Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 24: Miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự

ăn trở nên sinh động, hấp dẫn và giàu chất thơ. 
2/Hệ thống lại các kiến thức đã học : 
 a.Khái niệm : 
 * Qua tìm hiểu ngữ liệu cùng các kiến thức đã học ở lớp dưới, em hãy cho biết thế nào là miêu tả và thế nào là biểu cảm trong văn tự sự? 
 Miêu tả 
 Biểu cảm 
- Dùng chi tiết, từ ngữ, h/a làm cho người nghe, người đọc hình dung được sự v ật hiện tượng một cách sinh động. 
-Dùng từ ngữ, h/ả để thể hiện tình cảm của nhân vật hay của người viết trước sự vật hiện tượng được miêu tả 
b/ Phân biệt giữa miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự với miêu tả và biểu cảm trong văn miêu tả và văn biểu cảm : 
* Theo em, giữa miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự có gì giống và khác với miêu tả và biểu cảm trong văn biểu cảm và miêu tả? 
 - Giống nhau : cùng miêu tả hay biểu đạt tình cảm thái độ của người viết. 
 - Khác : Về mục đích của mỗi văn bản có sự khác nhau. 
* 
Miêu tả 
Biểu cảm 
Tự sự 
Miêu tả cho rõ, cho hay sự vật, hiện tượng 
Bày tỏ thái độ tình cảm của người viết 
 Kể chuyện cho sinh động, hấp dẫn. 
*Căn cứ vào đâu để đánh giá hiệu quả của miêu tả và biểu cảm trong một văn bản tự sự?  
- Tính hiệu quả của miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự được biểu hiện vào sự hấp dẫn qua những từ ngữ, hình ảnh, âm thanh, màu sắc có giá trị gợi tả, gợi cảm cao với người đọc, người nghe. 
II.Quan sát, liên tưởng, tưởng tượng đối với việc miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự: 
1/Thực hành : 
*Dựa vào văn bản mẫu để chọn và điền từ vào các câu trong bài tập ở sgk? 
 - Câu a : từ “ liên tưởng ”. 
 - Câub : từ “ quan sát ”. 
 - Câu c : từ “ tưởng tượng ”. 
2/Khái niệm về :quan sát, liên tưởng, tưởng tượng : 
*Từ văn bản mẫu và bài tập điền từ trên, em hãy cho biết : thế nào là quan sát, liên tưởng, tưởng tượng? 
 -Quan sát :Xem xét để nhìn rõ, biết rõ sự vật hiện tượng. 
- Liên tưởng : Từ sự việc, hiện tượng nào đó mà nghĩ đến sự việc có liên quan. 
-Tưởng tượng : là cách tạo ra trong tâm trí hình ảnh của cái chưa hề có trước mắt hay chưa hề được gặp. 
3/ Vai trò của quan sát, liên tượng và tưởng tượng đối với việc miêu tả và biểu cảm : 
* Theo em, các yếu tố quan sát, liên tưởng và tưởng tượng có vai trò gì trong việc miêu tả và biểu cảm của một bài văn tự sự? 
 *Để làm tốt việc miêu tả trong văn tự sự, người viết chỉ cần quan sát đối tượng mà không cần liên tưởng và tưởng tượng có được không? 
 *Muốn tìm những cảm xúc để rung động để biểu cảm ta phải làm gì? Tại sao không chỉ biểu cảm từ bên trong trái tim của người kể? 
III/ GHI NHỚ : 
 *Theo em, những kiến thức cơ bản nào cần phải ghi nhớ sau bài học? 
 - Miêu tả và biểu cảm là hai yếu tố quan trọng trong văn bản tự sự. Nhờ những yếu tố đó mà câu chuyện trở nên sinh động, hấp dẫn và có sức truyền cảm mạnh mẽ. 
 - Muốn miêu tả và biểu cảm thành công, người viết cần phải quan tâm tìm hiểu cuộc sống, con người và bản thân.Đồng thời chú ý quan sát, liên tưởng, tưởng tượng và lắng nghe những lay động mà sự vật, sự việc khách quan gieo vào trong tâm trí của mình. 
VI/ LUYỆN TẬP : 
1/ Bài 1/ trang 76 : 
*Đọc và nêu yêu cầu của bài tập 1a và 1b? 
 -Nhận xét vai trò của yếu tố miêu tả và biểu cảm trong: 
 a/ Đọan mở đầu của truyện cổ tích Tấm Cám : từ “Ngày xưa.làm việc nặng”. 
 -Miêu tả  làm rõ cảnh ngộ bất hạnh của Tấm. 
 -Biểu cảm gợi thân phận tội nghiệp, đáng thương của Tấm, căm ghét sự tàn bạo của mẹ con Cám. 
b/ Đọan 2 : từ “ Ngày nào bà lão cũng đi chợ