Bài giảng Ngữ văn Lớp 10 - Tiết 32: Đọc văn ôn tập văn học dân gian

 giấu dốt của con người 
Luống cuống khi không biết chữ kê 
Khi anh học trò nói câu: “Dủ dỉ là chị con công con gà” 
Thầy lí, Cải (và Ngô) 
Tấn bi hài kịch của việc hối lộ và ăn hối lộ 
Đã đút lót tiền hối lộ mà vẫn bị đánh (Cải) 
Khi thầy lí nói: “nhưng nó lại phảibằng hai mày!”. 
TIẾT 32 ĐỌC VĂN 
ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN 
I. Ôn tập những kiến thức khái quát về văn học dân gian. 
II. Bài tập vận dụng: 
1. Bài tập 1, 2,3,4: 
2. Bài tập 5: 
- Thân em như trái bần trôi 
Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu. 
Thân em như hạt mưa sa 
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày. 
Thân em như giếng giữa đàng 
Người khôn rửa mặt, người phàm rửa chân. 
-Chiều chiều ra đứng ngõ sau 
Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều. 
Chiều chiều mây phủ Sơn Trà 
Lòng ta thương bạn nước mắt và lộn cơm. 
Chiều chiều lại nhớ chiều chiều 
Nhớ người yếm trắng dải điều thắt lưng . 
TIẾT 32 ĐỌC VĂN 
ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN 
I. Ôn tập những kiến thức khái quát về văn học dân gian. 
II. Bài tập vận dụng: 
1. Bài tập 1, 2,3,4: 
2. Bài tập 5: 
Áo xông hương của chàng vắt mắc 
Đêm em nằm em đắp lấy hơi. 
Nhớ ai bổi hổi bồi hồi 
Như đứng đống lửa như ngồi đống than. 
Cây đa cũ, bến đò xưa 
Bộ hành có nghĩa, nắng mưa cũng chờ. 
Yêu nhau cởi áo cho nhau 
Về nhà dối mẹ qua cầu gió bay. 
Thuyền ơi có nhớ bến chăng 
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền. 
TIẾT 32 ĐỌC VĂN 
ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN 
I. Ôn tập những kiến thức khái quát về văn học dân gian. 
II. Bài tập vận dụng: 
1. Bài tập 1, 2,3,4: 
2. Bài tập 5: 
Ca dao hài hước, châm biếm 
Xắn quần bắt kiến cưỡi chơi 
Trèo cây rau má đánh rơi mất quần . 
Chập chập rồi lại cheng cheng 
Con gà trống thiến để riêng cho thầy 
 Đơm xôi thì đơm cho đầy 
Nếu không thì Thánh nhà thầy mất thiêng. 
“Con cò lặn lội bờ sông 
Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non” 
(Ca dao) 
Câu đố 
“Để nguyên nhắc bạn học, chơi. 
Đến khi mất sắc theo đôi mắt huyền. 
Lạ thay khi đã thêm huyền 
Trùng trùng cây mọc mọi miền nước non”. 
Là chữ gì? 
Từ: “Trống” 
TIẾT 32 ĐỌC VĂN 
ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN 
I. Ôn tập những kiến thức khái quát về văn học dân gian. 
II. Bài tập vận dụng: 
2. Bài tập 6: 
Văn học dân gian 
Văn học viết 
Cách nói: Thân em, em như 
- Thân em vừa trắng lại vừa tròn (Hồ Xuân Hương) 
Thân em như quả mít trên cây (H ồ Xuân Hương ) 
Cổ tích, ca dao, truyền thuyết 
“ Đất nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn 
Đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc . 
Tóc mẹ thì bới sau đầu 
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn ”. 
 (Nguyễn Khoa Điềm) 
Truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy 
 “ Em hoá đá ở trong truyền thuyết 
 Cho bao cô gái sau em không phải hoá đá trong đời ”. (Trần Đăng Khoa) 
TIẾT 32 ĐỌC VĂN 
ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN 
I. Ôn tập những kiến thức khái quát về văn học dân gian. 
II. Bài tập vận dụng: 
2. Bài tập 3: gợi ý 
- Giai đoạn đầu: Tấm yếu đuối, thụ động; gặp khó khăn Tấm chỉ khóc, không biết làm gì, chỉ nhờ vào sự giúp đỡ của Bụt. 
- Giai đoạn sau: kiên quyết đấu tranh giành lại cuộc sống và hạnh phúc; không còn sự giúp đỡ của Bụt, Tấm đã hóa kiếp nhiều lần để sống và cuối cùng trở về kiếp người để giành lại hạnh phúc cho mình. 
- Lí giải : Ban đầu Tấm chưa ý thức rõ về thân phận của mình, mâu thuẫn giai cấp cũng chưa căng thẳng, lại được Bụt giúp đỡ nên Tấm thụ động. Về sau mâu thuẫn giai cấp càng quyết liệt buộc Tấm phải kiên quyết đấu tranh để giành lạo cuộc sống hạnh phúc cho mình.Đó là sức sống mãnh liệt của con người trước sự vùi dập của các thế lực thù địch, là sức mạnh của thiện thắng ác, là cuộc đấu tranh đến cùng cho cái thiện. 
TIẾT 32 ĐỌC VĂN 
ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN 
CỦNG CỐ 
Câu1 : Khi miêu tả và biểu hiện đời sống, văn học dân gian thường quan tâm tới: 
	A. Những sinh hoạt đời thường của một con người. 
	B. Những vấn đề chung của cả cộng đồng. 
	C. Những tình cảm của cá nhân. 
	 D. Những kinh nghiệm về đấu tranh xã hội. 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
14 
15 
TIẾT 32 ĐỌC VĂN 
ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN 
CỦNG CỐ 
Câu2 : Điền từ còn thiếu vào dấu  
 “ là tác phẩm tự sự dân gian bằng văn vần, có lối kể mộc mạc, phần lớn nói về các sự việc, sự kiện thời sự của làng, của nước.” 
	A. Vè 
	B. Truyền thuyết. 
	C. Sử thi 
	D. Truyện thơ 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
14 
15 
TIẾT 32 ĐỌC VĂN 
ÔN TẬP VĂN HỌC DÂN GIAN 
DẶN DÒ: 
1. Bài cũ: làm các bài tập còn lại, sưu tầm văn học dân gian ở địa phương, tập hát một làn điệu dân ca. 
2.Chuẩn bị bài: “Trả bài viết số 2, ra đề bài viết số 3(làm ở nhà) 
- Phân tích đề và lập dàn ý cho đề bài viết số 2. 
- Ôn tập lại kiến thức về văn tự sự để chuẩn bị viết bài số 3.