Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 123: Liệt kê

 bông trông mà thích mắt . [...] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm[... ]. 	 (Phạm Duy Tốn) 
Việc sắp xếp từ, cụm từ hàng loạt như vậy nhằm dụng ý gì ? 
Em có nhận xét gì về cách sắp xếp các từ, cụm từ trên? 
Nhận xét về cấu tạo và ý nghĩa của các từ, cụm từ trên ? 
Hãy tìm các từ và cụm từ chỉ đồ vật trong bộ phận in đậm trên? 
Tuần 31 - tiết 123	LIỆT KÊ	 I. BÀI HỌC  1/ Thế nào là phép liệt kê?  
 Tìm phép liệt kê trong ví dụ sau? Cho biết tác dụng của phép liệt kê ấy? 
 a/ Nước đầy và nước mới thì cua cá cũng tấp nập xuôi ngược, thế là bao nhiêu cò, sếu, vạc, le, sâm cầm, vịt trời, bồ nông, mòng, két ở các bãi sông xơ xác tận đâu cũng bay cả về vùng nước mới để kiếm mồi. 
=>Tác dụng: Thể hiện sự đa dạng, phong phú. 
b. Điện giật, dùi đâm,dao cắt, lửa nung 
 Không giết được em người con gái anh hùng! 
 (Tố Hữu) 
=> Tác dụng: Sự kiên cường của người con gái anh hùng trước sự tra tấn dã man của giặc 
C. Hộp bút của tôi có: bút, thước, cop-pa,đo độ. 
=> Liệt kê thông thường. 
Tuần 31 - tiết 123	LIỆT KÊ	 I. BÀI HỌC  1/ Thế nào là phép liệt kê?  
2/ Các kiểu liệt kê. 
1 a. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập. 
b.Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy. ( Hồ Chí Minh ) 	 
Liệt kê theo trình tự sự việc không theo từng cặp 
Liệt kê theo từng cặp kết hợp( quan hệ từ "và") 
Câu 1: Xét về cấu tạo, các phép liệt kê dưới đây có gì khác nhau? 
TiếngViệt...phản ánh sự trưởng thành và hình thành của xã hội Việt Nam...của tập thể nhỏ là làng xóm, họ hàng, gia đình và của...quốc gia. 
Mai, vầu, trúc, nứa, tre mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non... mọc thẳng 
b. Tiếng việt... phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội việt Nam...tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và...quốc gia. 
a. Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng... mọc thẳng. 
Câu 2: Thử đảo trật tự các từ in đậm trong các phép liệt kê trong ví dụ sau? 
? Nhận xét về ý nghĩa của phép liệt kê trước và sau khi đảo trật tự các từ in đậm? 
Đảo 
Có thể thay đổi thứ tự mà ý nghĩa của câu không thay đổi. 
Không thể thay đổi thứ tự được vì các bộ phận liệt kê có sự tăng tiến về ý nghĩa từ bé đến lớn. 
Đảo 
Tuần 31 - tiết 123	LIỆT KÊ I. BÀI HỌC  1/ Thế nào là phép liệt kê?  
2/ Các kiểu liệt kê. 
Phân loại liệt kê 
Cấu tạo 
Ý nghĩa 
Theo cặp 
Không theo cặp 
Tăng tiến 
Không tăng tiến 
 Học sinh thảo luận cặp (2 phút) 
 1. Đặt một câu về phép liệt kê theo cặp và một câu liệt kê không theo cặp. 
 2. Đặt một câu về phép liệt kê tăng tiến và một câu liệt kê không tăng tiến. 
Tuần 31 - tiết 123	LIỆT KÊ I. BÀI HỌC  1/ Thế nào là phép liệt kê?  
2/ Các kiểu liệt kê. 
II. LUYỆN TẬP. 
 Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ Quốc bị xâm lăng, thì tinh thấn ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước. 
 Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,...Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc ấy. 
Bài tập 1: Trong bài tinh thần yêu nước của nhân dân ta, để chứng minh cho luận điểm "Yêu nước là một truyền thống quý báu của ta" Chủ tịch Hồ Chí minh đã sử dụng phép liệt kê nêu ra nhiều dẫn chứng sinh động, giàu sức thuyết phục. Hãy chỉ ra phép liệt kê ấy.(nhóm1,3 đoạn 2; nhóm 2,4 đoạn 3; nhóm 5,6 đoạn 4) 
Nhóm 1,3 
Đoạn 2 
 Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,... 
Liệt kê không theo cặp, tăng tiến theo thời gian. 
Nhóm 2,4 
Đoạn 3 
Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ kiều bào nước ngoài đến những đồng bào ở vùng tạm bị chiếm.cho đến những đồng bào điền chủ quyên ruộng đất cho chính phủ Liệt kê theo cặp,khô