Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 (Sách Cánh diều) - Bài 6: Thực hành tiếng Việt - Mở rộng chủ ngữ

ai thành phần chính của câu; chỉ sự vật, hiện tượng có hoạt động, trạng thái, đặc điểm nêu ở vị ngữ 
Trả lời cho câu hỏi Ai? Con gì? Cái gì? 
Chủ ngữ thường được biểu hiện bằng danh từ, đại từ. Câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ. 
Để phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm, thái độ của người viết, người nói, chủ ngữ là danh từ thường được mở rộng thành cụm danh từ 
DT, ĐT, TT khi làm chủ ngữ có thể mở rộng thành C DT, CĐT, CTT bao gồm DT, ĐT, TT làm thành tố chính (trung tâm) và một số thành tố phụ đứng trước hoặc sau trung tâm. 
SƠ ĐỒ MỞ RỘNG CN 
CN 
CỤM C-V 
C DT, CĐT, CTT 
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT : MỞ RỘNG CHỦ NGỮ 
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT : MỞ RỘNG CHỦ NGỮ 
I. LÝ THUYẾT 
1. Từ ghép, từ láy 
2. Thành ngữ 
3. Mở rộng chủ ngữ 
- Chủ ngữ là một trong hai thành phần chính của câu; chỉ sự vật, hiện tượng có hoạt động, trạng thái, đặc điểm nêu ở vị ngữ; trả lời cho câu hỏi Ai? Con gì? Cái gì? Chủ ngữ thường được biểu hiện bằng danh từ, đại từ. Câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ. 
- Để phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm , thái độ của người viết, người nói, chủ ngữ là sanh từ thường được mở rộng thành cụm danh từ, tức là cụm từ có từ làm thành tố chính và một số thành tố phụ. 
II. LUYỆN TẬP 
Bài 1+2 
Xác định từ ghép, từ láy 
+ Từ ghép: mẫm bóng, lợi hại 
+ Từ láy: hủn hoẳn, phành phạch, giòn giã 
+ Tác dụng: Hai từ mẫm bóng, hủn hoẳn diễn tả nét khác biệt về ngoại hình của Dế Mèn ở hai thời điểm. Nếu lúc nhỏ đôi cảnh ngắn ngủn, xấu xí đến khó coi thì nhờ ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực mà trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng, đáng yêu. 
Bài 3 
- Thành ngữ có sẵn: Chết thẳng cẳng, vái cả hai tay 
- Khác nhau 
+ Thành ngữ  "chết ngay đuôi, vái cả sáu tay "  sử dụng các bộ phận đuôi và 6 tay thay vì các bộ phận cẳng và 2 tay ở thành ngữ  "chết thẳng cẳng, vái cả hai tay" 
+ Thành ngữ  "chết ngay đuôi, vái cả sáu tay "   phù hợp hơn với loài dễ, vì loài dế khác với con người, đặc tính của chúng là có đuôi và có 6 chân 
- Tác dụng: làm cho cách diễn đạt cô đọng, hàm súc, có tính hình tượng, giàu sức biểu cảm. 
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT : MỞ RỘNG CHỦ NGỮ 
I. LÝ THUYẾT 
1. Từ ghép, từ láy 
2. Thành ngữ 
3. Mở rộng chủ ngữ 
- Chủ ngữ là một trong hai thành phần chính của câu; chỉ sự vật, hiện tượng có hoạt động, trạng thái, đặc điểm nêu ở vị ngữ; trả lời cho câu hỏi Ai? Con gì? Cái gì? Chủ ngữ thường được biểu hiện bằng danh từ, đại từ. Câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ. 
- Để phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm , thái độ của người viết, người nói, chủ ngữ là sanh từ thường được mở rộng thành cụm danh từ, tức là cụm từ có từ làm thành tố chính và một số thành tố phụ. 
II. LUYỆN TẬP 
Bài 4+5 
- Xác định chủ ngữ 
a. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo 
b. Những gã xốc nổi 
c. Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hang 
- Cấu tạo của các chủ ngữ trên 
Thành phần trước 
Thành phần trung tâm 
Thành phần sau 
=> Tác dụng của việc mở rộng chủ ngữ để phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm, thái độ của người viết (người nói) 
những 
những 
hàng ngàn 
rất nhiều 
cái vuốt 
gã 
ngọn nến 
bức tranh 
ở chân, ở khoeo 
xốc nổi 
sáng rực, lấp lánh trên cành cây xanh tươi 
màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng 
Bài 1+2 
Bài 3 
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT : MỞ RỘNG CHỦ NGỮ 
I. LÝ THUYẾT 
1. Từ ghép, từ láy 
2. Thành ngữ 
3. Mở rộng chủ ngữ 
- Chủ ngữ là một trong hai thành phần chính của câu; chỉ sự vật, hiện tượng có hoạt động, trạng thái, đặc điểm nêu ở vị ngữ; trả lời cho câu hỏi Ai? Con gì? Cái gì? Chủ ngữ thường được biểu hiện bằng danh từ, đại từ. Câu có thể có một hoặc nhiều chủ ngữ. 
- Để phản ánh đầy đủ hiện thực khách quan và biểu thị tình cảm , thái độ của người viết, người nói, chủ ngữ là sanh từ thường được mở rộng thành cụm danh từ, tức là cụm từ có từ làm thành tố chính và một số thành tố