Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Bài 19: Quê hương

Ê HƯƠNG - Tế Hanh - 
 Quê hương - Tế Hanh rút trong tập Nghẹn ngào (1939), sau được in lại trong tập Hoa niên (1945). 
 Thơ tự do. 
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới: 
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông. 
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng 
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. 
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã 
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang. 
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng 
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió 
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ 
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về. 
“Nhờ ơn trời biển lặng, cá đầy ghe”, 
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng. 
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng, 
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm; 
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm 
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ. 
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ 
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi, 
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi, 
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá! 
Chim bay dọc biển đem tin cá 
 Văn bản QUÊ HƯƠNG - Tế Hanh - 
Queâ höông Chim bay doïc bieån ñem tin caù  
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới: 
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông . 
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng 
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. 
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã 
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang. 
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng 
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió  
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ 
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về. 
‘‘Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe’’, 
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng. 
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng, 
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm; 
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm 
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ . 
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ 
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi, 
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi, 
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá! 
 (Tế Hanh, trong Thi nhân Việt Nam ) 
 Caûnh daân chaøi bôi thuyeàn ra khôi ñaùnh caù 
 Caûnh thuyeàn caù trôû veà beán 
 Noãi nhôù queâ höông cuûa nhaø thô 
 Lôøi giôùi thieäu chung veà queâ höông 
ù 
Mở đầu bài thơ Tế Hanh có viết: “Chim bay dọc biển mang tin cá”. Em hiểu như thế nào về câu thơ trên ? 
 QUÊ HƯƠNG 
Tế Hanh 
1/ Lời giới thiệu chung về 
quê huơng 
II. ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN : 
Về nghề: 
Làng tôi ở vốn làm nghề chài luới 
Nuớc bao vây cách biển nửa ngày sông 
 -> Cách giới thiệu giản dị, 
 tự nhiên và rất gần gũi 
Về vị trí địa lí : 
Chài lưới. 
Cách biển nửa ngày sông. 
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi: 
Thuyền buồm 
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng 
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. 
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã 
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang. 
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng 
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió 
II. Đọc – hiểu văn bản 
1. Lời giới thiệu làng chài: 
I. Tìm hiểu chung 
Văn bản QUÊ HƯƠNG - Tế Hanh - 
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi: 
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng 
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. 
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã 
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang. 
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng 
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió 
Tìm chi tiết miêu tả khung cảnh thiên nhiên lúc đoàn thuyền ra khơi đánh cá. 
trời trong 
gió nhẹ 
sớm mai hồng 
a. Cảnh thiên nhiên: 
→ Biện pháp liệt kê, tính từ miêu tả làm nổi bật khung cảnh t hiên nhiên tươi đẹp, báo hiệu chuyến đi biển đầy hứa hẹn. 
 Em có nhận xét gì về khung cảnh thiên nhiên và nó hứa hẹn một chuyến ra khơi như thế nào? 
 
 
Văn bản QUÊ HƯƠNG - Tế Hanh - 
2. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi: 
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng 
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. 
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã 
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang. 
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng 
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió 
 Hình ảnh đoàn thuyền cùng trai tráng của làng ra khơi đánh cá được tái hiện như thế nào? 
hăng như con tuấn mã 
Phăng mái chèo 
vượt trường giang 
giương to 
như mảnh hồn làng 
Rướn