Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 51: Văn bản "Đoàn thuyền đánh cá" (Huy Cận)

át rằng : cá bạc biển Đông lặng, 
Cá thu biển Đông như đoàn thoi 
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng. 
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi 
M ặt tr ời xu ống bi ển nh ư h òn l ửa. 
Sóng đã cài then, đêm sập cửa. 
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi. 
Câu hát căng buồm cùng gió khơi. 
Thuyền ta lái gió với buồm trăng 
Lướt giữa mây cao với biển bằng, 
Ra đậu dặm xa dò bụng biển, 
Dàn đan thế trận lưới vây giăng. 
Cá nhụ cá chim cùng cá đé, 
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, 
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé. 
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. 
Ta hát bài ca gọi cá vào, 
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao. 
Biển cho ta cá như lòng mẹ 
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. 
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng, 
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng. 
Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông, 
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng. 
Câu hát căng buồm với gió khơi, 
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời. 
Mặt trời đội biển nhô màu mới, 
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi . 
T ìm hiểu chung 
1. Tác giả 
2. Tác phẩm 
3. Đọc 
4. Chú thích 
Tiết 51: VĂN BẢN : ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ 
	( HUY CẬN) 
Từ ngữ 
Hình ảnh 
Nghĩa 
Cá bạc 
Cá song 
Cá đé 
Cá chim 
Cá nhụ 
Cá thu 
Loài cá cùng họ với cá thu , thân và má có v ả y nhỏ , màu trắng nhạt . 
Loài cá biển sống ở tầng mặt nước , thân dẹt hình thoi . 
Loài cá mình dẹt , v ây lớn . 
Còn gọi là cá b ẹ , cùng họ với cá trích nhưng lớn hơn . 
Thân dài , hơi dẹt . 
Sống ở gần bờ , thân dày và dài , có nhiều vạch dọc thân hoặc các chấm màu đen và hồng 
Tiết 51 
Bài : ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ 
 - Huy Cận 
I.Giới thiệu chung 
1.Tác gia ̉ 
2.Tác phẩm 
II.Đọc – hiểu văn bản 
1.Đọc – chu ́ thích(sgk ) 
2.Bố cục : 3 đoạn 
Đoạn 1:2 khô ̉ thơ đầu -> cảnh đoàn thuyền ra khơi 
Đoạn 2:4 khô ̉ tiếp theo -> cảnh hoạt động của thuyền đánh cá 
Đoạn 3: khô ̉ cuối -> cảnh đoàn thuyền trơ ̉ vê ̀ 
® oµn thuyÒn ®¸ nh c¸ 
Hát rằng : cá bạc biển Đông lặng, 
Cá thu biển Đông như đoàn thoi 
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng. 
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi 
M ặt tr ời xu ống bi ển nh ư h òn l ửa. 
Sóng đã cài then, đêm sập cửa. 
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi. 
Câu hát căng buồm cùng gió khơi. 
Thuyền ta lái gió với buồm trăng 
Lướt giữa mây cao với biển bằng, 
Ra đậu dặm xa dò bụng biển, 
Dàn đan thế trận lưới vây giăng. 
Cá nhụ cá chim cùng cá đé, 
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng, 
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé. 
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long. 
Ta hát bài ca gọi cá vào, 
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao. 
Biển cho ta cá như lòng mẹ 
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào. 
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng, 
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng. 
Vẩy bạc đuôi vàng loé rạng đông, 
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng. 
Câu hát căng buồm với gió khơi, 
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời. 
Mặt trời đội biển nhô màu mới, 
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi . 
C ảnh đ o àn thuy ền đánh ca ra kh ơ i 
C ảnh ho ạt động c ủa đ o àn thuy ề n đánh c á 
C ảnh c ảnh đ o àn thuyền tr ở v ề 
Tiết 51: VĂN BẢN : ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ 
	( HUY CẬN) 
T ìm hiểu chung 
1. Tác giả 
2. Tác phẩm 
3. Đọc 
4. Chú thích 
5. Bố cục : 
3 phần : Phần 1: Hai khổ thơ đầu -> cảnh đoàn thuyền ra khơi 
	 Phần 2: Bốn khổ tiếp theo -> cảnh đánh cá trên biển 
	 Phần 3: khổ cuối -> Cảnh đoàn thuyền trở về 
6. Đại ý: 
Bài thơ miêu tả một chuyến ra khơi đánh cá của người dân chài vùng biển Quảng Ninh trong âm hưỡng tiếng hát lạc quan của người lao động làm chủ biển khơi . 
Quan sát bức tranh va ̀ cho biết 
đoàn thuyền ra khơi vào thời điểm nào ? 
Tiết 51: VĂN BẢN : ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ 
	( HUY CẬN) 
- Thời điểm : Hoàng hôn - mặt trời như đi về với biển cả 
- Nghệ thuật : So sánh , nhân hoá , liên tưởng , tưởng tượng độc đáo 
- Thiên nhiên : Mặt trời như một “ hòn lửa ” đỏ rực từ từ lặn xuống biển để lại ánh sáng rực rỡ , huy hoàng . Vũ trụ như một ngôi nhà khổng lồ mà màn đêm là cánh cửa và những con sóng là then cài . 
1. Cảnh ra khơi đánh cá 
II. Ph â n t ích : 
Tác giả sử dụng biện pháp