Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 61: Vợ nhặt (Kim Lân)

“thị rách quá, áo quần tả tơi như tổ đỉa, thị gầy sọp hẳn đi, trên cái khuôn mặt lưỡi cày xám xịt chỉ còn thấy hai con mắt”. 
 - Bỏ qua sĩ diện, thị theo không Tràng về làm vợ. 
 Thân phận rẻ rúng, cảnh ngộ đáng thương, tội nghiệp . 
2.2. Nhân vật người vợ nhặt 
b. Tính cách, phẩm chất: 
 * T rước khi làm vợ Tràng : 
 - Lần đầu gặp Tràng: 
+ Ngồi lẫn trong đám con gái chờ nhặt hạt rơi hạt vãi trước cổng chợ tỉnh. 
+ Khi nghe Tràng hò một câu chơi cho đỡ nhọc, thị: 
•	 “ton ton chạy lại đẩy xe cho Tràng” 
• 	“liếc mắt, cười tít” 
- Lần gặp thứ hai: 
+ Thị “sầm sập chạy tới”, “sưng sỉa nói”, “đứng cong cớn” 
+ Thị chủ động đòi ăn: “Có ăn gì thì ăn, chả ăn giầu” 
+ Khi được ăn: 
•	 “Hai con mắt trũng hoáy của thị tức thì sáng lên” 
•	“thị ngồi sà xuống ăn thật” 
•	 “Thị cắm đầu ăn một chặp bốn bát bánh đúc liền chẳng chuyện trò gì”. 
•	“Ăn xong thị cầm dọc đôi đũa quệt ngang miệng, thở: Hà, ngon!” 
+ Quyết định theo Tràng về làm vợ chỉ với một câu nói đùa. 
Thị táo bạo, đanh đá, chua ngoa, kém duyên , liều lĩnh. 
2.2. Nhân vật người vợ nhặt 
b. Tính cách, phẩm chất: 
 * T rước khi làm vợ Tràng : 
 - Lần đầu gặp Tràng 
- Lần gặp thứ hai 
Thị táo bạo, đanh đá, chua ngoa, kém duyên , liều lĩnh. 
=> Cái đói có thể làm tàn hại dung nhan, làm mất đi s ĩ diện nhưng không làm mất đi khát vọng sống của thị . 
* Khi thị trở thành vợ Tràng: 
- Trên đường về nhà chồng: 
+ Thị “đi sau hắn chừng ba bốn bước đầu hơi cúi xuống , cái nón rách tàng nghiêng nghiêng che khuất đi nửa khuôn mặt. Thị có vẻ rón rén, e thẹn ” 
+ Trước cái nhìn săm soi và những lời bông đùa, chòng ghẹo của người dân ngụ cư, thị: 
“có vẻ khó chịunhíu đôi lông màyxóc lại tà áo” 
“ thị càng ngượng nghịu, chân nọ bước díu cả vào chân kia” 
Ý thức về thân phận là người vợ theo không. 
* Khi thị trở thành vợ Tràng: 
Trên đường về nhà chồng: Ý thức về thân phận là người vợ theo không. 
- Về đến nhà chồng: Nhìn thấy “ngôi nhà vắng teo đứng rúm ró trên mảnh vườn mọc lổn nhổn những búi cỏ dại ” , thị “nén một tiếng thở dài”. 
 Tuy thất vọng nhưng thấu hiểu, cảm thông cho gia cảnh nhà chồng. 
* Khi thị trở thành vợ Tràng: 
Trên đường về nhà chồng: Ý thức về thân phận là người vợ theo không. 
- Về đến nhà chồng: Tuy thất vọng nhưng thấu hiểu, cảm thông cho gia cảnh nhà chồng. 
- Vào trong nhà: 
+ Thị dè dặt “ngồi mớm xuống mép giường” 
+ Thị cung kính, lễ phép chào bà cụ Tứ (chào đến hai lần). 
+ Khi Tràng thưa chuyện với mẹ, thị chỉ biết “đứng vân vê tà áo đã rách bợt”. 
 Là nàng dâu biết giữ ý tứ, khiêm nhường, mực thước . 
* Khi thị trở thành vợ Tràng: 
Trên đường về nhà chồng: Ý thức về thân phận là người vợ theo không. 
- Về đến nhà chồng: Tuy thất vọng nhưng thấu hiểu, cảm thông cho gia cảnh nhà chồng. 
- Vào trong nhà: Là nàng dâu biết giữ ý tứ, khiêm nhường, mực thước . 
- Buổi sáng hôm sau: 
+ Thị dậy rất sớm cùng mẹ chồng dọn dẹp, thu vén nhà cửa sạch sẽ. 
 + “là người đàn bà hiền hậu, đúng mực không còn vẻ gì chao chát, chỏng lỏn như những lần Tràng gặp ở ngoài tỉnh” . 
 Là một người phụ nữ hiền hậu, nết na, đảm đang. 
* Khi thị trở thành vợ Tràng: 
Trên đường về nhà chồng: Ý thức về thân phận là người vợ theo không. 
- Về đến nhà chồng: Tuy thất vọng nhưng thấu hiểu, cảm thông cho gia cảnh nhà chồng. 
- Vào trong nhà: Là nàng dâu biết giữ ý tứ, khiêm nhường, mực thước . 
- Buổi sáng hôm sau: Là một người phụ nữ hiền hậu, nết na, đảm đang. 
- Trong bữa ăn sáng: 
+ Dù bữa ăn chỉ có “Niêu cháo lõng bõng, mỗi người được có lưng hai bát đã hết nhẵn” , lại phải ăn cháo cám, “hai con mắt thị tối lại” nhưng thị vẫn “điềm nhiên và vào miệng”. 
+ Thị đã đem thông tin mới mẻ về thời cuộc, về cách mạng cho mẹ con Tràng. 
 Là người có lòng ham sống mãnh liệt, người truyền sinh khí, niềm tin, hi vọng cho cả gia đình trong hoàn cảnh khốn cùng. 
* Khi thị trở thành vợ Tràng: 
Trên đường về nhà chồng: Ý thức về thân phận là người vợ theo không. 
- Về đến nhà chồng: Tuy thất vọng nhưng thấu hiểu, cảm thông cho gia cảnh nh