Bài giảng Ngữ văn Lớp 12 - Tiết 28: Đất nước - Phan Xuân Thể

ca. 
- Hoàn cảnh sáng tác : sáng tác ở chiến khu Trị - Thiên (1971) 
Nguyễn Khoa Điềm 
 a. Vị trí đoạn trích : phần đầu của chương V. 
 3. Đoạn trích “ Đất N ước ” 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
Đọc văn - Tiết : 28 
Cách gọi tên : - Đánh số thứ tự trên vòng benzen 
 - Gọi tên : STT nhánh + tên nhánh+benzen . 
I.	TÌM HIỂU CHUNG 
 1. Tác giả 
 2. Tác phẩm 
 3. Đoạn trích 
“ Đất nước ” 
Nguyễn Khoa Điềm 
b. Bố cục : 
Chia làm hai phần 
 - Phần 1: “Khi ta lớn lên  đất nước muôn đời ”: cảm nhận độc đáo , mới m ẻ của tác giả về đất nước . 
- Phần 2: ( Còn lại ) Tư tưởng cốt lõi “ Đất nước của nhân dân ”. 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
Đọc văn - Tiết : 28 
 Em h ãy chia bố cục của đoạn trích và nêu nội dung của từng phần ? 
I.	TÌM HIỂU CHUNG 
 1. Tác giả 
 2. Tác phẩm 
 3. Đoạn trích 
“ Đất nước ” 
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 
 1. Cảm nhận 
 độc đáo , 
 mới mẻ,  
 - Đất Nước có từ lâu đời : trong thần thoại , cổ tích “ ngày xửa ngày xưa ,” 
 - Gắn liền với văn hóa dân tộc : “ miếng trầu ”, “ bớ i tóc ”, “ cái kèo , cái cột thành tên ”, 
 - Quá trình đấu tranh dựng nước và giữ nước : “ hình ảnh cây tre ”, 
Nguyễn Khoa Điềm 
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 
1. Cảm nhận độc đáo , mới m ẻ của tác giả về Đ ất N ước 
 Tác giả đã có những cảm nhận và lí giải về cội nguồn của Đ ất N ước như thế nào ? 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
Đọc văn - Tiết : 28 
Lí giải cội nguồn của Đ ất N ước 
 (9 câu thơ đầu ) 
I.	TÌM HIỂU CHUNG 
 1. Tác giả 
 2. Tác phẩm 
 3. Đoạn trích 
“ Đất nước ” 
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 
 1. Cảm nhận độc đáo , mới mẻ  
- Nền văn minh lúa nước ( Hạt gạo phải một nắng hai sương xay , giã , gi ần , sàng ). 
- Tình nghĩa của con người ( gừng cay, muối mặn ). 
 Đất N ước được hình thành từ những gì nhỏ bé , gần g ũ i, riêng tư trong cuộc sống của mỗi con người và trong chiều sâu của văn hóa , văn học dân gian . 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
Nguyễn Khoa Điềm 
Đọc văn - Tiết : 28 
 Qua sự lí giải của tác giả, em có cảm nhận như thế nào về Đất Nước ? 
b. Cảm nhận trên những phương diện : không gian địa lí và thời gian lịch sử . 
 Em hãy cho biết Đất Nước còn 
 được Nguyễn Khoa Điềm cảm nhận 
 trên những phương diện nào ? 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
I.	TÌM HIỂU CHUNG 
 1. Tác giả 
 2. Tác phẩm 
 3. Đoạn trích 
“ Đất nước ” 
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 
 1. Cảm nhận độc đáo , mới mẻ  
- Không gian địa lí : 
 + Không gian sinh sống mỗi người “ Đất là  em tắm ”. 
 + Là tình yêu đôi lứa “ Đất Nước  nhớ thầm ”. 
 + Là núi sông , rừng bể “ Đất là  biển khơi ”. 
 + K hông gian sinh tồn của con người qua nhiều thế hệ “ Những ai  giỗ Tổ ”. 
- Thời gian lịch sử : 
 + Quá khứ : huyền thoại Lạc Long Quân và Âu Cơ , Truyền thuyết vua Hùng và ngày gi ỗ Tổ . 
 + Hiện tại : Đất Nước hiện hữu trong mỗi con người “ Trong anh và em  to lớn ”. 
 + Tương lai : “Mai n à y  mơ mộng ”. 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
Nguyễn Khoa Điềm 
Đọc văn - Tiết : 28 
 Qua cảm nhận về Đất Nước tác giả nói đến những không gian địa lý nào? 
 Em hãy cho biết thời gian lịch sử được tác giả cảm nhận về Đất Nước như thế nào? 
I. TÌM HIỂU CHUNG 
 1. Tác giả 
 2. Tác phẩm 
 3. Đoạn trích 
“ Đất nước ” 
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 
 1. Cảm nhận 
 độc đáo , mới mẻ , 
( Trích trường ca Mặt đường khát vọng ) 
Nguyễn Khoa Điềm 
Đọc văn - Tiết : 28 
 Đất Nước được kết tinh từ những gì gần g ũ i của cuộc sống và được cảm nhận sâu sắc , độc đáo trên các phương diện địa lý và lịch sử . 
I. TÌM HIỂU CHUNG 
 1. Tác giả 
 2. Tác phẩm 
 3. Đoạn trích 
“ Đất nước ” 
II. ĐỌC – HI Ể U VĂN BẢN 
1. Cảm nhận độc đáo , mới mẻ  
c. Trách nhiệm của cá nhân đối với Đ ất N ước 
 “ Em ơi em  làm nên Đ ất N ước muôn đời ”. 
 - Đất nước kết tinh hóa thân trong cuộc sống mỗi con người . 
 - Phải luôn có trách nhiệm và biết giữ gìn , bảo vệ