Bài giảng Vật lý Lớp 11 - Bài 9: Định luật Ôm cho toàn mạch

ơng pháp năng lư ợ ng. - Phương pháp th ự c nghiệm 
I. Định luật Ôm đối với toàn mạch. 
+ Xét mạch điện như hình vẽ: Nguồn điện 
 cĩ sđđ E điện trở trong r , mạch ngồi cĩ điện trở R N , xét trong thời gian t , dịng điện trong mach I. 
BÀI 9-ĐỊNH LUẬT ƠM ĐỐI VỚI TỒN MẠCH 
1- Mạch điện cĩ nguồn điện: 
Cơng mà nguồn điện E 
thực hiện trong thời gian t? 
+ C ơng mà nguồn điện th ực hiện trong thời gian t : A= EIt 
Nhiệt lượng toả ra 
trên tồn mạch? 
+ Nhiệt lượng toả ra trên tồn mạch: Q=(R N +r)I 2 .t 
Theo định luật bảo tồn 
 và chuyển hố năng lượng 
 ta cĩ điều gì? 
Theo định luật bảo toàn năng lượng ta có: 
 Q=A -> EIt =(R N +r)I 2 .t ->E=(R N +r)I 
R N 
I 
*Nội dung định luật ơm cho tồn mạch: 
Cường độ dịng điện chạy trong mạch điện kín tỉ lệ thuận với suất điện động của nguồn điện và tỉ lệ nghịch với điện trở tồn phần của mạch đĩ. 
Từ biểu thức định luật ơm cho tồn mạch 
em hãy phát biểu nội dung của định luật? 
- 
+ 
I.Định luật Ôm đối với toàn mạch. 
+ U N = IR N là hiệu điện thế mạch ngoài ( độ giảm thế mạch ngồi. Ir : độ giảm thế trong nguồn. 
U N =E - Ir 
E = IR N + Ir 
BÀI 9-Đ Ị NH LUẬT ƠM ĐỐI VỚI TỒN MẠCH 
1- Mạch điện cĩ nguồn điện: 
Nhận xét quan hệ 
 giữa U N và I? 
R 
mA 
V 
+ Hàm của U N theo I là nghịch biến khi I tăng thì U N giảm. 
+ Khi I=0 hoặc r 0 thì U N =E, ( HĐT giữa hai cực của nguồn điện bằng sđđ của nguồn điện) . 
+ Cách phát biểu khác của định luật ơm cho tồn mạch: Suất điện động của nguồn điện cĩ giá trị bằng tổng các độ giảm điện thế ở mạch ngồi và mạch trong. 
2.Trường hợp mạch ngoài có máy thu điện. 
R N 
I 
BÀI 9-Đ Ị NH LUẬT ƠM ĐỐI VỚI TỒN MẠCH 
I. Định luật Ôm đối với toàn mạch. 
+ 
+ 
- 
- 
Sự khác nhau gữa nguồn 
điện và máy thu? 
+ C ơng do nguồn điện th ực hiện : A=EIt 
+Nhiệt lượng tỏa ra tr ên điện trở R N , r : Q=(R N +r)I 2 t 
+Điện năng tiêu thụ ở máy thu: A’=E p It+r p I 2 t 
+Theo định luật bảo toàn năng lượng ta có: 
A = A ’ + Q 
+ Nguồn điện: dịng điện cĩ chiều đi ra từ cực dương . 
+ Máy thu: dịng điện cĩ chiều đi vào cực dương . 
I 
I 
Điện năng tiêu thụ 
ở máy thu? 
 C«ng thøc ®Þnh luËt ¤m ®èi víi toµn m¹ch chøa nguån vµ m¸y thu ®iƯn m¾c nèi tiÕp. 
1. Hiện tượng đoản mạch: 
+ Khi c ĩ đoản mạch, nhiệt toả ra trong nguồn lớn Q=I 2 rt -> gây cháy, hỏng nguồn điện hoặc các thiết bị điện. 
+ Khi m¹ch ®iƯn trong gia ® ì nh bÞ ®o¶n m¹ch cã thĨ g©y ho¶ ho¹n, ch¸y nỉ... rÊt nguy hiĨm. 
* ĐĨ tr¸nh hiƯn t­ỵng ®o¶n m¹ch x¶y ra ®èi víi m¹ng ®iƯn gia ® ì nh, ng­êi ta th­êng dïng cÇu ch ì hoỈc at«mat m¾c nèi tiÕp tr­íc c¸c t¶i tiªu thơ. 
+ Hiện tượng đoản mạch xẩy ra khi điện trở mạch ngồi nhỏ khơng đáng kể (R N 0)-> I max = E/r (r c ĩ giá trị nhỏ) 
BÀI 9-Đ Ị NH LUẬT ƠM ĐỐI VỚI TỒN MẠCH 
II- Nhận xét: 
R N 
I 
Hiện tượng đoản mạch 
xảy ra khi nào? 
I 
Hiện tượng đoản mạch 
có tác hại gì? 
Để gi ảm tác hại khi đoản mạch 
 xẩy ra ta làm cách nào? 
8h30 29/10, đám cháy tại tổng kho Sacombank . 
 Ngọn lửa hung dữ âm ỉ cháy suốt 18 giờ, 
gây thiệt ban đầu ước tính lên tới hơn một triệu USD.  
Nguyên nhân ban đầu được Phịng cảnh sát PCCC 
tỉnh Bình Dương xác định do chập điện. 
BÀI 9-Đ Ị NH LUẬT ƠM ĐỐI VỚI TỒN MẠCH 
II- Nhận xét: 
2- Hiệu suất của nguồn điện: 
Hiệu suất là gì? 
Trong mạch điện kín công có ích 
 và cơng tồn phần của dòng điện 
được sản ra ở đâu và được 
 tính như thế nào? 
+Trong mạch đ iện kín công có ích của dòng điện được sản ra ở mạch ngồi: A cĩich = UIt . 
+ C ơ ng toàn phần của nguồn điện cung cấp: A TP =EIt 
R N 
I 
Các biện pháp để làm tăng 
hiệu suất của nguồn điện? 
+ Muốn tăng hiệu suất của nguồn điện ta giảm điện trở trong của nguồn điện. 
Củng cố 
+ Biểu thức định luật Ôm cho toàn mạch: 
+ Biểu thức tính hiệu suất của nguồn điện: 
Sự khác nhau gữa nguồn 
điện và máy thu. 
+ HiƯn t­ỵng ®o¶n m¹ch R N 0 -> 
Bài tập 1: 
Trong