Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 43: Câu ghép

, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp . (6) Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần , nhưng lần này tự nhiên thấy lạ . (7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi , vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học . 
( Thanh Tịnh , Tôi đi học ) 
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP: 
1. Bài tập : ( Sgk / 111) 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
(2) Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như 
	 mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng . 
 C 
V 
c 
v 
c 
v 
 Hai cụm C - V nhỏ nằm trong vị ngữ của cụm C – V lớn . 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
1. Bài tập : 
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP: 
-> Câu có ba cụm C – V : 
( 5) Buổi mai hôm ấy , một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh , 
 mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp . 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP: 
1. Bài tập : 
TN 
C 
V 
-> Câu chỉ có một cụm C – V 
(7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi , vì chính 
lòng tôi đang có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học . 
> Câu có ba cụm C - V : 
 Các cụm C - V không bao chứa nhau . 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP: 
1. Bài tập : 
C 
V 
C 
V 
C 
V 
TN 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP: 
1. Bài tập : 
Kiểu cấu tạo câu 
Câu cụ thể 
Câu có một cụm C -V 
Câu có hai hoặc nhiều cụm C - V 
Cụm C - V nhỏ nằm trong cụm C - V lớn 
Các cụm C - V không bao chứa nhau 
2. Kết luận : Ghi nhớ (SGK/112) 
(5) 
(7) 
(2) 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP 
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU: 
1. Bài tập : 
Hằng năm cứ vào cuối thu , lá ngoài đường rụng nhiều và 
trên không có những đám mây bàng bạc , lòng tôi lại nao 
nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường . 
TN 
V 
TN 
V 
C 
C 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP 
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU: 
1. Bài tập : 
(7) Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi , vì chính 
lòng tôi đang có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học . 
TN 
C 
V 
C 
V 
C 
V 
 Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất : lòng tôi càng thắt lại , khoé mắt tôi đã cay cay . 
C ác vế trong những câu ghép sau được nối bằng cách nào ? 
Nếu ai có một bộ mặt xinh đẹp thì gương không bao giờ nói dối . 
b) Mẹ nó càng đánh , nó càng lì ra . 
-> Nối bằng một cặp quan hệ từ “ nếu ... thì ...” 
-> Nối bằng một cặp phó từ “ càng ... càng ...” 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP 
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU: 
1. Bài tập : 
 c) Nước sông dâng lên bao nhiêu , đồi núi cao lên bấy nhiêu . 
-> Nối bằng đại từ “ bao nhiêu  bấy nhiêu ...” 
d) Cậu đi đằng này , tớ đi đằng kia . 
-> Nối bằng chỉ từ “ này  kia .” 
Có hai cách nối các vế câu : 
- Dùng những từ có tác dụng nối : 
 + Nối bằng một quan hệ từ . 
 + Nối bằng một cặp quan hệ từ . 
 + Nối bằng một cặp phó từ , đại từ hay chỉ từ thường đi đôi với nhau ( cặp từ hô ứng ). 
Không dùng từ nối : 
Dùng dấu phẩy , dấu chấm phẩy hoặc dấu hai chấm . 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
II. CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU: 
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP 
1. Bài tập : 
2. Kết luận : 
Tìm câu ghép trong các đoạn trích dưới đây . Cho biết trong mỗi câu ghép , các vế câu được nối với nhau bằng những cách nào ? 
b) - Cô tôi chưa dứt câu , cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng . 
 ( Các vế câu được nối với nhau bằng dấu phảy ) 
 Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh , đầu mẩu gỗ , tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn , mà nhai , mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi . 
 ( Các vế câu được nối với nhau bằng dấu phảy ) 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
III. LUYỆN TẬP: 
1. Bài 1: 
Tìm câu ghép trong các đoạn trích dưới đây . Cho biết trong mỗi câu ghép , các vế câu được nối với nhau bằng những cách nào ? 
d) Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lão lương thiện quá . 	 
III. LUYỆN TẬP: 
1. Bài 1: 
Tiết 43. CÂU GHÉP 
( Các vế câu được nối với nhau bằng quan hệ từ “ bởi vì ” ) 
Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây , hãy đặt một câu ghép . 
a) vì ... nên ... 
b) nếu ... thì ... 
c) tuy ... nhưng