Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 28: Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa - Minh Trung

m tấm lụa đào 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
người phụ nữ . 
dịu dàng . 
1.Ca dao than thân : bài 1, 2. 
 a.Bài 1 
 - Tấm lụa đào 
=> Hình ảnh ẩn dụ -> ý thức được sắc đẹp thanh xuân , giá trị . 
 - Phất phơ giữa chợ -> 
 - Biết vào tay ai 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
đẹp 
quí 
có giá trị 
như món hàng . 
câu hỏi tu từ 
 lời than vì 
 không thể quyết định được số phận . 
 1.Ca dao than thân : bài 1, 2. 
 a.Bài 1 
=> Là lời than chung cho mọi người phụ nữ trong xã hội phong kiến -> gián tiếp tố cáo xh phong kiến . 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
1.Ca dao than thân : bài 1, 2. 
 b.Bài 2 
 Thân em như củ ấu gai 
 Ruột trong thì trắng vỏ ngoài thì đen . 
 Ai ơi , nếm thử mà xem ! 
 Nếm ra , mới biết rằng em ngọt bùi . 
 - Nhân vật trữ tình : người phụ nữ . 
 -> so sánh , ẩn dụ : hình thức bên ngoài không đẹp . 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
- Như củ ấu gai 
1.Ca dao than thân : bài 1, 2. 
 b.Bài 2 
 -> lời mời gọi da diết , chua xót , ngậm ngùi . 
- Ruột trong thì trắng , ngọt bùi -> 
=> Nói lên thân phận và khẳng định giá trị phẩm chất của họ . 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
giá trị thực : vẻ đẹp tâm hồn . 
- “Ai ơi , nếm thử ” 
2.Bài 3 : Yêu thương 
 Trèo lên cây khế nữa ngày 
Ai làm chua xót lòng này , khế ơi ! 
 Mặt Trăng sánh với Mặt Trời 
Sao Hôm sánh với Sao Mai chằng chằng . 
 Mình ơi ! Có nhớ ta chăng ? 
Ta như Sao Vượt chờ trăng giữa trời . 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
1.Bài 1,2 
2.Bài 3 : Yêu thương 
 - Lời mở đầu “ Trèo lên  ngày ” -> 
 cách nói đưa đẩy , gợi cảm hứng . 
 - Lời than : 
 “Ai làm chua xót lòng này , khế ơi !” 
=> Lời than tha thiết , thấm thía , xót xa . 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
1.Bài 1,2 
Đại từ phiếm chỉ 
(cha mẹ , xhpk ) 
đau đớn 
ví như người bạn 
2.Bài 3: Yêu thương 
 - Hình ảnh : Mặt trăng , mặt trời , sao Hôm , sao Mai 
 -> nhấn mạnh thực tại cay đắng -> sự lỡ dở không thể hàn gắn . 
 - Câu “Ta như  trời ” 
 -> khẳng định sự chờ đợi mòn mỏi của nhân vật trữ tình . thể hiện vẻ đẹp tâm hồn ( thủy chung ). 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
1.Bài 1,2 
 Khăn thương nhớ ai , 
 Khăn rơi xuống đất . 
 Khăn thương nhớ ai , 
 Khăn vắt lên vai . 
 Khăn thương nhớ ai , 
 Khăn chùi nước mắt . 
 Đèn thương nhớ ai , 
 Mà đèn không tắt . 
 Mắt thương nhớ ai , 
 Mắt không ngủ yên . 
 Đêm qua em những lo phiền , 
 Lo vì một nỗi không yên một bề  
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
1.Bài 1,2 
2.Bài 3 
3.Bài 4 : Yêu thương 
 - Nhân vật trữ tình : 
 - Hình ảnh : 
 thương nhớ -> rơi 
 thương nhớ -> vắt lên vai 
 thương nhớ -> chùi nước mắt 
 -> không tắt 
 -> ngủ không yên 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
Đèn 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
1.Bài 1,2 
2.Bài 3 
Khăn 
cô gái . 
 Đèn 
 Mắt 
3.Bài 4 : Yêu thương 
 - Nghệ thuật : 
 + Nhân hóa , hoán dụ . 
 + Câu hỏi tu từ : liên tiếp hỏi khăn , đèn , mắt -> tự hỏi lòng mình . 
 + Lặp lại câu trước : khắc sâu nỗi nhớ . 
=> Tâm trạng khắc khoải không yên , nhớ thương mòn mỏi . 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
1.Bài 1,2 
2.Bài 3 
3.Bài 4 : Yêu thương 
 Hai câu cuối : 
 Tâm trạng : lo phiền 
 Đại từ : Em 
=> Lo phiền vì thương nhớ , lo lắng cho thân phận , hạnh phúc lứa đôi . 
CA DAO THAN THÂNYÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA 
I.TIỂU DẪN 
II.ĐỌC HIỂU 
Giải bày trực tiếp 
1.Bài 1,2 
2.Bài 3 
4.Bài 5 : Yêu thương 
 Ước gì sông rộng một gang 
 Bắc cầu dải yếm cho chàng sang chơi 
 - Nhân vật trữ tình : cô gái . 
 - Lời nói : “ Sông rộng một gang, bắc cầu dải yếm ” 
 -> tính chất phóng đại -> hóm hỉnh . 
CA DA