Bài giảng Ngữ văn 10 - Văn bản: Tấm Cám

côi cả cha lẫn mẹ, ở với dì ghẻ cay nghiệt, thiếu công bằng. 
- Trở thành công cụ lao động trong gia đình: Chăn trâu, gánh nước, thái khoai, vớt bèo, 
 Tấm có hoàn cảnh éo le, đáng thương, tội nghiệp luôn chịu sự đối xử bất công của mẹ con Cám. 
 Tấm 
M ẹ con Cám 
Làm việc nhóm trong 5 phút, hoàn thiện bảng sau 
b. Con đường dẫn đến hạnh phúc của Tấm 
CHẶNG 
MẸ CON CÁM 
TẤM 
BẢN CHẤT 
MÂU THUẪN 
CÁCH GiẢI QUYẾT MÂU THUẪN 
1 
2 
CHẶNG 
MẸ CON CÁM 
TẤM 
BẢN CHẤT 
MÂU THUẪN 
CÁCH GiẢI QUYẾT MÂU THUẪN 
1 
2 
Hành hạ, ngược đãi, tước đoạt quyền lợi vật chất và tinh thần 
Khóc Yếu đuối, cam chịu 
Mâu thuẫn trong gia đình phụ quyền 
Yếu tố kì ảo: Bụt giúp đỡ 
Tìm cách tiêu diệt Tấm đến cùng, tước đoạt mạng sống 
Không khóc 
mạnh mẽ, quyết liệt 
Mâu thuẫn xã hội: Thiện- Ác 
 Tấm đấu tranh không khoan nhượng 
Liệt kê những lần hóa thân của tấm và nhận xét 
2. Cuộc đấu tranh không khoan nhượng để giành lại hạnh phúc 
 a/ Sự hóa thân của Tấm 
VÀNG ANH 
XOAN ĐÀO 
KHUNG CỬI 
QUẢ THỊ 
 Những vật bình dị, thân thương, giàu g iá trị thẩm mĩ 
THẢO LUẬN NHÓM 
Ở mỗi lần hóa thân, cô Tấm có những lời nói, cử chỉ như thế nào? Nhận xét về cô Tấm qua mỗi lần hóa thân. 
NHÓM 1 
CHIM VÀNG ANH 
NHÓM 2 
NHÓM 3 
NHÓM 4 
CÂY XOAN ĐÀO 
KHUNG CỬI 
QUẢ THỊ 
Vàng ảnh vàng anh 
Có phải vợ anh 
Chui vào tay áo? 
 Quấn quýt với vua 
Phơi áo chồng tao 
Phơi lao phơi sào 
Chớ phơi bờ rào 
Rách áo chồng tao! 
 Nhắc nhở Cám 
CHIM VÀNG ANH 
 S ự hóa thân của một linh hồn trong sáng, hồn hậu . 
- Báo hiệu một cô Tấm đầy sức phản kháng đã đứng lên. 
CHIM VÀNG ANH 
Cành lá sà xuống, che kín thành bóng tròn như hai cái lọng cho vua mắc võng hóng mát. 
 Dịu dàng, chăm sóc cho vua 
CÂY XOAN ĐÀO 
 L ò ng cây màu hồng như tấm lòng son mãi không phai qua bao thăng trầm của Tấm. 
CÂY XOAN ĐÀO 
 Cót ca cót két 
 Lấy tranh chồng chị 
 Chị khoét mắt ra 
Răn đe, tuyên chiến với Cám 
KHUNG CỬI 
L ên tiếng vạch mặt, tuyên chiến với kẻ thù quyết liệt hơn. 
KHUNG CỬI 
 Thị ơi thị 
 Thị rụng bị bà 
 Bà để bà ngửi 
 Chứ bà không ăn 
Dọn dẹp nhà cửa, nấu cơm, têm trầu cho bà lão 
TỪ QUẢ THỊ BƯỚC RA 
 Cô Tấm vừa đẹp bình dị, vừa tươi mới rạng rỡ. 
 Quả thị vàng thơm như vẻ đẹp và tấm lòng thơm thảo của Tấm. 
- Kết thúc đoạn đời đầy bất hạnh và mở ra một cuộc sống mới hạnh phúc viên mãn của nhân vật . 
QUẢ THỊ 
THẢO LUẬN THEO BÀN: Theo em, vì sao từ quả thị, cô Tấm bước ra trở lại là người? 
 Không thể trông chờ sự cứu giúp xa xôi 
 Em đành phải đứng lên, phải gồng mình tranh đấu 
 Khi nước mắt dẫu trong, không đẩy lùi kẻ xấu 
Thì sự căm hờn phải cất tiếng lên 
Em nghe không trái thị đã rơi xuống tay ngườiTr ái không chỉ rơi vì sức hút đất đaiTrái rơi vì tay người ao ướcKhi trái chạm tay người và người ấm ủThì lừng hương và cô Tấm bước ra 
 (Nguyễn Khoa Điềm)  
SỨC MẠNH DIỆU KÌ CỦA TÌNH YÊU THƯƠNG 
 TRIẾT LÍ 
“Ở hiền gặp lành” 
 ƯỚC MƠ 
Công bằng- Hạnh phúc 
Theo em, việc tác giả dân gian để Tám tái sinh hết lần này đến lần khác có ý nghĩa gì? 
b/ Ý nghĩa 
Thể hiện 
 Tạo nên một thế giới cổ tích huyền diệu, đầy ắp không khí lãng mạn. 
Thể hiện ước mơ, khát vọng của nhân dân ta về công bằng, hạnh phúc ở đời. 
Em hãy nêu vai trò của yếu tố kì ảnh trong tác phẩm này. 
c/ Vai trò của yếu tố kì ảo 
Yếu tố kì ảo 
III. Tổng kết 
Cộng hưởng trí tuệ 
 GV chia bảng thành 2 phần: Nội dung, Nghệ thuật 
 2 bàn là 1 nhóm, thảo luận về nội dung và nghệ thuật được sử dụng trong bài 
- Đại diện của nhóm lên bảng viết vào 2 cột, yêu cầu người sau viết không trùng ý nghười trước 
Nội dung 
Nghệ thuật 
Nội dung 
Nghệ thuật 
- Cốt truyện ly kì hấp dẫn, khắc hoạ tính cách nhân vật. 
- Yếu tố kì ảo: tạo sức hấp dẫn và kết thúc có hậu. 
- Các câu văn vần: giàu chất thơ, khắc sâu cốt truyện 
Cảm thông trước số phận của người dân lao động. 
Sức sống và sự trỗi dậy mãnh liệt của con người trước sự vùi dập, tấn công của cái Ác . 
Ước mơ đổi đời -> niềm lạc quan trong cuộc sống 
 Tinh thần