Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 65: Văn bản "Ông đồ"

n cái đẹp của ngày Tết cổ truyền dân tộc . 
 Ông đồ và bao nhiêu người 
thuê viết : 
 Tài năng ông đồ được miêu tả qua phép so sánh + thành ngữ Tài hoa + tâm hồn bay bổng . 
 Thái độ của mọi người : ngưỡng mộ , quý trọng . 
Ông đồ thời đắc ý 
Bao nhiêu người thuê viết 
Tấm tắc ngợi khen tài 
Hoa tay thảo những nét 
Như phượng múa rồng bay 
Bao nhiêu người thuê viết 
Tấm tắc ngợi khen tài 
Hoa tay thảo những nét 
Như phượng múa rồng bay 
Mỗi năm hoa đào nở 
Lại thấy ông đồ già 
Bày mực tàu giấy đỏ 
Bên phố đông người qua. 
ÔNG ĐỒ 
Thời đắc ý 
THIÊN 
NHIÊN 
( Hoa đào ) 
THỜI THẾ 
( Người thuê viết ) 
Cảm xúc của tác giả : Trân trọng , ngợi ca 
Hòa 
Hợp 
Hòa 
Hợp 
2. Ông đồ thời tàn 
Khổ 3: Ông đồ vắng khách 
Nhưng mỗi năm mỗi vắng 
Người thuê viết nay đâu ? 
Giấy đỏ buồn không thắm 
Mực đọng trong nghiên sầu . 
2. Ông đồ thời tàn 
Nhưng mỗi năm mỗi vắng 
Người thuê viết nay đâu ? 
Giấy đỏ buồn không thắm 
Mực đọng trong nghiên sầu . 
Khổ 3: Ông đồ vắng khách 
 Khung cảnh hiu hắt , quạnh vắng 
- Tâm trạng : nuối tiếc quá khứ , xót xa trước thực tại . 
- Từ “ nhưng ” : khép lại quá khứ tươi đẹp , mở ra hiện tại vắng vẻ . 
- Điệp từ “ mỗi ” : điểm nhịp bước đi của thời gian . 
- Câu hỏi tu từ : tìm về quá khứ , buồn trước sự đổi thay . 
- Nhân hóa : 
+ Giấy đỏ buồn không thắm : Giấy buồn vì không được sử dụng , không được hài hòa thắm duyên cùng mực . 
+ Mực đọng trong nghiên sầu : 
Đọng của mực không được dùng đến 
 Uất đọng của tâm trạng ông đồ khối sầu 
Giấy đỏ buồn không thắm 
Mực đọng trong nghiên sầu 
Giấy đỏ buồn không thắm 
Mực đọng trong nghiên sầu 
Ông đồ vắng khách 
 Tình cảnh ế ẩm + tâm trạng chán ngán , buồn tủi của ông đồ khi vắng khách . 
	 Nỗi lòng thương xót đến vô hạn của Vũ Đình Liên . 
Khổ 3: Ông đồ vắng khách 
Ông đồ vẫn ngồi đấy 
Qua đường không ai hay 
Nghệ thuật đối lập : Thể hiện sự cô đơn , lạc lõng của ông đồ . 
Ông đồ bị gạt ra bên lề cuộc sống , lặng lẽ cô độc đến đáng thương . 
Khổ 4: Ông đồ dần vắng bóng 
Lá vàng 
Mưa bụi 
 Khung cảnh ảm đạm , tàn úa . 
Nét hiện đại của nghệ thuật tả cảnh ngụ tình của Vũ Đình Liên : Qua cảnh thấy được thân phận cô đơn , lạc loài của con người giữa xã hội đông đúc . 
Phần nào đồng điệu với tâm trạng của cái Tôi Thơ mới . 
- Lá vàng báo hiệu chấm dứt sự tồn tại của ông đồ , mưa bụi phủ mờ hình ảnh ông . 
- Ông đồ : từ vị trí trung tâm bên lề chìm vào quên lãng . 
Lá vàng rơi trên giấy 
Ngoài giời mưa bụi bay 
Khổ 4: Ông đồ dần vắng bóng . 
Th¶o luËn nhãm : 
Tìm những nét tương phản giữa phần một và phần hai của bài thơ ? Sự tương phản đó thể hiện điều gì ? 
- Sự thăng trầm của số phận , sự tàn lụi của ông đồ , sự tàn phai của những nét đẹp văn hóa . 
- Cảm hứng thương người và niềm hoài cổ . 
Phần 1: Ông đồ thời đắc ý 
- Tươi tắn của cảnh vật . 
- Tươi mới của nét chữ . 
 Nồng thắm của lòng người . 
Phần 2: Ông đồ thời tàn 
 Tàn úa của cảnh vật . 
- Tàn ế của giấy mực . 
 Phai nhạt của lòng người . 
>< 
Tương phản 
3. Ông đồ vắng bóng và nỗi lòng của nhà thơ 
Năm nay đào lại nở 
Không thấy ông đồ xưa 
 Kết cấu đầu – cuối tương ứng , tương phản Cảnh cũ người đâu ? : 
 Hoa đào nở , cái đẹp bất biến >< Người biến mất , vắng bóng 
 Tâm trạng hẫng hụt , nuối tiếc của tác giả . 
“ Ông đồ già ” “ Ông đồ xưa ” 
Ông đồ hoàn toàn chìm vào quá vãng Sự ngậm ngùi , chua xót của tác giả . 
Những người muôn năm cũ 
Hồn ở đâu bây giờ ? 
Hồn ở đâu bây giờ ? 
- Thể hiện niềm tiếc nuối xót xa . 
 Như khắc khoải tìm kiếm . 
 Là một lời tự vấn , thể hiện lòng ân hận của cả một thế hệ . 
Cảm hứng hoài cổ 
Lời nhắn gửi tới thế hệ trẻ ngày hôm nay 
Giá trị nhân văn 
Tinh thần dân tộc và lòng yêu nước kín đáo 
Những người muôn năm cũ : 
 Những nhà Nho vang bóng một thời . 
 Cách gọi tôn vinh Tấm lòng quí trọng của tác giả . 
Cảnh tươi tắn 
Ông đồ thời đắc ý 
hòa hợp 
Cảnh ảm đạm 
Ông đồ thời tàn 
lạc lõng 
Cảnh trống vắng 
Ông đồ vắng bóng 
Bị lãng quên 
Giá trị nhâ