Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 77: Những yêu cầu về sử dụng tiếng Việt - Phạm Thị Hương

lực sử dụng tiếng Việt theo các yêu cầu đó. 
3. Có ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 
 II. SỬ DỤNG HAY, ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
III. LUYỆN TẬP 
 MỤC TIÊU BÀI HỌC 
CẤU TRÚC BÀI HỌC 
NHỨNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
I . SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 
NHỨNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
ĐÚNG 
CÁC 
CHUẨN 
MỰC 
Ngữ âm và chữ viết 
Từ ngữ 
Ngữ pháp 
Phong cách n 
gôn ngữ 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
Ví dụ 1 
Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan 
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn . 
* VÍ DỤ 1 
Em có nhận xét gì về âm điệu, cách gieo vần ở hai câu thơ trên? 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
* VÍ DỤ 1 
. 
: 
Cách gieo vần an, ương kết hợp với từ cảm thán, các hình ảnh( đường, nắng) tạo âm điệu du dương cho câu thơ Bức tranh thiên nhiên thơ mộng, lãng mạn 
= 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan 
Đường bạch dương sương trắng nắng tràn . 
Sóng nhấp nhô cuốn lá vàng khô 
Hồ gợn sóng, con thuyền đủng đỉnh 
I . SỬ DỤNG ĐÚNG THEO 
 CÁC CHUẨN MỰC TIẾNG VIỆT 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
VÍ DỤ 2: 
Phân tích nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ độc đáo trong ngữ liệu sau 
Đáp án : 
Từ láy, gieo vần tạo nên nhịp điệu du dương => bức tranh yên bình, lãng mạn. 
 Nhân hóa => tượng hình, gợi cảm 
VÍ DỤ 1 
VÍ DỤ 2 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 
Xem ví duï 1 trong SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 
 Lôøi ñaùp ñoù thieáu thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 a. Neáu caên cöù vaøo lôøi ñaùp cuûa A Phuû ñoái vôùi caâu hoûi cuûa Paù Tra thì: 
 Lôøi ñaùp ñoù thöøa thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 Caùch traû lôøi cuûa A phuû coù haøm yù gì vaø theå hieän söï khoân kheùo nhö theá naøo löôïng tin) khi giao tieáp nhö theá naøo? 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
VÍ DỤ 3 
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi 
Như đứng đống lửa như ngồi đống than 
Hai câu ca dao sau thể hiện sự sáng tạo trong sử dụng tiếng Việt. Hãy chỉ ra và phân tích 
Đáp án : 
- So sánh, đảo ngữ kết hợp với các hình ảnh thơ, các tính từ chỉ tâm trạng,.. => tạo hình biểu cảm, khắc họa nỗi nhớ da diết trong tình yêu. 
- Gieo vần “ôi”: tạo nhịp điệu, diễn tả nỗi nhớ sâu sắc 
Ngữ liệu 1 Sgk trang 67 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 
Xem ví duï 1 trong SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 
 Lôøi ñaùp ñoù thieáu thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 a. Neáu caên cöù vaøo lôøi ñaùp cuûa A Phuû ñoái vôùi caâu hoûi cuûa Paù Tra thì: 
 Lôøi ñaùp ñoù thöøa thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 Caùch traû lôøi cuûa A phuû coù haøm yù gì vaø theå hieän söï khoân kheùo nhö theá naøo löôïng tin) khi giao tieáp nhö theá naøo? 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
Phân tích hiệu quả biểu cảm của cá từ đứng; quỳ trong ngữ liệu 1 
Đáp án : Từ đứng ; quỳ miêu tả tư thế của con người (nghĩa đen) được chuyển theo phương thức ẩn dụ chỉ nhân cách, phẩm giá: chết đứng là chết hiên ngang, có lý tưởng>< sống quỳ là sống hèn hạ, luồn cúi Câu tục ngữ hàm súc, giàu chất tạo hình, biểu cảm. 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 
Xem ví duï 1 trong SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 
 Lôøi ñaùp ñoù thieáu thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 a. Neáu caên cöù vaøo lôøi ñaùp cuûa A Phuû ñoái vôùi caâu hoûi cuûa Paù Tra thì: 
 Lôøi ñaùp ñoù thöøa thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 Caùch traû lôøi cuûa A phuû coù haøm yù gì vaø theå hieän söï khoân kheùo nhö theá naøo löôïng tin) khi giao tieáp nhö theá... duï 1 trong SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 
 Lôøi ñaùp ñoù thieáu thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 a. Neáu caên cöù vaøo lôøi ñaùp cuûa A Phuû ñoái vôùi caâu hoûi cuûa Paù Tra thì: 
 Lôøi ñaùp ñoù thöøa thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 Caùch traû lôøi cuûa A phuû coù haøm yù gì vaø theå hieän söï khoân kheùo nhö theá naøo löôïng tin) khi giao tieáp nhö theá naøo? 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
III. LUYỆN TẬP 
1. Bài tập 1 
Phân tích chỗ đúng, chỗ sai của các câu trong đoạn văn Bài tập 3 
 2. Bài tập 2 
3. Bài tập 3 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 
Xem ví duï 1 trong SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 
 Lôøi ñaùp ñoù thieáu thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 a. Neáu caên cöù vaøo lôøi ñaùp cuûa A Phuû ñoái vôùi caâu hoûi cuûa Paù Tra thì: 
 Lôøi ñaùp ñoù thöøa thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 Caùch traû lôøi cuûa A phuû coù haøm yù gì vaø theå hieän söï khoân kheùo nhö theá naøo löôïng tin) khi giao tieáp nhö theá naøo? 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
III. LUYỆN TẬP 
1. Bài tập 1 
 2. Bài tập 2 
3. Bài tập 3 
Từ thay thế không rõ đối tượng, không cụ thể; đoạn văn diễn đạt chưa chặt chẽ, chưa rõ nghĩa : Trong ca dao Việt Nam, những bài về tình yêu nam nữ là những bài nhiều hơn tất cả. Họ yêu gia đình, yêu cái tổ ấm cùng nhau sinh sống, yêu nơi chôn nhau cắt rốn. Họ yêu người làng, người nước, yêu từ cảnh ruộng đồng đến công việc trong xóm ngoài làng. Tình yêu đó nồng nhiệt, đằm thắm và sâu sắc. 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 
Xem ví duï 1 trong SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 
 Lôøi ñaùp ñoù thieáu thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 a. Neáu caên cöù vaøo lôøi ñaùp cuûa A Phuû ñoái vôùi caâu hoûi cuûa Paù Tra thì: 
 Lôøi ñaùp ñoù thöøa thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 Caùch traû lôøi cuûa A phuû coù haøm yù gì vaø theå hieän söï khoân kheùo nhö theá naøo löôïng tin) khi giao tieáp nhö theá naøo? 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
III. LUYỆN TẬP 
1. Bài tập 1 
 2. Bài tập 2 
3. Bài tập 3 
 Sửa : Trong ca dao Việt Nam những bài nói về tình yêu nam nữ chiếm một số lượng khá lớn. Song còn có nhiều bài thể hiện tình cảm khác. Đó là tình cảm gia đình, đầm ấm, gắn bó cùng nhau trong tổ ấm. Đó là tình làng nghĩa xóm. Tình yêu đó nồng nhiệt, đằm thắm và sâu sắc. 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 
Xem ví duï 1 trong SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 
 Lôøi ñaùp ñoù thieáu thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 a. Neáu caên cöù vaøo lôøi ñaùp cuûa A Phuû ñoái vôùi caâu hoûi cuûa Paù Tra thì: 
 Lôøi ñaùp ñoù thöøa thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 Caùch traû lôøi cuûa A phuû coù haøm yù gì vaø theå hieän söï khoân kheùo nhö theá naøo löôïng tin) khi giao tieáp nhö theá naøo? 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
III. LUYỆN TẬP 
1. Bài tập 1 
 2. Bài tập 2 
 4. Bài tập 4 
3.Bài tập 3 
Câu văn sau được tổ chức mạch lạc theo cấu trúc ngữ pháp của tiếng Việt (chủ ngữ - vị ngữ - bổ ngữ - thành phần phụ chú), đồng thời cũng đậm đà sắc thái biểu cảm và có tính hình tượng cụ thể. Hãy phân tích và làm sáng tỏ điều đó. 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 
Xem ví duï 1 trong SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 
 Lôøi ñaùp ñoù thieáu thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 a. Neáu caên cöù vaøo lôøi ñaùp cuûa A Phuû ñoái vôùi caâu hoûi cuûa Paù Tra thì: 
 Lôøi ñaùp ñoù thöøa thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 Caùch traû lôøi cuûa A phuû coù haøm yù gì vaø theå hieän söï khoân kheùo nhö theá naøo löôïng tin) khi giao tieáp nhö theá naøo? 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CAO 
III. LUYỆN TẬP 
Câu văn mạch lạc có đầy đủ các thành phần câu ( chủ ngữ, vị ngữ, thành phụ ngữ,..) 
Câu văn có tính hình tượng biểu cảm nhờ dùng từ cảm thán biết bao nhiêu ; từ miêu tả âm thanh oa oa cất tiếng khóc đầu tiên Tình yêu, sự gắn bó của chị Sứ đối với mảnh đất- nơi đã nuôi dưỡng tâm hồn chị. 
 2. Bài tập 2 
 4. Bài tập 4 
3.Bài tập 3 
1. Bài tập 1 
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT 
I. SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT 
Xem ví duï 1 trong SGK vaø traû lôøi caùc caâu hoûi sau: 
 Lôøi ñaùp ñoù thieáu thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 a. Neáu caên cöù vaøo lôøi ñaùp cuûa A Phuû ñoái vôùi caâu hoûi cuûa Paù Tra thì: 
 Lôøi ñaùp ñoù thöøa thoâng tin gì caàn thieát ñoái vôùi yeâu caàu cuûa caâu hoûi? 
 Caùch traû lôøi cuûa A phuû coù haøm yù gì vaø theå hieän söï khoân kheùo nhö theá naøo löôïng tin) khi giao tieáp nhö theá naøo? 
II. SỬ DỤNG HAY ĐẠT HIỆU QUẢ GIAO TIẾP CA