Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 21+22+23: Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc (Nguyễn Đình Chiểu)

+ Đâm ngang chém ngược 
Hàng loạt động từ mạnh, nhịp điệu dồn dập, nhanh mạnh dứt khoát => đặc tả được khí thế chiến đấu mạnh mẽ quyết liệt và làm nổi bật lên sự hi sinh quên mình của các nghĩa sĩ trong trận Cần Giuộc 
- NguyÔn §×nh ChiÓu kh«ng hÒ t« vÏ, mµ cø ®Ó nguyªn mét ®¸m ®«ng lam lò, r¸ch r­íi, tay dao tay gËy, aß µo x«ng vµo ®ån giÆc. 
LÇn ®Çu tiªn NguyÔn §×nh ChiÓu ®­a vµo v¨n häc bøc t­îng ®µi nghÖ thuËt vÒ ng­êi n«ng d©n lao ®éng hoµnh tr¸ng, hÕt m×nh, quªn m×nh trong chiÕn ®Êu. 
Đến đây ta bỗng giật mình bởi nhà thơ mù NĐC đã nhìn hiện thực chiến đấu của nhân dân sáng tỏ hơn cả người mắt sáng. Có lẽ sức mạnh của thành công ấy chính là do: chư tâm kia..bằng 3 chữ tài. 
H­íng dÉn vÒ nh µ. 
- §o¹n v¨n t¸i hiÖn h×nh ¶ nh ng­êi n«ng d©n – nghÜa sÜ trong chiÕn ® Êu ®¹t gi ¸ trÞ nghÖ thuËt cao ë ® iÓm nµo ?( VÒ nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt , nghÖ thuËt ng«n ng ÷, bót ph¸p tr ÷ t×nh ?) 
- Häc thuéc lßng 2 ®o¹n ® Çu . 
-N¾m néi dung bµi häc . 
- So¹n bµi tiÕp tiÕt 3. 
Trao ® æi cÆp . 
Nhãm lÎ: TiÕng khãc cña t¸c gi ¶ xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguån c¶m xóc ? Theo em ® ã lµ nguån c¶m xóc g×? 
Nhãm ch½n: NhËn xÐt nhÞp v¨n , giäng ® iÖu trong phÇn ai v·n ? 
 TiÕt 3 : V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc 
 ( NguyÔn §×nh ChiÓu ) 
Nhãm lÎ: TiÕng khãc cña t¸c gi ¶ xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguån c¶m xóc ? Theo em ® ã lµ nguån c¶m xóc g×? 
TiÕt 3: V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc. 
 ( NguyÔn §×nh ChiÓu ) 
3.3. PhÇn ai v·n. 
- H×nh t­îng ng­êi n«ng d©n nghÜa sÜ hiÖn lªn tõ dßng n­íc m¾t cña §å ChiÓu, bao trïm toµn bé bµi v¨n tÕ lµ h×nh t­îng t¸c gi¶. 
- TiÕng khãc §å ChiÓu hîp thµnh bëi 3 yÕu tè : N­íc, D©n, Trêi. §å ChiÓu nh©n danh vËn n­íc, nh©n danh lÞch sö mµ khãc cho nh÷ng ng­êi anh hïng x¶ th©n cho Tæ Quèc. TiÕng khãc Êy cã tÇm vãc sö thi, tÇm vãc thêi ®¹i. 
Nhãm ch½n: NhËn xÐt nhÞp v¨n , giäng ® iÖu trong phÇn ai v·n ? 
- Giäng ®iÖu ®a thanh, giµu cung bËc t¹o nªn nh÷ng c©u v¨n thËt vËt v·, ®ín ®au. 
- H×nh ¶nh gia ®×nh tang tãc, c« ®¬n, chia l×a, gîi kh«ng khÝ ®au th­¬ng, buån b· sau cuéc chiÕn. 
- NhÞp c©u trÇm l¾ng, gîi kh«ng khÝ l¹nh lÏo, hiu h¾t sau c¸i chÕt cña nghÜa qu©n. 
- T¸c gi¶ sö dông h×nh ¶nh ®Ñp biÓu hiÖn bÒ s©u c¸i chÕt cao quÝ cña nghÜa sÜ. 
3.4. PhÇn khèc tËn ( kÕt ). 
- T¸c gi¶ ®Ò cao quan niÖm : ChÕt vinh cßn h¬n sèng nhôc . Nªu cao tinh thÇn chiÕn ®Êu, x¶ th©n v× nghÜa lín cña nghÜa qu©n. Hä ra trËn kh«ng cÇn c«ng danh bæng léc mµ chØ v× mét ®iÒu rÊt gi¶n ®¬n lµ yªu n­íc. 
- §©y lµ c¸i tang chung cña mäi ng­êi, cña c¶ thêi ®¹i, lµ khóc bi tr¸ng vÒ ng­êi anh hïng thÊt thÕ nh­ng hiªn ngang. 
4. KÕt luËn. 
- Bµi v¨n tÕ lµ h×nh ¶nh ch©n thùc vÒ ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam chèng Ph¸p víi lßng yªu n­íc vµ lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c, tinh thÇn chiÕn ®Êu hi sinh anh dòng tuyÖt vêi cña ng­êi n«ng d©n Nam Bé trong phong trµo chèng Ph¸p cuèi XIX. 
- Víi bµi v¨n tÕ nµy lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö VH d©n téc cã mét t­îng ®µi nghÖ thuËt sõng s÷ng vÒ ng­êi n«ng d©n t­¬ng xøng víi phÈm chÊt vèn cã ngoµi ®êi cña hä. 
III. Ghi nhí . 
- SGK 
Cñng cè luyÖn tËp . 
- Em hiÓu 2 c©u v¨n sau nh ­ thÕ nµo ? 
Sèng lµm chi theo qu©n tµ ®¹o, qu¨ng vïa h­¬ng , x« bµn ® éc , thÊy l¹i thªm buån ; Sèng lµm chi ë lÝnh m· tµ chia r­îu l¹t, gÆm b¸nh m×, nghe cµng thªm hæ . 
Th µ th¸c mµ ® Æng c©u ® Þch kh¸i , vÒ theo tæ phô còng vinh ; h¬n cßn mµ chÞu ch ÷ ® Çu T©y , ë víi man di rÊt khæ . 
Cho biết sự gần gũi về tư tưởng nhân nghĩa giữa hai tác giả Nguyễn Trãi và Nguyễn Đình Chiểu 
Lí tưởng nhân nghĩa: Lấy dân làm gốc, yêu nước thương dân và căm thù giặc sâu sắc 
H­íng dÉn vÒ nh µ. 
- Häc thuéc lßng bµi v¨n tÕ . 
-N¾m ch¾c néi dung bµi häc theo tõng phÇn . 
-So¹n bµi theo ph©n phèi ch­¬ng tr×nh .