng 
Liệt kê, 
 giải thích. 
Đảm bảo tính 
chuẩn xác, thuyết phục. 
Phân tích, 
Định nghĩa, giải thích. 
Nêu số liệu 
và so sánh. 
Cung cấp những hiểu biết 
mới bất ngờ, thú vị. 
Hấp dẫn, gây ấn tượng 
mạnh.