Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 20: Đọc văn "Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa" (Tiết 2) - Lỗ Thị Thu Thảo

ng nhớ ai, 
Khăn vắt lên vai. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn chùi nước mắt. 
Đèn thương nhớ ai, 
Mà đèn không tắt. 
Mắt thương nhớ ai, 
Mắt ngủ không yên. 
Đêm qua em những lo phiền, 
Lo vì một nỗi không yên một bề  
Bài ca dao được viết theo thể thơ gì? 
Chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài ca dao. 
Nội dung 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn rơi xuống đất. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn vắt lên vai. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn chùi nước mắt. 
Đèn thương nhớ ai, 
Mà đèn không tắt. 
Mắt thương nhớ ai, 
Mắt ngủ không yên. 
Đêm qua em những lo phiền 
Lo vì một nỗi không yên một bề 
Nhân vật trữ tình trong bài ca dao là ai? Nhân vật đang ở tâm trạng ra sao? 
thương nhớ ai 
thương nhớ ai 
thương nhớ ai 
thương nhớ ai 
thương nhớ ai 
em 
Những hình ảnh cụ thể nào biểu hiện tâm trạng? 
Khăn 
Đèn 
Mắt 
Khăn 
Khăn 
Khăn 
Khăn 
Khăn 
đ èn 
Mắt 
- Nhân vật trữ tình: cô gái. 
- Tâm trạng: thương nhớ người yêu . 
 Hình ảnh biểu hiện tâm trạng: 
 + Khăn 
 + Đèn 
 + Mắt 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn rơi xuống đất. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn vắt lên vai. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn chùi nước mắt. 
Vì sao “khăn” được hỏi đầu tiên và hỏi nhiều nhất? 
+ Khăn: 
 vật trao duyên 
gần gũi, thân thiết với người con gái. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn rơi xuống đất. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn vắt lên vai. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn chùi nước mắt. 
Chiếc khăn 
hiện ra ở những trạng thái nào? 
+ Khăn: 
 rơi xuống đất 
 vắt lên vai 
 => T rạng thái bồn chồn không yên của con người trong nỗi nhớ. 
 chùi nước mắt 
 - Nỗi nhớ lan toả vào không gian. 
 rơi 
 vắt 
 xuống 
 lên 
Đèn thương nhớ ai 
Mà đèn không tắt 
Mắt thương nhớ ai 
Mắt ngủ không yên 
 - Hình ảnh con người trằn trọc thâu đêm với niềm nhớ nhung khắc khoải. 
- N ỗi nhớ được đo theo chiều thời gian. 
Hình ảnh “đèn không tắt”, “mắt ngủ không yên” biểu tượng cho điều gì? 
=>Nỗi nhớ thương mãnh liệt, sâu sắc mà được bộc lộ thật kín đáo, ý nhị. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn rơi xuống đất. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn vắt lên vai. 
Khăn thương nhớ ai, 
Khăn chùi nước mắt. 
Đèn thương nhớ ai, 
Mà đèn không tắt. 
Mắt thương nhớ ai, 
Mắt ngủ không yên. 
 Đêm qua em những lo phiền 
Lo vì một nỗi không yên một bề 
lo phiền 
Lo 
 không yên 
Cô gái trăn trở vì điều gì? 
 - 2 dòng cuối: 
Nỗi lo âu về sự bấp bênh của duyên phận. 
 => Bài ca dao là tiếng nói của một trái tim yêu mãnh liệt, tha thiết và khát khao một tình yêu thuỷ chung, bền chặt. 
Tình yêu tuổi học trò 
Đọc bài ca dao và thực hiện yêu cầu bên dưới: 
	Ước gì anh hóa ra gương, 
	Để cho em cứ ngày thường em soi. 
 	 Ước gì anh hóa ra cơi, 
	Để cho em đựng cau tươi trầu vàng 
Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong bài ca dao trên. 
Hình ảnh gương soi, cơi (trầu), cau tươi, trầu vàng có gì đặc sắc? 
Nhận xét về tình cảm của nhân vật trữ tình.