Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 23: Tấm Cám - Phan Nguyễn Thục Quyên

h thần kì 
2.Đặc trưng : 
- Có sự tham gia của các yếu tố thần kì 
- Kết cấu phổ biến : nhân vật chính trải qua những cuộc hoạn nạn , 
 cuối cùng được hưởng hạnh phúc . 
Nội dung: 
 Phản ánh : 
 + Mâu thuẫn gia đình và xã hội thể hiện qua đấu tranh giữa tốt , xấu , thiện,ác 
 + Thể hiện ước mơ của nhân dân lao động . 
3.Tóm tắt : 
(SGK/18) 
7 sự kiện chính: 
+ về chiếc yếm đỏ 
+ về con cá bống 
+ về việc xem hội, thử giày 
+về cái chết của Tấm 
+ về chim vàng anh 
+ về cây xoan đào và khung cửi 
+ về bà lão và quả thị 
B. Đọc – hiểu văn bản : 
I.Diễn biến các sự kiện dẫn đến mâu thuẫn và xung đột giữa Tấm và mẹ con Cám : 
1. Thân phận Tấm – Cám : 
Tấm 
Cám 
 Mồ côi cha mẹ , ở với dì ghẻ 
- Làm lụng vất vả , bị đối xử bạc bẽo 
 Hiền lành,chăm chỉ , thật thà 
→ hiện thân của cái thiện 
 Con dì ghẻ 
 Ham chơi , được nuông chiều 
 Xấu xa , độc ác 
→ hiện thân của cái ác 
2.Diễn biến các sự kiện dẫn đến mâu thuẫn 
Thành quả lao động 
Niềm vui, niềm an ủi 
Ước mơ được hòa nhập với cộng đồng 
Sự kiện 
Hành động của mẹ con Cám 
Hành động,phản ứng của Tấm 
Lực lượng phù trợ 
Mâu thuẫn 
1.Về chiếc yếm đỏ 
2.Về con cá bống 
3.Về việc đi xem hội, thử giày 
-Cám ham chơi 
- Lừa Tấm, chiếm yếm đỏ 
- Chăm chỉ 
- Khóc hu hu 
- Không nói gì, òa khóc 
-Khóc một mình 
-Đi xem hội→ đánh rơi giày, thử giày→thành hoàng hậu 
Độc ác, muốn chiếm đoạt tất cả những gì thuộc về Tấm. 
Hiền lành,phản ứng yếu ớt , thụ động: khóc . 
-ước mơ về lẽ công bằng”ở hiền gặp lành” 
Xoay quanh quyền lợi vật chất và tinh thần trong gia đình (dì ghẻ-con chồng; chị em cùng cha khác mẹ) 
Chặng 
1 
-Giết cá bống 
Bụt 
Bụt 
Bụt 
-Trộn thóc với gạo, bắt Tấm nhặt 
THẢO LuẬN NHÓM 
NHÓM 1,2: Hành động của mẹ con Cám và Tấm ở chặng 1.Lực lượng phù trợ? Nhận xét về những hành động đó? 
NHÓM 3,4: Hành động của mẹ con Cám và Tấm ở chặng 2.Lực lượng phù trợ?Nhận xét về những hành động đó? 
. 
4.Về cái chết của Tấm 
5.Về chim vàng anh 
6.Về cây xoan đào , khung cửi 
7.Về bà lão và quả thị 
- chặt cây cau 
- Vào cung thay chị 
- Chết→hóa thành chim vàng anh 
- Cám giặt đồ 
- Giết chim 
- Chặt cây làm khung cửi 
- Đốt khung cửi 
- Sợ hãi 
- Từ quả thị bước ra cô Tấm ở với bà lão 
- Nhờ miếng trầu , Tấm gặp lại vua và trở lại làm hoàng hậu 
- Trừng phạt Cám 
- Khung cửi rủa Cám 
- Mọc lên cây thị 
>< vì quyền lợi xã hội → biến thành xung đột dữ dội , một mất một còn 
Vô cùng độc ác , muốn tiêu diệt Tấm 
Phản ứng mạnh mẽ, hành động quyết liệt, ở thế chủ động 
=> Triết lí của nhân dân : “ cái thiện thắng cái ác” #20. Slide 20 
2 
- Hót , mắng Cám 
- Hóa thành cây xoan 
Không còn bụt giúp đỡ 
٭ Kết quả 
Cám chết 
→ cái ác thua 
Tấm thành hoàng hậu 
→ cái thiện thắng 
THẢO LUẬN 
Suy nghĩ của em về hành động trả thù cuả Tấm đối với Cám ? 
II. Ý nghĩa của những lần hóa thân: 
1. Những lần hóa thân 
 Chim vàng anh 
- Cây xoan đào 
 Khung cửi 
 Qủa thị và cô Tấm xinh đẹp hơn xưa 
2. Ý nghĩa : 
Sự đấu tranh không khoan nhượng để giành hạnh phúc 
Sức sống mãnh liệt của Tấm( không một thế lực nào tiêu diệt nổi) 
Thể hiện tinh thần lạc quan, niềm tin vào chân lý và lẽ công 
bằng của người Việt. 
III. Bản chất của mâu thuẫn và xung đột : 
Mâu thuẫn và xung đột trong gia đình phụ quyền( dì ghẻ- con chồng 
Chị em cùng cha khác mẹ) 
٭ Ý nghĩa xã hội xuất hiện sau.Ý nghĩa chung nhất là>< giữa thiện và ác. 
	 THẢO LUẬN 
 Ý nghĩa những lần hóa thân của Tấm ? 
C.TỔNG KẾT 
D.LUYỆN TẬP 
Căn cứ vào định nghĩa truyện cổ tích ở bài Khái quát văn học dân gian Vệt Nam và 
mục tiểu dẫn của bài này, hãy tìm trong Tấm Cám những dẫn chứng để phân tích, làm rõ các đặc trưng của truyện cổ tích thần kì ? 
( Ghi nhớ SGK/72 ) 
I.NOÄI DUNG: 
- Phaûn aùnh xung ñoät gia ñình (phuï quyeàn) vaø xung ñoät xaõ hoäi (thieän - aùc) 
- Nieàm tin vaøo söùc soáng maõnh lieät cuûa caùi thieän. 
II.NGHEÄ THUAÄT: 
- Söï chuyeån bieán cuûa hình töôïng nhaân vaät Taám 
 Caùc yeáu toá kyø aûo  thu h