Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Bài: Tóm tắt văn bản thuyết minh

chợ, hoặc thu mua lại từ các cô đồng nát, đồng thời có thê nâng cấp (sơn màu, gắn đèn led) theo sở thích của người dùng . 
TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH 
I. Vai trò, mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản thuyết minh 
- Có vai trò quan trọng vì Thuyết minh là kiểu văn thông dụng. 
- Giúp tóm gọn lại những thông tin chính của văn bản thuyết minh. 
1 . Vai trò 
2 . Mục đích 
- Hiểu và ghi nhớ những nội dung cơ bản của văn bản thuyết minh. 
- Giới thiệu với người khác về đối tượng cần thuyết minh. 
3 . Yêu cầu 
Ngắn gọn, 
R ành mạch, 
Trung thành với nguyên bản. 
II. Cách tóm tắt văn bản thuyết minh 
Văn bản: Nhà sàn 
Thảo luận 
 Văn bản thuyết minh về đối 	tượng nào? 
 Đại ý của văn bản là gì? 
 Có thể chia văn bản thành mấy 	phần? Ý chính của mỗi 
	phần là gì? 
 Nhà sàn là công trình kiến trúc dùng để ở hoặc với những mục đích khác. Toàn bộ nhà sàn được dựng bằng vật liệu tự nhiên. Không gian nhà sàn gồm mặt sàn, gầm sàn, ba khoang lớn nhỏ, hai bên cầu thang... được sử dụng vào những mục đích sinh hoạt khác nhau như ăn ở, tiếp khách.... Nhà sàn xuất hiện ở miền núi Việt Nam và khu vực Đông Nam á từ thời Đá mới. Nhà sàn có nhiều tiện ích, vừa phù hợp với địa bàn cư trú vừa tận dụng nguyên liệu vừa giữ vệ sinh và đảm bảo an toàn cho người ở. Nhà sàn ở miền núi nước ta đạt tới trình độ kĩ thuật, thẩm mĩ cao, là đối tượng hấp dẫn khách du lịch. 
VĂN BẢN TÓM TẮT 
Cách tóm tắt một văn bản thuyết minh 
1 
3 
2 
4 
Xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt 
Đọc văn bản 
gốc để nắm vững đối tượng 
Tìm bố cục 
văn bản 
Viết tóm lược các ý hình thành văn bản 
III. Luyện tập 
Thơ hai-cư của Ba-sô 
* Đối tượng: 
 - Tiểu sử, sự nghiệp của nhà thơ Ba-sô . 
 - Những đặc điểm của thể thơ hai-cư . 
* Bố cục : 
Phần 1: Tóm tắt tiểu sử và giới thiệu những tác phẩm của Ma-su-ô Ba-sô . 
Phần 2: Thuyết minh về đặc điểm của thơ hai-cư. 
THƠ HAI-CƯ 
BA -SÔ 
Trắng hơn 
Đá trên núi đá 
Gió thu. 
Từ bốn phương trời xa 
Cánh hoa đào lả tả 
Gợn sóng hồ Bi-oa . 
Thơ hai-cư có số từ vào loại ngắn nhất, thường chỉ có 17 âm tiết, được ngắt làm ba đoạn theo thứ tự 5 âm – 7 âm – 5 âm. Mỗi bài thơ đều có một tứ thơ nhất định, tả phong cảnh để khơi gợi cảm xúc, suy tư. Về ngôn ngữ, hai-cư không cụ thể hóa sự vật, mà thường chỉ dùng những nét chấm phá, chừa ra rất nhiều khoảng trống cho trí tưởng tượng của người đọc. Thơ hai-cư là một đóng góp rất lớn của Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại. 
Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội 
* Đối tượng : Thắng cảnh đền Ngọc Sơn 
* Nội dung 
- Đặc điểm kiến trúc,vẻ đẹp đền Ngọc Sơn 
- Bày tỏ tình yêu, niềm tự hào với một di sản văn hoá của dân tộc 
	Đến thăm đền Ngọc Sơn, hình tượng kiến trúc đầu tiên gây ấn tượng là Tháp Bút, Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháp có ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp có ba chữ "tả thanh thiên "(viết lên trời xanh) đầy kiêu hãnh. Cạnh Tháp Bút là cổng dẫn tới Đài Nghiên. Gọi là "Đài Nghiên" bởi cổng mang hình tượng "cái đài" đỡ "nghiên mực" hình trái đào tạc bằng đá, đặt trên đầu ba chú ếch với thâm ý sâu xa "ao nghiên ruộng chữ". Phía sau Đài Nghiên là cầu Thê Húc nối sang Đảo Ngọc, nơi toạ lạc ngôi đền thiêng giữa rì rào sóng nước. Tháp Bút, Đài Nghiên thể hiện tinh thần Đạo Nho, không những thế mang dấu ấn tâm linh vừa thể hiện một tâm hồn yêu cái đẹp và cái thiện của nhân dân ta. 
Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội 
TÓM TẮT VBTM 
Yêu cầu 
Mục đích 
Rõ ràng 
Chính xác so với 
 VB gốc 
Hiểu và nắm 
nội dung chính 
Cách 
 tóm 
 tắt 
VB 
TM 
1 . Xác định mục đích, 
 yêu cầu 
2 . Đọc VB gốc Đối tượng TM 
3 . Tìm bố cục VB 
4 . Viết tóm lược các ý 
Ai nhanh hơn? 
Luật chơi 
 GV chia lớp thành 4 nhóm 
 GV đưa ra các câu hỏi trên màn chiếu 
 Các nhóm cùng viết câu trả lời 
vào bảng 
 Nhóm nào trả lời nhanh và đúng sẽ được một công 1 điểm 
 Khi hết câu hỏi, nhóm nào nhiều điểm nhất sẽ giành chiến thắng 
Câu 1: Thuyết minh là gì? 
	 A . Dùng lí lẽ và dẫn chứng để làm sáng tỏ một vấn đề nhằm thuyết phục n