Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Bài: Tục ngữ về con người và xã hội

 theo nhóm phù hợp (Ghi số thứ tự của câu theo SGK) 
a/ Tục ngữ về vẻ đẹp và phẩm chất của con người:  
b/ Tục ngữ về học tập, tu dưỡng:  
c/ Tục ngữ về quan hệ ứng xử và đạo lí trong cuộc sống:   
1; 2; 3 
4; 5; 6 
7; 8; 9 
II. Đọc hiểu văn bản 
Làm việc nhóm 
Câu tục ngữ số .. 
Nội dung, ý nghĩa của câu tục ngữ: 
Nghệ thuật được sử dụng:  
Tình huống vận dụng:  
Câu tục ngữ tương tự: 
Tổ 1: Câu 1; 2; 3 
Tổ 2: Câu 4; 5; 6 
Tổ 3: Câu 7; 8; 9 
1. Một mặt người bằng mười mặt của 
> 
Nghệ thuật: 
1. Một mặt người bằng mười mặt của 
Hoán dụ: mặt người 
Nội dung: 
Người quý hơn của gấp bội lần 
 Khẳng định tư tưởng coi trọng giá trị con người của nhân dân ta 
Nhân hóa: mặt của 
So sánh 
Đối lập đ.vị chỉ số lượng: 
1 > 10 
Tình huống vận dụng: 
1. Một mặt người bằng mười mặt của 
- Phê phán những trường hợp coi của hơn người 
- An ủi, động viên những trường hợp được cho là “Của đi thay người”. 
- Quan niệm về việc sinh đẻ trước đây: Muốn có nhiều con. 
Một số câu tục ngữ tương tự: 
1. Một mặt người bằng mười mặt của 
- Người sống đống vàng. 
- Người ta là hoa đất. 
- Người làm ra của chứ của không làm ra người 
- Lấy của che thân không ai lấy thân che 
2.Cái răng, cái tóc là góc con người 
Nghệ thuật: 
2.Cái răng, cái tóc là góc con người 
Điệp âm: óc; tóc; góc 
Nội dung: 
Răng và tóc phần nào thể hiện: 
+ Tính tình, tư cách con người (Hình thức góp phần thể hiện tính cách) 
+ Tình trạng sức khỏe và vẻ đẹp hình thức của con người 
 Khuyên chúng ta hoàn thiện mình từ những điều nhỏ nhất 
Tình huống vận dụng: 
2.Cái răng, cái tóc là góc con người 
- Khuyên nhủ, nhắc nhở con người giữ gìn răng, tóc cho sạch, đẹp Chú ý đặc điểm ngoại hình 
- Thể hiện cách nhìn nhận, đánh giá, bình phẩm về con người của nhân dân. 
Một số câu tương tự: 
2.Cái răng, cái tóc là góc con người 
	 Một thương em giỏi bán buôn Hai thương búi tóc thơm hương trên đầu 	 ( Ca dao ) 
 	 Một thương tóc xõa mơ màng 	 Hai thương ăn nói dịu dàng có duyên  	 (Ca dao ) 
 	 Tiếc cây mía ngọt mà sâu 	 Tiếc cô gái đẹp trọc đầu khó coi. 	 (Ca dao ) 
Nhận xét về câu “Cái răng, cái tóc là góc con người”, có ý kiến cho rằng người xưa quá coi trọng hình thức bề ngoài. Em có đồng ý với ý kiến này không? Vì sao? 
3.Đói cho sạch, rách cho thơm 
Nghệ thuật: 
3.Đói cho sạch, rách cho thơm 
Ẩ n dụ : sạch ; thơm 
Nội dung: 
Nghĩa đen: Dù đói, rách vẫn phải ăn uống, ăn mặc sạch sẽ, giữ gìn thơm tho . 
Đối: đói - rách, sạch - thơm 
Nghĩa bóng: Dù nghèo khổ, thiếu thốn vẫn phải sống trong sạch 
Tình huống vận dụng: 
3.Đói cho sạch, rách cho thơm 
Khuyên con người phải sống sao cho trọn phẩm giá, nhân cách, phải có lòng tự trọng 
Một số câu tục ngữ tương tự: 
- Giấy rách phải giữ lấy lề 
- Chết trong sống đục 
- Cọp chết để ra, người ta chết để tiếng 
Nghệ thuật: 
4. Học ăn, học nói, học gói, học mở 
Điệp từ: học 
Nội dung: 
Câu tục ngữ chỉ ra nhiều điều con người cần phải học: học cách ăn, cách giao tiếp, đối nhân xử thế để tỏ ra mình là người lịch sự, tế nhị, có văn hóa. 
Liệt kê : ăn, nói, gói, mở 
 Nhấn mạnh việc học toàn diện, học suốt đời 
Học ăn 
Ăn trông nồi, ngồi trông hướng 
Xới cơm thì xới lòng taSo đũa thì phải so ra lòng người 
Muốn ăn phải lăn vào bếp. 
Ăn mặn nói ngay hơn ăn chay nói dối 
Học nói 
Lời nói chẳng mất tiền mua 
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau 
Chim khôn kêu tiếng rảnh rangNgười khôn nói tiếng dịu dàng, dễ nghe 
Nói chín thì phải làm mườiNói mười làm chín kẻ cười người chê 
Nói lời phải giữ lấy lờiĐừng như con bướm đậu rồi lại bay 
Nói lời phải giữ lấy lờiĐừng như con bướm đậu rồi lại bay 
Học gói, học mở 
Thời xưa: Gói và mở các đồ mua/ tặng bằng lá 
Gói gọn lời ăn tiếng nói 
Gói gọn chi tiêu 
Nghệ thuật: 
5. Không thầy đố mày làm nên 
Gieo vần “ay”: thầy, mày 
Nội dung: 
Ca ngợi, khẳng định vai trò của người thầy giáo đối với sự thành đạt của học sinh 
Nói quá 
Một số câu tục ngữ tương tự: 
5. Không thầy / đố mày làm nên 
- Một chữ là thầy,