Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 31: Khái quát văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX

 phát triển. 
Giai đoạn 
Đặc 
điểm 
Thế kỉ X đến hết thế kỉ XIV 
Thế kỉ XV đến hết thế kỉ XVII 
Thế kỉ XVIII đến nửa đầu thế kỉ XIX 
Nửa cuối thế kỉ XIX 
Hoàn cảnh 
lịch sử 
Nội dung 
Nghệ thuật 
Tác giả, 
tác phẩm 
tiêu biểu 
Nhóm 1 
Nhóm 2 
Nhóm 3 
Nhóm 4 
Thảo luận nhóm: 
Nguyễn Trãi 
Nguyễn Khuyến 
Nguyễn Đình Chiểu 
Giai đoạn từ thế kỉ X đến thế kỉ XIV 
Hoàn cảnh 
 lịch sử 
Nội 
dung 
Nghệ thuật 
Tác giả, tác phẩm tiêu biểu 
- Đất nước độc lập, tự chủ . 
- Lập kì tích trong các cuộc kháng chiến . 
- Chế độ phong kiến phát triển . 
Nội dung yêu nước mang âm hưởng hào hùng . 
Phiên âm: 
Nam quốc sơn hà Nam đế cư,  
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư. 
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm, 
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư. 
Dịch thơ: 
Sông núi nước Nam, vua Nam ở 
Rành rành định phận ở sách trời. 
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm, 
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời. 
NAM QUỐC SƠN HÀ 
(Lý Thường Kiệt) 
Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng. 
 ( Hịch tướng sĩ - Trần Quốc Tuấn) 
Giai đoạn từ thế kỉ X đến thế kỉ XIV 
Hoàn cảnh 
 lịch sử 
Nội 
dung 
Nghệ thuật 
Tác giả, tác phẩm tiêu biểu 
- Đất nước độc lập, tự chủ . 
- Lập kì tích trong các cuộc kháng chiến . 
- Chế độ phong kiến phát triển . 
Nội dung yêu nước mang âm hưởng hào hùng . 
- Văn học chữ Hán có những thành tựu lớn. 
- Văn học chữ Nôm đặt những cơ sở đầu tiên. 
- Sông núi nước Nam - Lí Thường Kiệt 
- Hịch tướng sĩ - Trần Quốc Tuấn 
- Tỏ lòng - Phạm Ngũ Lão 
Giai đoạn từ thế kỉ XV đến thế kỉ XVII 
Hoàn cảnh 
 lịch sử 
Nội 
dung 
Nghệ thuật 
Tác giả, tác phẩm tiêu biểu 
- K háng chiến chống Minh thắng lợi . 
- Chế độ phong kiến cực thịnh ; sau đó có biểu hiện khủng hoảng . 
Tư tưởng yêu nước mang cảm hứng ngợi ca . 
- Phản ánh , phê phán hiện thực. 
Như nước Đại Việt ta từ trước, 
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu, 
Núi sông bờ cõi đã chia, 
Phong tục Bắc - Nam cũng khác. 
Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời xây nền độc lập, 
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương, 
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau, 
Song hào kiệt đời nào cũng có. 
 ( Đại cáo bình Ngô - Nguyễn Trãi) 
Giai đoạn từ thế kỉ XV đến thế kỉ XVII 
Hoàn cảnh 
 lịch sử 
Nội 
dung 
Nghệ thuật 
Tác giả, tác phẩm tiêu biểu 
- K háng chiến chống Minh thắng lợi . 
- Chế độ phong kiến cực thịnh ; sau đó có biểu hiện khủng hoảng . 
Tư tưởng yêu nước mang cảm hứng ngợi ca . 
- Phản ánh , phê phán hiện thực. 
- Văn học chữ Hán : thành tựu văn chính luận , văn xuôi tự sự . 
- Văn học chữ Nôm Việt hóa ; sáng tạo thể loại văn học dân tộc. 
- Bình Ngô đại cáo - Nguyễn Trãi 
- Bạch Vân quốc ngữ thi - Nguyễn Bỉnh Khiêm 
- Truyền kì mạn lục - Nguyễn Dữ 
Giai đoạn từ thế kỉ XVIII đến nửa đầu 
thế kỉ XIX 
Hoàn cảnh 
 lịch sử 
Nội 
dung 
Nghệ thuật 
Tác giả, tác phẩm tiêu biểu 
- Nội chiến phong kiến; p hong trào nông dân khởi nghĩa . 
- Chế độ phong kiến k hủng hoảng, suy thoái . 
Trào lưu nhân đạo chủ nghĩa 
- Các thành phần, thể loại văn học đều phát triển mạnh . 
- Văn học chữ Nôm ; những thể loại văn học dân tộc đạt thành tựu lớn . 
- Nguyễn Du 
- Hồ Xuân Hương 
- Bà Huyện Thanh Quan 
Giai đoạn 
nửa 
cuối 
thế 
kỉ 
XIX 
Hoàn cảnh 
 lịch sử 
Nội 
dung 
Nghệ thuật 
Tác giả, tác phẩm tiêu biểu 
- Thực dân Pháp xâm lược . 
- Xã hội thực dân nửa phong kiến . 
- Văn hóa phương Tây ảnh hưởng đến đời sống xã hội. 
- Văn học yêu nước mang âm hưởng bi tráng . 
- Tư tưởng canh tân đất nước. 
 Ngoài cật có một manh áo vải, nào đợi mang bao tấu, bầu ngòi; trong tay cầm một ngọn tầm vông, chi nài sắm dao tu, nón gõ. 
 Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia; gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan hai nọ. 
 Chi nhọc quan quản gióng trống kì trống giục, đạp rào lướt tới, coi giặc cũng như