Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 9: Tính thống nhất của chủ đề văn bản

u sắc ngày đầu tiên đi học 
Đề tài của văn bản 
( đối tượng) 
Những kỷ niệm đó gợi lên cảm giác ntn trong lòng tác giả? 
Những cảm xúc hồi hộp, bỡ ngỡ. 
Những kỷ niệm đã theo suốt cuộc đời. 
Vấn đề chính của văn bản (Nội dung) 
Hãy phát biểu chủ đề của văn bản “ Tôi đi học”? 
Chủ đề: : Những kỉ niệm đẹp, sâu sắc trong buổi tựu trường đầu tiên 
Qua sơ đồ trên em hiểu thế nào là chủ đề của văn bản? 
Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. 
Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt. Văn bản có tính thống nhất về chủ đề khi: chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác 
I I . Tính thống nhất về 
chủ đề văn bản 
 CÔ TUYẾT 
THCS TÔ HIỆU 
Tính thống nhất của chủ đề văn bản 
1 
5 
4 
3 
2 
1 .TRÊN ĐƯỜNG 
Con đường 
thay đổi 
Hành vi trưởng 
thành hơn 
 2. SÂN TRƯỜNG 
 Ngôi trường xinh 
xắn oai nghiêm hơn 
- Sợ hãi vẩn vơ 
 3. LỚP 
Thấy xa mẹ, 
nhớ nhà hơn 
Tô đậm cảm giác trong sáng mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân 
vật “Tôi” trong ngày tựu trường đầu tiên=> CHỦ ĐỀ 
NHAN ĐỀ 
Nhan đề tôi đi học 
TỪ NGỮ 
Then chốt 
Lặp lại 
CÂU 
Các câu đều nhắc 
đến kỷ niệm của buổi 
 tựu trường đầu tiên 
BỐ CỤC 
 (Quan hệ giữa các phần 
Thời gian , không gian ) 
TRÒ CHƠI: NĂM CÁNH HOA XINH 
Nói lên những kỷ niệm của tác giả. 
Câu1 : 
Căn cứ vào đâu em biết văn bản tôi đi học nói lên những kỷ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên? 
- Nhan đề : “ Tôi đi học”. 
- Các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học lặp lại nhiều lần.. 
TRÒ CHƠI: NĂM CÁNH HOA XINH 
Câu 2: Tìm các câu đều nhắc đến kỷ niệm buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật “Tôi” trong văn bản Tôi đi học ? 
+ Hôm nay tôi đi học. 
+ Hàng năm cứ vào cuối thu lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường. 
+ Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy. 
+ Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng. 
+ Tôi bặm tay ghì thật chặt, nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất 
TRÒ CHƠI: NĂM CÁNH HOA XINH 
Câu 3: 
Cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ trên đường đến trường đựơc thể hiện qua những từ ngữ chi tiết nào? 
Cảm nhận về con đường: 
+ Quen đi lại lắm lần  Thấy lạ, cảnh vật thay đổi 
Thay đổi hành vi: 
+ Không lội sông thả diều hay ra đồng nô đùa nữa 
  Đi học, cố làm như một học trò thực sự. 
TRÒ CHƠI: NĂM CÁNH HOA XINH 
Câu 4: 
 Cảm nhận của tôi khi ở trên sân trường được diễn tả qua từ ngữ chi tiết nào nổi bật? 
+ Cảm nhận về ngôi trường: Xinh xắn, oai nghiêm như đình làng 
+ Cảm giác bỡ ngỡ, lúng túng khi xếp hàng vào lớp: Nép bên người thân chỉ dám nhìn một nửa, bước nhẹ, muốn bay nhưng e sợ, thấy nặng nề, nức nở khóc. 
TRÒ CHƠI: NĂM CÁNH HOA XINH 
- Mùi hương lạ xông lên 
 - Hình treo trên tường: Thấy lạ lạ, hay hay 
- Bàn ghế, chỗ ngồi: tự lạm nhận là vật riêng của mình 
- Cánh chim một kỉ niệm cũ sống lại 
- Mấy người bạn ngồi bên: không cảm thấy xa lạ chút nào 
- Âm thanh: Tiếng chim hót, tiếng phấn của thầy 
- Chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm nhẩm đánh vần đọc : Bài viết tập : Tôi đi học 
=>Những suy nghĩ, cảm xúc trong sáng, chân thực 
=>Tâm hồn yêu thiên nhiên, cảnh vật, yêu bạn bè trường lớp, trân trọng việc học hành=> Tự tin, bước vào buổi học đầu tiên . 
Câu 5: Tìm những chi tiết từ ngữ nêu bật cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “ Tôi” khi ngồi trong lớp học 
Các chi tiết, các phương tiện ngôn từ trong văn bản mà các con vừa tìm được đều tập trung tô đậm cảm giác gì của nhân vật 
“ tôi”? 
Tô đậm cảm giác trong sáng mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân 
vật “Tôi” trong ngày tựu trường đầu tiên=> CHỦ ĐỀ 
 Chủ đề văn bản 
Đối tượng của văn bản 
 Nhan đề văn bản 
Vấn đề chủ yếu của văn bản 
Đề mục 
Mối quan hệ giữa các phần 
Từ ngữ then chốt 
Tính thống nhất về chủ đề của văn bản 
Qua trò chơi trên hãy cho biết: thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? 
Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó? 
Ghi nhí 
II. Tính thống nhất về chủ đề của VB . 
1.