Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 43: Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận - Nguyễn Thị Thu Hường

đ 
 Môc ®Ých lµ lµm ng ư­ êi ta tin t­ ư ëng vÒ nh÷ng ý kiÕn, nhËn xÐt cã ®Çy ®ñ c¨n cø tõ trong nh÷ng sù thËt hoÆc ch©n lÝ hiÓn nhiªn. 
e 
 Lµ dïng lÝ lÏ vµ chøng cø ®Ó g¹t bá nh÷ng quan ®iÓm, ý kiÕn sai lÖch hoÆc thiÕu chÝnh x¸c tõ ®ã nªu ý kiÕn ®óng cña m×nh ®Ó thuyÕt phôc ng ư ­êi nghe. 
LƯỢC ĐỒ TƯ DUY : 
II. LUYỆN TẬP  BÀI TẬP NHẬN DIỆN 1 
“Chớ tự kiêu tự đại. Tự kiêu tự đại là khờ dại . Vì mình hay còn nhiều người hay hơn mình. Mình giỏi, còn nhiều người giỏi hơn mình. Tự kiêu tự đại tức là thoái bộ. Sông to, bể rộng thì bao nhiêu nước cũng chứa được, vì độ lượng của nó rộng và sâu. Cái chén nhỏ, cái đĩa cạn thì một chút nước cũng đầy tràn, vì độ lượng nó hẹp nhỏ. Người mà tự kiêu tự mãn thì cũng như cái chén, cái đĩa cạn” 
(Hồ Chí Minh, Cần kiệm liêm chính) 
phân tích 
So sánh 
Thao tác lập luận 
2 
3 
4 
II. LUYỆN TẬP 
BÀI TẬP NHẬN DIỆN 2 
 Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa. 
 Về chính trị , chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào. 
Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết. 
 Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu. 
 Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân . 
 Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược . 
 Về kinh tế , chúng bóc lột dân ta đến xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều . Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu. 
 Chúng giữ độc quyền in giấy bạc , xuất cảng và nhập cảng. 
 Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí , làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng. 
 Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn 
 (Hồ Chí Minh, Tuyên ngôn Độc lập) 
1. BÀI TẬP NHẬN DIỆN 
Thảo luận nhóm : thảo luận 3 phút. 
 - Xác định các thao tác lập luận? 
 - Xác định thao tác lập luận chính? 
 - Các thao tác lập luận bổ trợ? 
 - Mục đích nghị luận? 
C¸c thao t¸c ® Ư­ îc sö dông trong ®o¹n v¨n 
1 
PHÂN TÍCH 
2 
CHỨNG MINH 
3 
BÁC BỎ 
MỤC ĐÍCH 
Chứng minh thực dân Pháp đã phản bội, chà đạp lên thành tựu tư tưởng của tổ tiên mình 
Bác bỏ luận điệu của Pháp là: tự do, bình đẳng, bác ái. 
Phân tích biểu hiện trên các phương diện: chính trị, kinh tế, giáo dục, xã hội, văn hóa. 
 - Làm lay động hàng triệu con tim. 
 - Khiến cho kẻ thù không thể chối cãi được. 
Môc ®Ých, t¸c dông cña viÖc kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong ®o¹n v¨n 
 TNĐL là nơi kết tinh vẻ đẹp tài năng cũng như tư tưởng, tình cảm của HCM. 
Vạch rõ âm mưu thâm độc, tố cáo tội ác của thực dân Pháp. 
MỤC ĐÍCH, 
TÁC DỤNG 
Nhận xét: 
Làm tăng sức thuyết phục, hấp dẫn; triển khai vấn đề có hiệu quả. 
Xuất phát từ yêu cầu và mục đích nghị luận để vận dụng. 
2 
1 
Chủ đề 1: Hiện tượng hút thuốc lá trong giới trẻ hiện nay? 
Chủ đề 2: “Gu” thưởng thức âm nhạc của đại bộ phận giới trẻ thời gian gần đây? 
 Viết đoạn văn nghị luận vận dụng kết hợp các thao tác lập luận (2 TTLL) về các chủ đề văn hóa – tinh thần của con người: 
HOẠT ĐỘNG NHÓM: 
Nhóm 1,3 : chủ đề 1. 
Nhóm 2,4 : chủ đề 2 
2. BÀI TẬP VẬN DỤNG: (Câu 3 – SGK trang175) 
TÁC HẠI CỦA VIỆC HÚT THUỐC LÁ 
ÔN DỊCH THUỐC LÁ Nguyễn Khắc Viện 
Có người bảo: Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi! 
 Xin đáp lại : Hút thuốc là quyền của anh, nhưng anh không có quyền đầu độc những người ở gần anh. Anh uống rượu say mèm, anh làm anh chịu, nhưng hút thuốc thì người gần anh cũng hít phải luồng khói độc . Điều này hàng nghìn công trình nghiên cứu đã chứng minh rất rõ. 
 Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc cũng bị nhiễm độc, cũng đau tim mạch, viêm phế quản, cũng bị ung thư . Anh có