Bài giảng Ngữ văn 10 - Văn bản: Độc tiểu thanh ký

Lấy ai bồng bế vào ra 
U ơ tiếng khóc thiết tha nỗi lòng 
(Văn chiêu hồn - Nguyễn Du) 
2. Tác phẩm Độc Tiểu Thanh kí. 
a. Xuất xứ : Trích trong Thanh Hiên thi tập. 
b. Tìm hiểu về Tiểu Thanh: 
I. TÌM HIỂU CHUNG. 
1. Tác giả: Nguyễn Du . 
Phùng Tiểu Thanh là một cô gái Trung Quốc sống khoảng đầu thời Minh, con nhà gia thế, tên chữ là Phùng Huyền Huyền . 
Từ nhỏ nàng đã thông hiểu các môn nghệ thuật cầm kì thi hoạ, lại có phong tư lộng lẫy hơn người . 
Năm 16 tuổi, nàng được gả làm vợ lẽ cho Phùng Sinh, một công tử nhà gia thế. 
Vợ cả tính hay ghen lại cay độc, bắt nàng ra sống riêng trên Cô Sơn, gần Tây Hồ. 
Vì đau buồn, nàng sinh bệnh rồi qua đời khi mới tròn mười tám xuân xanh . 
(Hình minh họa) 
2. Tác phẩm Độc Tiểu Thanh kí 
a. Xuất xứ : Trích trong Thanh Hiên thi tập 
b. Tìm hiểu về Tiểu Thanh: 
1. Tác giả: Nguyễn Du . 
c . Nhan đề 
I. TÌM HIỂU CHUNG. 
Cách thứ hai 
Cách thứ nhất 
Cách thứ hai 
Đọc câu chuyện kể về nàng Tiểu Thanh 
Tiểu Thanh kí : Tên truyện viết về nàng Tiểu Thanh 
Đọc tập thơ của Tiểu Thanh. 
Tiểu Thanh kí : Tập thơ của nàng Tiểu Thanh. 
Đọc câu chuyện kể về nàng Tiểu Thanh. 
Tiểu Thanh kí : Tên truyện viết về nàng Tiểu Thanh. 
PHIÊN ÂM 
DỊCH THƠ 
Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, 
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư. 
Chi phấn hữu thần liên tử hậu, 
Văn chương vô mệnh lụy phần dư. 
Cổ kim hận sự thiên nan vấn, 
Phong vận kì oan ngã tự cư. 
Bất tri tam bách dư niên hậu, 
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như? 
Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang, 
Thổn thức bên song mảnh giấy tàn. 
Son phấn có thần chôn vẫn hận, 
Văn chương không mệnh đốt còn vương. 
Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi, 
Cái án phong lưu khách tự mang. 
Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa, 
Người đời ai khóc Tố Như chăng? 
2. Tác phẩm Độc Tiểu Thanh kí 
a. Xuất xứ : Trích trong Thanh Hiên thi tập 
b. Tìm hiểu về Tiểu Thanh: 
1. Tác giả: Nguyễn Du 
c . Nhan đề 
d . Thể thơ : Thất ngôn bát cú 
I. TÌM HIỂU CHUNG. 
2. Tác phẩm Độc Tiểu Thanh kí 
a. Xuất xứ 
b. Tìm hiểu về Tiểu Thanh: 
1. Tác giả: Nguyễn Du 
c . Nhan đề 
d . Thể thơ 
e . Bố cục 
Hai câu đề : Cảm hứng sáng tác 
Hai câu thực: Cuộc đời và số phận nàng Tiểu Thanh 
Hai câu luận: Suy ngẫm về tài mệnh 
Hai câu kết: Tâm sự của Nguyễn Du 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN60 
1. Hai câu đề 
 Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, 
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư. 
nay 
khư 
1.Hai câu đề: 
Cảm hứng sáng tác 
Cảnh Tây Hồ 
xưa 
hoa uyển 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 
 Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, 
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư. 
a. Cảnh Tây Hồ 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 
1.Hai câu đề: 
Cảm hứng sáng tác 
- Hình ảnh 
+ Xưa: cảnh đẹp rực rỡ 
+ Nay: hoang phế, điêu tàn 
đối lập 
- Động từ mạnh tẫn : 
gợi sự thay đổi triệt để 
Sự thay đổi cảnh vật của Tây Hồ khiến tác giả ngỡ ngàng, xót xa. 
b. Tâm trạng Nguyễn Du 
- Viếng qua tập thơ: 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 
+ Sự trang trọng,thành kính đối với người đã khuất. 
+ Đồng cảm về mặt tâm hồn. 
b. Tâm trạng Nguyễn Du 
- Từ nhất và độc 
 Hai câu đề vừa là ngoại cảnh vừa là tâm cảnh: 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 
+Người chết cô đơn 
+Người viếng cũng cô đơn 
 Nhấn mạnh đến cái đẹp bị hủy diệt đồng thời hé mở đề tài của bài thơ. 
Chi phấn hữu thần liên tử hậu, 
Văn chương vô mệnh lụy phần dư. 
Nghệ thuật ẩn dụ 
- văn chương: 
- chi phấn: 
sắc đẹp 
tài năng 
2. Hai câu thực: 
Cuộc đời và số phận nàng Tiểu Thanh 
 Nghệ thuật nhân hóa: 
- Từ liên 
 chịu nhiều bất hạnh, ngang trái 
Tác giả xót thương cho số phận Tiểu Thanh, phẫn nộ trước quy luật cuộc đời . 
(Hình minh họa) 
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN 
Tài sắc vẹn toàn 
- Từ lụy 
Đã cho lấy chữ hồng nhan, 
Làm cho cho hại cho tàn cho cân. 
Đã đày vào kiếp phong trần, 
Sao cho sỉ nhục một lần mới thôi. 
(Truyện Kiều - Nguyễn Du) 
Nghệ thuật đối lập: 
 Cái đẹp và cái tài có sức sống mãnh liệt, bất tử. 
2. Hai câu thực: 
Cuộc đời và số phận nàng Tiểu Thanh 
hữu thần 
vô mệnh 
Sự trân trọng với người tài sắc 
Là lời tố cáo xã hội bất công, ngang trái. 
(Hình