Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 33+34: Ngôi kể trong văn tự sự - Hoàng Thị Hà

 con chim sẻ , với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn . Em bé nhờ cha lấy cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả , bảo : 
 - Ông cầm lấy cái kim này về tâu đức vua rèn cho tôi thành một con dao để tôi xẻ thịt chim . 
 Vua nghe nói , từ đó mới phục hẳn . 
 ( Em bé thông minh ) 
Người kể gọi tên các nhân vật là gì? 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
Đoạn 
Ngôi kể 
Dấu hiệu 
Tác dụng 
Kết luận 
1 
Người kể gọi tên nhân vật là : vua , thằng bé , cha con, sứ giả , chim sẻ , họ , sứ nhà vua , em bé 
Khi ấy người kể ở đâu? 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
Đoạn 
Ngôi kể 
Dấu hiệu 
Tác dụng 
Kết luận 
1 
- Người kể gọi tên nhân vật là : vua , thằng bé , cha con, sứ giả , chim sẻ , họ , sứ nhà vua , em bé . 
- Người kể giấu mình đi . 
Với dấu hiệu này người kể ở ngôi thứ mấy? 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
Đoạn 
Ngôi kể 
Dấu hiệu 
Tác dụng 
Kết luận 
1 
3 
- Người kể gọi tên nhân vật là : vua , thằng bé , cha con, sứ giả , chim sẻ , họ , sứ nhà vua , em bé . 
- Người kể giấu mình đi . 
 Với cách kể sử dụng ngôi thứ 3 này người kể có thể kể những gì? 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
Đoạn 
Ngôi kể 
Dấu hiệu 
Tác dụng 
Kết luận 
1 
3 
- Người kể gọi tên nhân vật là : vua , thằng bé , cha con, sứ giả , chim sẻ , họ , sứ nhà vua , em bé . 
- Người kể giấu mình đi . 
Người kể có thể kể linh hoạt , tự do, khách quan những gì diễn ra với nhân vật . 
 Từ việc tìm hiểu đoạn văn có dấu hiệu & tác dụng như vậy hãy rút ra kết luận ngôi kể thứ 3 có đặc điểm gì? 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
Đoạn 
Ngôi kể 
Dấu hiệu 
Tác dụng 
Kết luận 
1 
3 
- Người kể gọi tên nhân vật là : vua , thằng bé , cha con, sứ giả , chim sẻ , họ , sứ nhà vua , em bé . 
- Người kể giấu mình đi . 
Người kể có thể kể linh hoạt , tự do, khách quan những gì diễn ra với nhân vật . 
KL1: 
- Người kể dấu mình . 
- Gọi tên nhân vật bằng tên của chúng . 
- Người kể có thể kể linh hoạt , tự do những gì diễn ra với nhân vật . 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
I- Ngôi kể & vai trò của ngôi kể 
1-Khái niệm ngôi kể 
Là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi kể chuyện 
2-Vai trò của ngôi kể 
Dẫn dắt câu chuyện giúp người đọc nắm được nội dung & hiểu được chủ đề của câu chuyện 
II- Các loại ngôi kể 
1-Xét ví dụ : 
* đoạn văn 1 
Bảng tìm hiểu ví dụ 
* đoạn văn 2 
Đoạn 2 : 
 Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm . Chẳng bao lâu , tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng . Đôi càng tôi mẫm bóng . Những cái vuốt ở chân , ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt . Thỉnh thoảng , muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt , tôi co cẳng lên , đạp phanh phách vào các ngọn cỏ . Những ngọn cỏ gãy rạp , y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi , trước kia ngắn hủn hoẳn , bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi . Mỗi khi tôi vũ lên , đã nghe tiếng phành phạch giòn giã . 
 ( Tô Hoài , Dế Mèn phiêu lưu kí ) 
 Đoạn văn 2 kể theo ngôi thứ mấy? 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
Đoạn 
Ngôi kể 
Dấu hiệu 
Tác dụng 
Kết luận 
1 
3 
- Người kể gọi tên nhân vật là : vua , thằng bé , cha con, sứ giả , chim sẻ , họ , sứ nhà vua , em bé . 
- Người kể giấu mình đi . 
Người kể có thể kể linh hoạt , tự do, khách quan những gì diễn ra với nhân vật . 
KL1: 
- Người kể dấu mình . 
- Gọi tên nhân vật bằng tên của chúng . 
- Người kể có thể kể linh hoạt , tự do những gì diễn ra với nhân vật . 
2 
1 
 Trong đoạn văn này người kể tự xưng mình là gì? 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
Đoạn 
Ngôi kể 
Dấu hiệu 
Tác dụng 
Kết luận 
1 
3 
- Người kể gọi tên nhân vật là : vua , thằng bé , cha con, sứ giả , chim sẻ , họ , sứ nhà vua , em bé . 
- Người kể giấu mình đi . 
Người kể có thể kể linh hoạt , tự do, khách quan những gì diễn ra với nhân vật . 
KL1: 
- Người kể dấu mình . 
- Gọi tên nhân vật bằng tên của chúng . 
- Người kể có thể kể linh hoạt , tự do những gì diễn ra với nhân vật . 
2 
1 
Người kể xưng mình là “ tôi ” 
...ủ quan . 
KL3: Người kể xưng “ tôi ” trong tác phẩm không nhất thiết là chính tác giả . 
Đoạn 2 : 
 Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm . Chẳng bao lâu , tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng . Đôi càng tôi mẫm bóng . Những cái vuốt ở chân , ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt . Thỉnh thoảng , muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt , tôi co cẳng lên , đạp phanh phách vào các ngọn cỏ . Những ngọn cỏ gãy rạp , y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi , trước kia ngắn hủn hoẳn , bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi . Mỗi khi tôi vũ lên , đã nghe tiếng phành phạch giòn giã . 
 ( Tô Hoài , Dế Mèn phiêu lưu kí ) 
Thay đổi ngôi kể đoạn văn 2 thành ngôi kể thứ 3? 
 Thay đổi ngôi 3 đoạn văn 1 thành ngôi kể thứ nhất ? 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
Đoạn 1 : Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh lỗi lạc . Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa . Qua hôm sau , khi hai cha con đang ăn cơm ở công quán , bỗng có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ , với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn . Em bé nhờ cha lấy cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả , bảo : 
 - Ông cầm lấy cái kim này về tâu đức vua rèn cho tôi thành một con dao để tôi xẻ thịt chim . 
 Vua nghe nói , từ đó mới phục hẳn . 
 ( Em bé thông minh ) 
 Không nên đổi vì nếu đổi thì phải cấu tạo lại hầu như cả đoạn văn phá vỡ cách kể ban đầu & nội dung chuyện cũng phải thêm bớt phù hợp với cách kể mới . 
 Từ việc thay đổi ngôi kể ở 2 đoạn văn hãy cho biết khi kể chuyện chúng ta phải làm gì để lời kể của mình được hấp dẫn ? 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
I- Ngôi kể & vai trò của ngôi kể 
1-Khái niệm ngôi kể 
Là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi kể chuyện 
2-Vai trò của ngôi kể 
Dẫn dắt câu chuyện giúp người đọc nắm được nội dung & hiểu được chủ đề của câu chuyện 
II- Các loại ngôi kể 
1-Xét ví dụ : 
* đoạn văn 1 
Bảng tìm hiểu ví dụ 
* đoạn văn 2 
2-Ghi nhớ - SGK trang 89 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
Đoạn 
Ngôi kể 
Dấu hiệu 
Tác dụng 
Kết luận 
1 
3 
- Người kể gọi tên nhân vật là : vua , thằng bé , cha con, sứ giả , chim sẻ , họ , sứ nhà vua , em bé . 
Người kể có thể kể linh hoạt , tự do, khách quan những gì diễn ra với nhà vua , với em bé . 
KL1: 
- Người kể giấu mình . 
- Người kể giấu mình đi . 
- Có tính khách quan . 
- Gọi tên nhân vật bằng tên của chúng . 
- Người kể có thể kể linh hoạt , tự do những gì diễn ra với nhân vật . 
2 
1 
- Người kể xưng mình là “ tôi ” ( Mèn ). 
Người kể có thể kể trực tiếp những gì mình đã trải qua, mình thấy . 
KL2: 
- Người kể hiện diện , xưng tôi . 
- Kể trực tiếp những gì mình nghe , mình thấy , mình trải qua, nói ra cảm tưởng , ý nghĩ của mình . 
- Có tính chủ quan . 
- Người kể hiện diện trong câu chuyện . 
- ” Tôi ” không phải là tác giả Tô Hoài 
KL3: Người kể xưng “ tôi ” trong tác phẩm không nhất thiết là chính tác giả . 
KL4: Người kẻ có thể tự do lựa chọn ngôi kể thích hợp . 
* Thay đổi ngôi kể đoạn 2 thành ngôi thứ 3. 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
I- Ngôi kể & vai trò của ngôi kể 
1-Khái niệm ngôi kể 
Là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi kể chuyện 
2-Vai trò của ngôi kể 
Dẫn dắt câu chuyện giúp người đọc nắm được nội dung & hiểu được chủ đề của câu chuyện 
II- Các loại ngôi kể 
1-Xét ví dụ :* đoạn văn 1 
Bảng tìm hiểu ví dụ 
* đoạn văn 2 
2-Ghi nhớ - SGK trang 89 
III- Luyện tập : Bài tập 1 
Tôi sinh ra và lớn lên ở một vùng ven biển . Tôi không còn nhớ mặt bố tôi ra sao nữa vì bố tôi mất sớm . 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
I- Ngôi kể & vai trò của ngôi kể 
1-Khái niệm ngôi kể 
Là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi kể chuyện 
2-Vai trò của ngôi kể 
Dẫn dắt câu chuyện giúp người đọc nắm được nội dung & hiểu được chủ đề của câu chuyện 
II- Các loại ngôi kể 
1-Xét ví dụ :* đoạn văn 1 
Bảng tìm hiểu ví dụ 
* đoạn văn 2 
2-Ghi nhớ - SGK trang 89 
III- Luyện tập : 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
I- Ngôi kể & vai trò của ngôi kể 
II- Các loại ngôi kể 
III- Luyện tập : 
Bài tập 1 
a- Tôi sinh ra và lớn lên ở một vùng ven biển . Tôi không còn nhớ mặt bố tôi ra sao nữa vì bố tôi mất sớm . 
b-Năm tháng trôi qua, Mã Lương không ngừng học vẽ . 
c-Xuân đang trên đường về nhà . Sao hôm nay mình lại không tự kìm chế được và đã mắng các em học sinh . 
Em hãy xác định ngôi kể trong 3 đoạn văn trên ? 
Bài 2 : Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn thành ngôi thứ ba và nhận xét . 
 Ngày nào cũng vậy , suốt buổi tôi chui vào trong cùng hang, hì hục đào đất để khoét một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ sang trọng . Rồi cũng lo xa như các cụ già trong họ hàng dế , tôi đào hang sâu sang hai ngả làm những con đường tắt , những cửa sau , những ngách thượng , phòng khi gặp việc nguy hiểm , có thể thoát thân ra lối khác . 
 ( Tô Hoài , Dế Mèn phiêu lưu kí ) 
Tiết 33-34: NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ 
I- Ngôi kể & vai trò của ngôi kể 
II- Các loại ngôi kể 
III- Luyện tập : 
Bài tập 1 
Bài 2 : Thay đổi ngôi kể trong