Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 122: Nói với con - Nguyễn Văn Phương

®Ñp nhÊt trªn ®êi” 
 ND: Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån 
P2: TiÕp theo -> phong tôc. 
 ND: Søc sèng bÒn bØ cña quª h­¬ng. 
P3: Cßn l¹i. 
 ND: Lêi dÆn dß cña ng­êi cha 
- ThÓ th¬: Tù do 
- Ph­¬ng thøc: BiÓu c¶m 
- Bè côc 
-> Bè côc l« gic, chÆt chÏ 
Nguyễn Phương - Hưng Yên 
II. PHÂN TÍCH 
1). Nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån 
Ch©n ph¶i b­íc tíi cha 
Ch©n tr¸i b­íc tíi mÑ 
Mét b­íc ch¹m tiÕng nãi 
Hai b­íc tíi tiÕng c­êi 
NT: §iÖp tõ, ®iÖp l¹i cÊu tróc c©u, h×nh ¶nh méc m¹c, c¸ch diÔn ®¹t chÊt ph¸c 
- H×nh ¶nh cô thÓ, c¸ch diÔn ®¹t d­êng nh­ v« lý song l¹i t¹o ra sù ®éc ®¸o, ®Æc s¾c trong t­ duy vµ c¸ch diÔn ®¹t ng­êi miÒn nói 
=> T¹o kh«ng khÝ gia ®×nh ®Çm Êm, quÊn quýt. 
Nguyễn Phương - Hưng Yên 
Cha mÑ m·i nhí vÒ ngµy c­íi 
Ngµy ®Çu tiªn ®Ñp nhÊt trªn ®êi 
- Cha mÑ m·i th­¬ng yªu nhau -> Cuéc sèng gia ®×nh thËt h¹nh phóc. 
=> T¹o mét kh«ng gian gia ®×nh ®Çm Êm víi ®øa trÎ lÉm chÉm tËp ®i, tËp nãi , đang lín lªn tõng ngµy trong t×nh yªu th­¬ng, trong sù n©ng ®ãn vµ mong chê cña cha mÑ. 
Nguyễn Phương - Hưng Yên 
“Ng­êi ®ång m×nh yªu l¾m con ¬i” 
-> C¸ch nãi méc m¹c mang tÝnh ®Þa ph­¬ng cña ng­êi d©n téc . 
=> T×nh c¶m quª h­¬ng hiÖn lªn s©u s¾c qua c¸ch gäi yªu th­¬ng, ph¶i lµ ng­êi cã t×nh yªu s©u ®Ëm víi quª h­¬ng míi cÊt lªn tiÕng gäi thiÕt tha nh­ thÕ. 
§an lê cµi nan hoa 
V¸ch nhµ ken c©u h¸t 
Nt: Èn dô chuyÓn ®æi c¶m gi¸c, c¸c ®éng tõ: cµi, ken 
=> Cuéc sèng lao ®éng cÇn cï, t­¬i vui, trong kh«ng gian Êm nång, víi nh÷ng ®iÖu h¸t then h¸t l­în, ngoµi ra cßn thÓ hiÖn sù g¾n bã, quÊn quýt trong lao ®éng, lµm ¨n cña ®ång bµo quª h­¬ng. 
-> Con dÇn kh«n lín, tr­ëng thµnh trong cuéc sèng lao ®éng, trong nghÜa t×nh s©u nÆng cña quª h­¬ng. 
Nguyễn Phương - Hưng Yên 
 Rõng cho hoa 
 Con ®­êng cho nh÷ng tÊm lßng 
-> Rõng nói quª h­¬ng thËt th¬ méng vµ nghÜa t×nh. VÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn kh«ng chØ lµ ë mµu s¾c, c¸i ta nh×n thÊy mµ cßn lµ c¶ “tÊm lßng”: ®ã lµ sù che chë, nu«i d­ìng con ng­êi c¶ vÒ t©m hån, lèi sèng. 
* Con sinh ra lín lªn trong lµ nhê t×nh yªu th­¬ng ®ïm bäc cña cha mÑ, gia ®×nh, sù trë che cña quª h­¬ng, cña thiªn nhiªn nói rõng 
Nguyễn Phương - Hưng Yên 
2. Søc sèng bÒn bØ cña quª h­¬ng. 
“Ng­êi ®ång m×nh th­¬ng l¾m con ¬i ” 
NT: §iÖp cÊu tróc 
-> NhÊn m¹nh vµo c¸ch gäi yªu th­¬ng. NÕu tr­íc lµ yªu th× giê ®©y lµ th­¬ng. Mét t×nh c¶m s©u ®Ëm dµnh cho ng­êi ®ång m×nh 
 “ Cao ®o nçi buån. 
Xa nu«i chÝ lín” 
- LÊy cao, xa, lÊy kho¶ng c¸ch kh«ng gian ®Ó ®o t©m hån cña con ng­êi. 
- §©y lµ c¸ch nãi ®Æc tr­ng mang ®Ëm chÊt cña ng­êi d©n téc 
-> Con ng­êi hiÖn ra s¸nh víi nói rõng, hiªn ngang lín lao 
Nguyễn Phương - Hưng Yên 
“Sèng trªn ®¸ kh«ng chª ®¸ gËp ghÒnh. 
Sèng trong thung kh«ng chª thung nghÌo ®ãi” 
NT: ®iÖp tõ, tõ gîi t¶, 
-> Sù g¾n bã víi quª h­¬ng céng ®ång, dï quª h­¬ng cßn thiÕu thèn khã kh¨n nh­ng con ng­êi vÉn g¾n bã chÆt chÏ víi quª h­¬ng kh«ng quay l­ng ph¶n béi quª h­¬ng 
Nguyễn Phương - Hưng Yên 
Sèng nh­ s«ng nh­ suèi. 
Lªn th¸c xuèng ghÒnh. 
Kh«ng lo cùc nhäc 
- NT: So s¸nh, Sö dông thµnh ng÷ 
=> Søc sèng thËt m¹nh mÏ m·nh liÖt, kh«ng g× ng¨n c¶n næi, ®ã lµ ý trÝ tù c­êng rÊt cao cña ng­êi ®ång m×nh 
- Mong muèn cña ng­êi cha : con ph¶i cã nghÜa t×nh chung thuû víi quª h­¬ng, biÕt chÊp nhËn vµ v­ît qua gian nan thö th¸ch b»ng ý chÝ vµ b»ng niÒm tin cña m×nh 
Nguyễn Phương - Hưng Yên 
“Ng­êi ®ång m×nh th« s¬ da thÞt 
Ch¼ng mÊy ai nhá bÐ ®©u con” 
-NT: Èn dô, ®èi lËp, méc m¹c giÇu h×nh ¶nh 
=> Ng­êi ®ång m×nh dÉu bªn ngoµi cã thÓ cßn th« s¬, hoang d· nh­ng l¹i chøa ®ùng mét t©m hån lín lao, giÇu ý chÝ 
“Ng­êi ®ång m×nh biÕt tù ®ôc ®¸ kª cao quª h­¬ng 
Cßn quª h­¬ng th× lµm phong tôc” 
NT: Èn dô, Giäng ®iÖu, giÇu h×nh ¶nh 
-> Giäng ®iÖu khi m¹nh mÏ khi nhÑ nhµng, c¸ch nãi méc m¹c cã søc kh¸i qu¸t. ChÝnh con ng­êi ®· dùng x©y quª h­¬ng, t«n thªm vÎ ®Ñp cho quª h­¬ng vµ quª h­¬ng còng lµ ®iÓm tùa tinh thÇn cho con ng­êi 
* Ng­êi cha mong muèn con biÕt tù hµo vÒ truyÒn thèng quª h­¬ng